نيمه‌شب خونين در برلين
پناهجويان نگران از آينده خود در آلمان و اروپا هستند
گروه جهان
دوشنبه شب از آنكارا تا زوريخ و برلين، يك به يك در معرض حملات تروريستي قرار گرفتند تا مشخص شود كه ديگر هيچ جايي از جهان نمي‌توان در امنيت و آرامش زندگي كرد. با وقايعي كه دوشنبه شب رخ داد شايد اكثر كشورهاي اروپايي به حالت آماده باش كامل در آمدند تا در شب‌هاي منتهي به سال نوي ميلادي اروپا كه اوج تجمع‌هاي مردمي براي خريد است به فرصتي مناسب براي تروريست‌ها جهت انجام عمليات‌هاي تروريستي منتهي نشود. دوشنبه شب علاوه بر آنكارا، در زوريخ يك فرد مسلح به مركز اسلامي اين شهر حمله كرد و سه نفر را مجروح و شخص ضارب نيز توسط ماموران امنيتي كشته شد. اما اتفاق دردناك ديگري كه در دوشنبه شب رخ داد حمله تروريستي برلين بود كه در شب‌هاي نزديك به كريسمس، مردم برلين را در بهت و حيرت فرو برد. حمله‌اي مشابه اقدام تروريستي نيس فرانسه كه در جولاي 2016 با استفاده از كاميون صورت گرفت، اين اتفاق مشابه نيز در برلين رخ داد و يك كاميون مشكي رنگ به سمت جمعيت در بازاري كه مردم براي خريد جمع شده بودند رفت و طبق آخرين آمار 12 نفر كشته و 48 نفر زخمي شده‌اند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه يك فرد پاكستاني‌الاصل به عنوان مظنون اصلي حادثه دستگير شده است كه درخواست پناهندگي در آلمان را داده بود. اين خبر در حالي منتشر شد كه آنگلا مركل پيش از انتشار هويت حمله‌كننده در يك كنفرانس خبري عنوان كرد، اگر تاييد شود اين اقدام توسط فردي كه به دنبال پناهندگي در آلمان بوده صورت گرفته براي همه مردم سخت خواهد بود. وي افزود: اين موضوع به خصوص براي بسياري از آلماني‌هايي سخت خواهد بود كه روزانه مشغول كمك به پناهندگان هستند و ممكن است نسبت به پناهندگان نفرت پيدا كنند در صورتي كه بسياري از اين پناهندگان نياز به حمايت و نياز به ادغام در كشور ما دارند. مركل در ادامه تاكيد كرد كه ما نمي‌خواهيم زندگي عادي خود را از ترس فلج كنيم.
مقامات پليس عنوان كردند كه فرد مظنون در دهه 1990 و در پاكستان به دنيا آمده است و هنوز براي برخي رسانه‌هاي آلماني مشخص نيست كه آيا اين فرد به عنوان پناهنده وارد كشور شده است يا خير. آن‌گونه كه شهردار برلين روز گذشته اعلام كرده هنوز شك داريم كه فرد پاكستاني عامل حمله دوشنبه‌شب باشد چرا كه به گفته مقام‌هاي آلماني اثري از اسلحه و گرد آن روي لباس او پيدا نشده است.
اما اتفاقي كه دوشنبه شب در برلين رخ داد بسيار دردناك و هولناك بود. تصاوير منتشر شده از صحنه حادثه نشان مي‌دهد، شخص حمله‌كننده پشت فرمان يك اسكانياي هجده چرخ مشكي رنگ به همراه كانتينر حمل بار و با پلاك لهستان قرار داشت. آن‌گونه كه شاهدان عنوان مي‌كنند، در ساعت هشت شب به وقت برلين راننده حمله خود را به سمت بازار انجام مي‌دهد و سپس فرار مي‌كند. اما يك مايل دورتر از محل حادثه فرد مظنون كه توسط يك شهروند آلماني تعقيب شده بود، به وسيله تلفن همراه پليس را در جريان مي‌گذارد تا شخص مظنون دستگير مي‌شود. هرچند در ساعات اوليه اين حادثه نشان مي‌داد كه اين اقدام به صورت عمدي صورت نگرفته است اما در نهايت آن‌گونه كه محققان پليس صبح روز سه شنبه ارزيابي خود را ارايه دادند، اعلام كردند كه كاميون عمدي به سمت جمعيت رفته است.
