با ورود به تجارت دريايي گاز
نفتكش‌ها پرچم ايران را
در بازارهاي جهاني برافراشتند
گروه اقتصادي
يكي از بخش‌هاي اقتصادي كه بعد از لغو تحريم‌ها و آغاز پسابرجام به سرعت وارد بازار جهاني شد و تلاش كرد تا عقب‌ماندگي‌هايش را جبران كند؛ بخش كشتيراني جمهوري اسلامي ايران بود. دركنار اين بخش نفتكش هم كه به دليل تحريم‌ها بخش قابل توجهي از بازار را از دست داده بود بعد از برجام تلاش‌ها براي بازگشت نفتكش‌هاي ايراني به بازار جهاني آغاز شد تا اينكه به تازگي مديريت اين شركت از بازگشت پرقدرت ايران به بازارهاي جهاني خبر داده است و از برنامه‌هاي ايران براي ورود به تجارت دريايي گاز صحبت كرده است. در حالي كه بيش از 30 درصد تجارت گاز دنيا از طريق ال. ان. جي صورت مي‌گيرد و اين صنعت پيوسته در حال گسترش است، روند اجراي پروژه‌هاي ال. ان. جي ايران از وضعيت مساعدي برخوردار نيست كه علت اصلي آن به فقدان فناوري‌هاي جديد و تحريم بازمي‌گردد. از سويي محدوديت انتقال گاز از طريق خط لوله، بخشي از صادرات گاز ايران به مناطق دوردست بايد به صورت شناورهاي حامل ال. ان. جي انجام شود كه تحقق آن نياز به ايجاد زيرساخت‌ها و تامين تجهيزات مورد نياز دارد.پس از لغو تحريم‌ها، گام‌هاي خوبي براي راه‌اندازي پروژه‌هاي ال. ان. جي برداشته و مذاكراتي نيز با شركت‌هاي بين‌المللي براي ساخت اين مجتمع‌ها در ايران انجام شده است. به گفته تحليلگران بازار جهاني انرژي، سهم تجارت ال. ان. جي در بازار جهاني گاز نسبت به انتقال از طريق خط لوله در حال افزايش است؛ بر اين اساس، دارندگان و صادركنندگان گاز بايد حضور خود در اين بخش را توسعه دهند. مديرعامل شركت ملي نفتكش ايران از هدفگذاري براي ورود به تجارت ال. ان. جي (گاز طبيعي مايع شده) با مشاركت شركت‌هاي بين‌المللي خبر داده و گفته است: درحال آمادهسازي بزرگ‌ترين ناوگان نفتكش دنيا براي بازگشت قدرتمند به بازارهاي اروپايي و عرصههاي جديد بين‌المللي هستيم. سيروس كيان ارثي توسعه ناوگان نفتكش ايران را اولويت ديپلماسي اقتصادي ايران عنوان مي‌كند: «اكنون شركت ملي نفتكش ايران با برخورداري از 69 فروند كشتي و ظرفيت حدود 5/15 ميليون تن، بزرگ‌ترين ناوگان كشتيراني نفتي جهان به شمار ميرود. برنامه‌هايي براي توسعه كمي و كيفي ناوگان اين شركت در دست اجراست كه از جمله آن ميتوان به ورود به بازارهاي جديد مانند ال. ان. جي (گاز طبيعي مايع شده) اشاره كرد كه با مشاركت شركت‌هاي بين‌المللي اجرا خواهد شد. با توجه به برنامه‌هاي وزارت نفت براي راه‌اندازي تاسيسات ال. ان. جي در كشور و صادرات اين محصول بايد از اين فرصت استفاده بهينه كرد و به اين بازار نيز وارد شد.»او برنامه ديگر شركت ملي نفتكش ايران را توسعه ناوگان حمل ال. پي. جي (گاز مايع) اعلام مي‌كند. برنامه‌اي كه به گفته او با تجهيز چند شركت ملي نفتكش ايران به كشتي‌هاي حمل ال. پي. جي مجهز حالا اين ناوگان بايد با هدف تقويت حضور كشور در بازارهاي جهاني ال. پي. جي به دنبال توسعه باشد. كيان ارثي مي‌گويد: « ناوگان ال.پي.