احياي بازارهاي نفت ايران در اروپا پس از برجام
نفت ايران در چهار قاره جهان قابل رديابي است
در حالي كه تحريمهاي اتحاديه اروپا عليه نفت ايران در سال 2012، بازارهاي اروپا را از دسترس نفت ايران خارج كرد، بررسيها نشان ميدهد صادرات روزانه بيش از 700 هزار بشكه نفت ايران به قاره سبز، بازارهاي از دست رفته در اين قاره را احيا كرده است.
بررسيها نشان ميدهد اروپاييها دوباره جاي خود در فهرست خريداران نفت ايران را احيا كردهاند و برآوردها حكايت از افزايش صادرات نفت ايران به اروپا در آيندهاي نزديك دارد.
در ميان خريداران اروپايي نفت ايران، نام فرانسه، اسپانيا، يونان، ايتاليا، لهستان، روماني، هلند، مجارستان و اتريش به چشم ميخورد.
صادرات نفت به شركتهاي اروپايي در حالي از سر گرفته شده است كه مذاكراتي براي افزايش ميزان نفت وارداتي از سوي اين كشورها در جريان است. بر اساس اين گزارش صادرات نفت ايران در حال حاضر بنا بر اعلام وزير نفت به دو ميليون و پانصد هزار بشكه در روز رسيده است كه از اين رقم 700 هزار بشكه نفت راهي قاره اروپا ميشود. در دوره تحريمهاي نفتي عليه ايران، بازارهاي نفت ايران تنها به آسيا محدود شده بود و بخش عمده خريداران نفتي ايران را مشتريان آسيايي تشكيل ميدادند.
با اجرايي شدن برجام و لغو تحريمهاي نفتي، ايران بار ديگر توانست بازارهاي از دست رفته اروپايي را احيا كند. عربستان، عراق، نيجريه و روسيه تلاش فراواني براي در اختيار گرفتن بازارهاي اروپايي نفت ايران كرده بود.
توفيق ايران در ورود به بازارهاي اروپايي وسيعتر شدن بازارهاي نفت ايران را به همراه داشت به طوري كه در حال حاضر در نفت ايران در چهار قاره جهان، از امريكاي جنوبي تا قاره سياه و سبز و كهن قابل مشاهده است.
توفيق ايران تنها احياي بازارهاي از دست رفته نفت در اروپا و كليد خوردن مذاكرات براي بازپسگيري بازار آفريقا نيست. گزارش رسمي وزارت نفت نشان ميدهد صادرات نفت به كشورهاي آسيايي در ماه اوت (مقارن با مهر - آبان) نسبت به ماه مشابه سال قبل (2015) بالغ بر ٩٢ درصد افزايش يافته است. به اين ترتيب بر اساس آخرين آمارها، مقصد ٦٣درصد نفت ايران كشورهاي آسيايي است كه از آن به عنوان قطب بزرگ مصرفكننده نفت جهان نام ميبرند. سهم ايران از بازار آسيا، بيش از يك ميليون و ٦٠٠ هزار بشكه در روز است. خبرگزاري رويترز كه تحولات نفتي ايران را رصد ميكند، نيز اعلام كرد كه واردات نفت از ايران توسط چهار خريدار عمده در آسيا يعني كره جنوبي، ژاپن، چين و هند در ماه اوت (شهريور) سال جاري نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۸۱ درصد افزايش يافته و به روزانه يك ميليون و ۸۴۰ هزار بشكه نفت رسيده است. توتال، ساراس و پتروليوم عمده خريداران نفت ايران.
حالا ميتوان گفت، فتيله توليد و صادرات نفت ايران كه در زمان تحريم پايين كشيده شده بود، بارفع تحريمها دوباره روشن شده و افزايش توليد و صادرات نفت ايران مجددا كليد خورده است. اكنون ايران، در يك مقطع زماني چهار ماهه توليد را به سطح چهار ميليون بشكه رسانده و صادرات نفت از كمتر از يك ميليون بشكه، به بيش از دو ميليون بشكه افزايش يافته است. نكته ديگر در اين زمينه، تغييرات اساسي در فهرست خريداران نفت ايران پس از اجراي برجام است. درحالي كه در دوران تحريم اين فهرست بسيار كوتاه شده بود و به چند كشور آسيايي محدود بود، در پسابرجام و در زمستان ۱۳۹۵ دركنار خريداران جديد آسيايي، ۱۵ شركت اروپايي به آن افزوده شده است كه روزانه ۷۰۰ هزار بشكه نفت از ايران خريداري ميكنند. عمده خريداران اروپايي نفت ايران شامل شركتهاي توتال فرانسه، ساراس ايتاليا، هلنيك پتروليوم يونان، لوك اويل روسيه، سپساي اسپانيا، اني ايتاليا و تاپراش تركيه ميشود كه قراردادهاي بلندمدت با شركت ملي نفت ايران امضا كردهاند. در طول يك سال اخير به طور متوسط روزانه، ۱۶۰ هزار بشكه نفت توسط توتال فرانسه، ۶۰ هزار بشكه توسط هلنيك پتروليوم، ۳۰ تا ۶۵ هزار بشكه ازسوي ساراس، حدود ۸۰ هزار بشكه توسط لوك اويل روسيه، ۶۰ هزار بشكه ازسوي سپسا و حدود ۱۵۰ هزار بشكه نفت توسط تاپراش خريداري شده كه پيشبيني ميشود اين روند براي سال ۲۰۱۷ ميلادي هم تمديد شود. به تازگي شركت ملي نفت ايران با شركت اني ايتاليا قراردادي ١٠٠هزار بشكهاي براي فروش نفت در سال ٢٠١٧ ميلادي امضا كرده است كه از ابتداي ژانويه سال جديد ميلادي اين قرارداد هم عملياتي شد.