گفتني است در آلمان همه ساله در نزديكي كريسمس بازارهايي به‌طور سنتي برپا مي‌شود كه مردم بخش زيادي از مايحتاج مورد نياز شب كريسمس خود را از اين بازارها تامين مي‌كنند. اما اين بازارها براي اداي احترام به كشته‌شدگان حادثه دوشنبه شب روز سه‌شنبه تعطيل شدند. اما طبق گفته وزير كشور آلمان، مسوولان امنيتي شانزده ايالت آلمان در يك جلسه مشورتي تلفني تصميم گرفتند كه از روز چهارشنبه اين بازارها مجدد شروع به كار كنند.
با اين وجود به نظر مي‌رسد مقامات قصد دارند تا تمركز بيشتري روي حفظ امنيت اين بازارها داشته باشند. گفتني است مقام‌هاي آلماني سعي كردند در ساعات ابتدايي حمله صورت گرفته بسيار محتاطانه از لفظ حمله تروريستي استفاده كنند زيرا مقام‌هاي آلماني كماكان مشغول ارزيابي كاميون هستند تا به‌طور دقيق مشخص شود فرد پاكستاني دستگير شده متهم است يا خير. با اين حال به نظر مي‌رسد اين كاميون متعلق به يك راننده لهستاني بوده كه به سرقت رفته است. هنوز هيچ خبر دقيقي از راننده اصلي اين كاميون منتشر نشده است. اما طبق گزارش پليس يك مرد لهستاني در كابين اسكانيا در قسمت شاگرد بوده كه كشته شده است.
مالك اصلي كاميون آريل زوراوسكي به شبكه خبري لهستان گفته است كه راننده پسر عموي او بوده است كه در بعد از ظهر دوشنبه تماس خود را با او از دست داده است. او گفت كه راننده ممكن است مورد حمله قرار گرفته باشد. وي افزود: من به پسر عموي خود اعتماد دارم و مي‌دانم زمان وقوع حمله او پشت فرمان كاميون نبوده است.
اگرچه تاكنون فرد پاكستاني دستگير شده مظنون اصلي حادثه دوشنبه شب برلين معرفي شده است، اما آن‌گونه كه وزير كشور آلمان عنوان كرده است فرد پاكستاني اين اتهام را رد كرده است و هنوز مشخص نيست كه در هنگام حادثه چه كسي پشت فرمان اين كاميون بوده است.
اما به گفته كارشناسان اگر در نهايت تاييد شود كه فرد پاكستاني حمله دوشنبه شب را انجام داده باشد، مي‌تواند تنش‌هاي بسيار زيادي را در خصوص مهاجراني كه از كشورهاي اسلامي وارد آلمان مي‌شوند، به وجود آورد و احساسات ناسيوناليستي آلمان‌ها يا حتي در سراسر اروپا ضدمهاجرت برانگيخته شود.
شهردار برلين، مايكل مولر نيز در يك نشست خبري گفت: اين اتفاق بسيار وحشتناك است. بسياري از مردم مي‌توانستند هنگامي كه وارد اين بازار مي‌شوند با حالي خوب خارج شوند اما در حال حاضر ما شاهد تعداد زيادي كشته و زخمي هستيم. وي پس از حضور در صحنه حادثه نيز عنوان كرد كه ما هميشه اميدوار هستيم كه بتوانيم از اين نوع سناريوها در برلين جلوگيري كنيم. لازم به ذكر است كه انگلا مركل، صدر اعظم آلمان و به همراه فرانك والتر اشتاين ماير، وزير خارجه اين كشور به محل حادثه رفتند و با اعطاي گل به قربانيان حادثه دوشنبه شب اداي احترام كردند.
با اين وجود مقامات آلمان در مورد پتانسيل براي حمله به بازارهاي كريسمس هشدار داده‌اند. اين بازار همه ساله پذيراي ميليون‌ها نفر از مردم محلي و گردشگران در شهرهاي كوچك و بزرگ به صورت يكسان است. در ماه نوامبر نيز وزارت خارجه با صدور بيانيه‌اي هشدار داد كه داعش و القاعده در حال برنامه‌ريزي براي حملات تروريستي هستند كه به نظر مي‌رسد تمركز آنها بر فصل تعطيلات آينده و رويدادهاي مرتبط هستند.