جي بر ما محدود است، بنابراين بايد شمار آنها را افزايش دهيم. از همين رو شركت ملي نفتكش ايران نيز در اين زمينه برنامه‌هايي دارد كه اميدواريم با فراهم شدن شرايط و به نتيجه رسيدن مذاكرات، اجرايي و محقق شود. ناوگان نفتكش ايران، داراي كشتي‌هاي متعددي براي حمل نفت خام و فرآورده‌هاي نفتي است كه نوسازي آن در برنامه‌ها قرار دارد. براي توسعه ناوگان شركت ملي نفتكش يك برنامه پنج ساله تدوين شده است كه براساس آن براي تقويت حضور در بازارهاي جهاني، بايد ناوگان نفتكش كشور بهسازي و نوسازي شود. البته بحث افزايش ظرفيت ناوگان مطرح نيست، بلكه به دنبال نوسازي ناوگان و جايگزيني شناورهاي تا حدي قديمي داراي استاندارد بالا با نفتكش‌هاي جديد در يك دوره پنج ساله هستيم.» حضور در بازارهاي جهاني هدف هر شركتي است كه مي‌خواهد جهاني شود. كيان ارثي با تشريح اين هدف براي شركت ملي نفتكش ايران لغو تحريم‌ها را شرايط خوبي براي افزايش تعاملات بين المللي شركت ملي نفتكش ايران توصيف مي‌كند كه مي‌تواند موجبات حضور موثر در بازار بانكرينگ (سوخترساني به كشتيها) را هم دنبال كند. «با توجه به اينكه شركت ملي نفتكش و كشتيراني جمهوري اسلامي، داراي كشتي‌هاي متعددي هستند، شرايط مناسبي براي حضور در صنعت بانكرينگ و درآمدزايي براي كشور فراهم شده است. پالايشگاه‌هاي متعددي در كشور فعاليت دارند و نفت كوره با كيفيت بالاي ما، در منطقه مشتريان خاص خود را دارد؛ بنابراين، فرصتي فراهم شده است كه حضور خود را در بازار بانكرينگ نيز افزايش دهيم.»
ماموريت ۱۷ نفتكش غول‌پيكر
چندي پيش هم نصرالله سردشتي، مدير بازرگاني شركت ملي نفتكش ايران با تشريح ماموريت ۱۷ كشتي نفتكش ايراني براي افزايش صادرات نفت ايران در دوران پساتحريم از رونق بازار نفتكش‌ها با كاهش قيمت جهاني نفت خبر داده و گفته بود: بازگشت كشتي‌هاي ناوگان شركت ملي نفتكش ايران به بازارهاي بين‌المللي به دلايل مختلف تاثيري در وضع بازار حمل و نقل دريايي مواد نفتي و كاهش نرخ‌هاي اجاره و كرايه‌هاي حمل نخواهد داشت. او تاكيد كرده بود كه ايران قصد دارد پس از تحريم بلافاصله به افزايش توليد اقدام كند. چه آنكه سهميه صادراتي قبلي نفت خود را به ميزان 5/2 ميليون بشكه در روز احيا كند. نفتكش‌هاي ايراني كه مسووليت صادرات نفت خام كشور را برعهده دارند، حالا بيشتر از گذشته در خدمت صادرات نفت كشور قرار گرفته‌اند. بنا به گفته سردشتي افزايش صادرات نفت خام ايران به ميزان دو برابر سطح فعلي مستلزم به كارگيري ١٧ فروند نفتكش غول پيكر وي. ال. سي. سي در ماه است؛ بر اين اساس پيش بيني مي‌شود اين ظرفيت به كشتي‌هاي نفتكش ايراني اختصاص يابد.
اجاره ۱۲ نفتكش به شركت‌هاي خارجي
البته علي‌اكبر صفايي، مديرعامل سابق شركت نفتكش هم پيش از بركناري‌اش گفته بود: تاكنون ١٢ فروند از كشتي‌هاي نفتكش ايران به شركت‌هاي خارجي اجاره داده شده است. امروز تعداد كشتي‌هاي شركت ملي نفتكش ايران به ۶٩ فروند و با ظرفيت بيش از 5/15 ميليون تن رسيده و شركت نفتكش را در جايگاه بزرگ‌ترين كشتيراني نفتي جهان قرار داده است. امروز تمام كشتي‌هاي نفتكش از بيمه، پرچم، كلاس و گواهينامه معتبر بين‌المللي برخوردار هستند. وي با بيان اينكه بروز بحران‌هاي اقتصادي در دوران ملي شدن صنعت نفت و تحريم خريد نفت ايران از جانب دولت‌هاي استعمارگر، فكر ايجاد يك ناوگان مستقل براي ورود به بازارهاي بين‌المللي نفت در كشور را به همراه داشت، بيان كرد: ضرورت كسب سهم لازم از حمل ونقل نفت سبب شد تا ايران در اين بخش نقش مناسب را بر عهده گيرد تا افزون بر نفوذ در بازارهاي جهاني، امكان لازم و ضروري براي فروش نفت در شرايط عادي و مواقع بحراني را فراهم آورد.