حيات بدون توقف هنرمند اصيل
جايزه داود رشيدي متولد شد
بابك احمدي
سالن اصلي مجموعه تئاترشهر شنبه‌شب ميزبان جمعي از هنرمندان تئاتر و سينما بود كه به دعوت احترام برومند و ليلي رشيدي و به بهانه چهلمين روز درگذشت زنده‌ياد داود رشيدي زير سقف قلب تئاتر پايتخت جمع شدند. شايد كمتر هنرمندي چنين ظرفيتي داشته باشد كه اهالي سينما و تئاتر را چنين زير يك چتر به يكديگر پيوند بزند و همه هم با احترام از او ياد كنند. اين مراسم در مقايسه با موارد مشابه پيش از خود تفاوت جدي داشت و با كيفيت قابل قبولي برگزار شد. برنامه‌هاي متنوع از اجراي قطعه‌هاي نمايشي به كارگرداني محمدرحمانيان و با ايفاي نقش احسان كرمي و سپس سينا رازاني گرفته تا حضور رضا يزداني روي صحنه و پخش تصاوير قبلا ديده نشده از اجراها، پشت صحنه نمايش‌ها و مصاحبه تلويزيوني زنده‌ياد رشيدي در زمان‌بندي منظم و با ريتم سريع تحسين حاضران را به همراه داشت. اما مهم‌ترين خروجي اين گردهمايي در دقايق پاياني رقم خورد. جايي كه خانواده رشيدي براي اداي احترام به حاضران در سالن اصلي روي صحنه آمدند و احترام برومند در برابر ميهمانان خود از اهداي هرساله جايزه‌اي به يك هنرمند تئاتر و يك هنرمند سينما خبر داد. جايزه‌اي كه بايد به نام جايزه داود رشيدي ضرب شود. برومند گفت: «وظيفه من در حال حاضر كمي تغيير كرده و آن هم اين است كه نام داود رشيدي را زنده نگه دارم. به همراه خانواده تصميم گرفته‌ايم كه هر سال در فاصله بين تولد و رفتن داود رشيدي كه سي روز مي‌شود، يك روز را براي روخواني يك نمايش مشخص كنيم كه به نفع خيريه انجام خواهد شد. علاوه بر اين، يك تنديس و يك جايزه نقدي ناقابل را هم به يك نفر در عرصه سينما و عرصه تئاتر اهدا خواهيم كرد.» حميد امجد، نمايشنامه‌نويس و كارگردان نخستين هنرمندي بود كه به دعوت منصور ضابطيان كه اجراي برنامه را برعهده گرفته بود روي صحنه آمد. امجد كه به رسم عادت اظهاراتش را روي كاغذ مكتوب كرده بود از شكل‌گيري نسل طلايي دهه چهل گفت. نسلي كه به گفته او «جنگ جهاني و كودتاي ننگين عليه دولت ملي دكتر مصدق و شرايط سخت پس از آن را پشت سر داشت.» منصور ضابطيان بعد از اين سخنان به حضور محمود دولت‌آبادي در سالن اشاره و از او به عنوان «يكي از غول‌هاي نسل دهه 40» ياد كرد. دولت‌آبادي در حين تشويق‌ها روي سن آمد و گفت: «از اين همه ذوق و سليقه‌اي كه به كار رفته تا اين سالن مجموعه‌اي زنده باشد، متشكرم.» خالق «كليدر» سخنانش را با اين جمله به پايان رساند كه «مرگ هميشه هست، اما زندگي فقط يك بار است.»
محمد رحمانيان، سخنران بعدي بود كه صحبت‌هاي خود را به اهميت حضور داود رشيدي در تئاتر به ويژه در سال‌هاي ابتدايي پس از انقلاب و بعد از آن در دهه 70 اختصاص داد. اين نمايشنامه‌نويس و كارگردان گفت: «رشيدي در دهه ۷۰ خانواده تئاتر را كنار هم جمع كرد. او هيچگاه ادعاي سازندگي نداشت بلكه مرمت كرد. قبل و بعد از انقلاب نكاتي از تئاتر مانده بود و او اين نكات را مرمت و رفو كرد و تئاتر تازه‌اي به وجود آورد.» رحمانيان همچنين در سخناني كه با استقبال حاضران به ويژه خبرنگاران همراه بود، به نقل خاطره‌اي از زنده‌ياد رشيدي پرداخت و گفت: «آقاي رشيدي براي خبرنگاران و ژورناليست‌ها احترام زيادي قايل بود. در چند روز گذشته اخباري مبني بر بازداشت خبرنگاري كه اطلاعات مربوط به واگذاري املاك در شهرداري را منعكس كرد شنيده شد. اميدوارم ترتيبي بدهند كه شكايت از اين خبرنگار كه فقط به وظيفه اطلاع‌رساني خود عمل كرده پس گرفته شود.» مرضيه برومند، سخنران بعدي مراسم از داود رشيدي به عنوان «يكي از پاكدست‌ترين مديران قبل و بعد از انقلاب» ياد كرد كه به گفته او «بعد از پاكسازي در تلويزيون كنار گذاشته شد.» برومند گفت: «شايد باور نكنيد اما اگر رشيدي نبود شايد من هم نمي‌توانستم در خدمت مردم باشم. تاريخ كار عروسكي در تلويزيون، نمايش و حتي سينما مديون اوست.» بين صحبت‌هاي چهره‌هاي شناخته شده درباره داود رشيدي تصاوير گوناگوني به نمايش درآمد از جمله يك مصاحبه تلويزيوني با اين هنرمند كه به گفته ضابطيان، هنگام جست‌وجوها در آرشيو صداوسيما به دست آمده است. گفت‌وگويي مربوط به سال‌هاي پيش از انقلاب و زمان برپايي «جشن طوس». علي دهكردي كه به نيابت از اعضاي انجمن بازيگران و خانه سينما در اين مراسم حضور داشت، در سخناني بيان كرد : «داود رشيدي در تشكيلات صنفي مديريت عالي داشت و رفتن او از انجمن به انحلال قطعي انجمن بازيگران در خانه سينما منجر شد.» فرهاد توحيدي، فيلمنامه‌نويس و از اعضاي پيشين هيات‌مديره خانه سينما نيز در اين مراسم به تلاش‌هاي صنفي داود رشيدي اشاره كرد و بخش پاياني صحبت‌هاي خود را به اصالت ذاتي اين هنرمند اختصاص داد. توحيدي به درگذشت عباس كيارستمي و داود رشيدي در ماه‌هاي اخير اشاره كرد و گفت: «نمي‌دانم بايد براي سوگ‌هاي اخير بگرييم يا خوشحال باشيم كه اين افراد پيش از آنكه تندباد نسيان از ياد ببردشان، رفتند.» توحيدي نيز مانند ديگر سخنرانان مراسم به ويژگي‌هاي هنرمند درگذشته اشاره كرد و ادامه داد: «در طول همه سال‌هاي فعاليت صنفي من نديدم كه رشيدي حتي يك خط براي خودش بنويسد. او آدم اصيلي بود و اعتبارش را خرج چيزهايي مي‌كرد كه به آنها اعتقاد داشت.» شب ستايش داود رشيدي بعد از اظهارات هنرمندان و تشكر احترام برومند از حاضران به پايان رسيد. شبي كه بار ديگر ثابت شد هنرمند با اصالت همواره زنده است و به گفته ضابطيان «هرگز در طول اجراي مراسم احساس نشد كه در ميان ما نيست. »