مقامات آلماني همچنين اعلام كردند كه توانستند جلوي يك حمله تروريستي در يك بازار كريسمس در شهرستان لودويگس‌هافن را بگيرند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه يك پسربچه 12 ساله آلماني-عراقي قصد داشته يك بمب را در بازار كريسمس منفجر كند كه موفق به اين كار نشده است.
با اين حال آن‌چيزي كه كاملا مشخص است مقامات آلماني در خصوص حادثه دوشنبه شب با ترديد از آن به عنوان حمله تروريستي ياد مي‌كنند. وزير دادگستري در توييتر خود نوشت كه مقامات مظنون به يك حمله تروريستي هستند. ولي هنوز اين ترديد در خصوص چنين موضوعي وجود دارد.
اما در صورت تاييد يك حمله تروريستي، اين امر مي‌تواند براي نخستين بار باشد كه يك واقعه تروريستي در سال‌هاي اخير منجر به مرگ و مير شود. دو حمله تروريستي در اوايل سال جاري ميلادي در آلمان رخ داد كه هيچ كدام تلفات جاني در پي نداشت. يك نوجوان مهاجر افغان با تبر به يك قطار حمله و پنج نفر را زخمي كرد و در ديگر اتفاق يك بمبگذار انتحاري به يك كنسرت در فضاي باز رفته بود كه در آن پانزده نفر ديگر زخمي شدند.
گفتني است در حادثه مشابه دوشنبه شب برلين در جشن روز باستيل در نيس فرانسه كه در ماه جولاي به وسيله يك كاميون رخ داد 86 نفر جان خود را از دست دادند كه در نهايت داعش مسووليت آن را برعهده گرفت.
واكنش جهان متمدن
پس از اين اتفاق دوشنبه شب برلين مقام‌هاي مختلف جهاني به آن واكنش نشان دادند و سخنگوي شوراي امنيت ملي در كاخ سفيد عنوان كرد كه ايالات متحده اين اقدام تروريستي در برلين را محكوم مي‌كند. وي افزود: هنوز اطلاعات دقيقي در خصوص تروريستي بودن واقعه وجود ندارد، اما از نزديك در تماس با مقام‌هاي آلماني براي ارزيابي شرايط هستيم و آماده ارايه كمك‌هاي تجسسي در خصوص عوامل اصلي اين واقعه نيز هستيم.
رييس‌جمهور منتخب، دونالد ترامپ پس از وقايع دوشنبه شب در تركيه، سوييس و آلمان در توييتي نوشت: وقايع تروريستي كه در تركيه، سوييس و آلمان رخ داده در حال بدتر شدن است و جهان متمدن بايد تفكر خود را تغيير دهد.
در فرانسه نيز فرانسوا اولاند در حساب توييتر رسمي خود، با آنگلا مركل صدراعظم آلمان و مردم اين كشور و خانواده‌هاي قربانيان ابراز همدردي كرد. نخست وزير بلژيك نيز در پايم توييتري خود نوشت بازار كريسمس به محل عزاداري تبديل شد. دونالد تاسك، رييس شوراي اروپا نيز به نمايندگي از اتحاديه اروپا گفت كه اروپا آماده كمك به آلمان است.
بهرام قاسمي سخنگو و رييس مركز ديپلماسي عمومي و رسانه‌اي وزارت امورخارجه حمله دوشنبه شب به بازار كريسمس در شهر برلين را محكوم كرد. قاسمي ضمن ابراز همدردي با خانواده قربانيان اين حادثه، بار ديگر بر عزم جمهوري اسلامي ايران براي مقابله با افراط‌گرايي و خشونت با هدف ريشه كني كامل پديده نفرت‌انگيز تروريسم تاكيد و ابراز اميدواري كرد كه در آينده هيچگاه شاهد چنين رخدادهاي تلخي نباشيم. سخنگوي وزارت امور خارجه ضرورت همبستگي و اتحاد تمام ملت‌ها و دولت‌هاي جهان براي مبارزه‌اي بي‌امان، هدفمند و صادقانه با تروريسم را امري بسيار حياتي و مهم در مسير ريشه كني اين پديده دانست.