قربانيان ترامپ؛ از كردستان تا كي‌يف
سينا صياد
با تامل در مصاحبه‌ها و شعارهاي دونالد ترامپ، پيش از انتخابات رياست‌جمهوري ايالات متحده امريكا، مي‌توان دريافت كه سياست خارجي وي در نقطه مقابل و برخلاف سياست‌هاي رييس‌جمهور پيشين (اوباما) قرار دارد. اين مساله پيام‌آور روزهاي سخت براي متحدان و نزديكان ايالات متحده است. زيرا به عبارتي «سالي كه نكوست؛ از بهارش پيداست» به گزارش روزنامه امريكايي پوليتيكو، با پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري امريكا، «كي‌يف» نگران است در مواجهه با مسكو تنها بماند، زيرا ترامپ در جريان انتخابات رياست‌جمهوري، از اوكراين به عنوان كشوري آشفته و به هم ريخته ياد كرد و گويا با توجه به برنامه‌هاي كاهش هزينه كه ترامپ ارايه داده، وي راغب نيست، دلارهاي امريكايي را صرف سامان بخشيدن به اين آشفته بازار كند. درباره اين موضوع «اليوناگتمانچوك»، مدير موسسه سياست جهاني در «كي‌يف» نيز مي‌گويد: اوكراين بايد خود را براي رويارويي با مشكلات، آن‌هم به تنهايي آماده كند. اين مساله زماني حادتر مي‌شود كه مي‌بينيم دونالد ترامپ، بارها در جريان مبارزات انتخاباتي خود اعلام كرد، در صورت انتخاب شدنش به عنوان رياست‌جمهوري امريكا، حاضر است الحاق شبه‌جزيره كريمه به روسيه را به رسميت بشناسد و لغو تحريم‌هاي اعمال شده توسط غرب را بررسي كند.
مساله ديگر كه مي‌تواند نگران‌كننده باشد، در مورد اقليم كردستان است. ايالات متحده در دوره رياست‌جمهوري باراك اوباما، با همكاري نيروهاي اقليم كردستان (متشكل از كردها و نيروهاي پيشمرگه) اقدامات همكارانه‌جويانه‌اي را در جهت مبارزه با داعش و ساير گروه‌هاي تروريستي داشته و در راستاي اين هدف، به موفقيت‌هايي نيز دست يافته است، اما آنچه نگران‌كننده است، رويكرد دونالد ترامپ، به اين‌گونه همكاري‌ها و اتحادها است. وي مخالف صرف هزينه‌هاي اينچنيني براي مقابله با تروريست است. پس دور از انتظار نيست با آغاز به كار دونالد ترامپ، همكاري نيروهاي امريكايي و نيروهاي اقليم كردستان پايان پذيرد كه در اين صورت پيش‌بيني مي‌شود در آينده تعارض‌هاي بين نيروهاي اقليم كردستان در يك سو و روسيه و متحدانش در سوي ديگر، به مخاصمه بينجامد. اما همه‌چيز به كردستان و كي‌يف ختم نمي‌شود. آنچه در مورد سياست خارجي ترامپ باعث ايجاد نگراني مي‌شود، رويكرد ايالات متحده در قبال متحدان سنتي خود است. عربستان، كره جنوبي و ژاپن. از ديگر قربانيان ترامپ، عربستان است زيرا دونالد ترامپ پيش از رياست‌جمهوري بارها مساله دريافت هزينه از متحدان امريكا را مطرح كرد و گفت: «ما داريم از كشورهاي متعددي دفاع مي‌كنيم و هزينه كلاني بابت آن مي‌پردازيم. ايالات متحده نمي‌تواند بابت دفاع از عربستان سعودي، كره جنوبي و ژاپن هزينه كند.
وي حتي از اين فراتر رفته و ناتو را نيز خطاب قرار داد و به صراحت بيان كرد: «من مدافع ناتو هستم؛ اما ما داريم از ساير كشورها و حتي از ناتو حمايت مي‌كنيم. خوب آنها بايد بهايش را بپردازند. » اگر همه گفته‌هاي ترامپ در مورد كاهش همكاري و قطع كمك‌هاي ايالات متحده به متحدان سنتي خود، چيزي بيش از شعارهاي انتخاباتي باشد، بايد منتظر وقوع تحولي شگرف در عرصه سياست جهاني و روابط قدرت‌هاي بزرگ بود و در اين ميان، بيشترين سود نصيب روسيه خواهد شد. بيهوده نيست كه ولاديمير پوتين، رياست‌جمهوري روسيه نظر مساعدي نسبت به ترامپ دارد. وي به خوبي مي‌داند كه دونالد ترامپ سابقه و تجربه هدايت سياست خارجي ايالات متحده را دارا نيست لذا سال‌هاي ابتدايي رياست‌جمهوري ترامپ، سال‌هاي آزمون و خطا و نوسان در سياست خارجي ايالات متحده است و روسيه مي‌تواند در اين خلأ و فرصت ايجاد شده به پيشروي خود در اوكراين ادامه دهد و در خاورميانه نيز به اهداف خود دست يابد. ظاهرا بسيار زمان بايد تا دونالد ترامپ بداند هزينه‌هايي كه ايالات متحده تاكنون متقبل شده، در راستاي ايفاي نقش برتر خود در نظام جهاني بوده است. آنچه پيش‌بيني مي‌شود اين است كه اگر مجلس و ساختار قانوني ايالات متحده، سدي بر سر راه ترامپ و تحقق وعده‌هاي انتخاباتي وي نباشد، در آينده نه چندان دور تغييراتي در سياست خارجي ايالات متحده روي دهد. چرخشي كه موجب تيرگي روابط و دوري از دوستان كنوني و نزديكي به رقباي پيشين است.