تعجيل ترامپ بر عصبانيت‌هاي مردم مي‌افزايد
عبدالرضا فرجي‌راد
تحليلگر مسائل اروپا و امريكا
دونالد ترامپ، هنوز كار خود را در كاخ سفيد آغاز نكرده است كه او و دولتش با اعتراضات گسترده گروه‌هاي مختلف روبه‌رو شده است. در واقع، شروع مخالفت‌ها با ترامپ و دولت او از بدو ورود به كاخ سفيد و از همان روز تحليف در 20 ژانويه، امر غيرمنتظره‌اي بود كه در تاريخ امريكا و همچنين در هيچ كجاي دنيا سابقه‌اي نداشته است و همين نو بودن و آغاز شدن اعترضات از همان روز نخست كاري، موجب تعجب بسياري از تحليلگران شده است. البته اين اعتراضات تنها محدود به امريكا باقي نماند و در برخي از كشورهاي ديگر مانند اروپا، ژاپن، استراليا و... كه از متحدان امريكا هم محسوب مي‌شوند، انجام شد. آنچه موجب شده است تا ميليون‌ها انسان از گروه‌هاي مختلف فارغ از جنسيت، نژاد و مذهب در امريكا و ديگر كشورها از همان بدو ورود ترامپ اعتراضاتي به راه انداخته و مخالفت‌هاي علني‌شان را ابزار كنند، اين است كه رييس‌جمهور تازه‌كار امريكا، در هنگام مبارزات انتخاباتي‌اش و حتي پس از پيروزي، سخناني را بيان كرده و رفتارهايي را انجام داده است كه آن اظهارات و اقدامات نگراني‌هايي در بسياري از اقشار و گروه‌ها ايجاد كرده است. اين سخنان و رفتارها شامل موضوعات متعدد و متنوعي است: مسائل زنان، محدوديت براي مسلمانان، رنگين‌پوستان و لاتين‌تبارها و مسائل مربوط به مهاجرت و... البته اين سخنان تنها به مسائل داخلي امريكا نيز محدود نمي‌شود و مسائلي همچون نزديكي به روسيه و ناديده گرفتن پيوندها و دوستي‌هاي امريكا با كشورهاي متحد موجب شده است تا هم در داخل امريكا و هم در خارج امريكا نگراني‌ها درخصوص ترامپ ايجاد شود و آنها احساس كنند كه امريكا در چهار سال پيش رو، با خطرات و چالش‌هاي بسياري روبه‌رو است. طرح مسائلي نظير همكاري با روسيه، ناديده گرفتن موضوع چين واحد و طرح مسائلي همچون آينده ناتو نيز نگراني‌هايي براي بسياري از افراد ايجاد كرده است. دهه‌هاي بسياري است كه اين تصور در ذهنيت جامعه امريكايي ايجاد شده است كه روسيه دشمن نخست امريكا است. اين ذهنيت حتي پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق نيز از بين نرفت و در سال‌هاي اخير كه با روي كار آمدن ولاديمير پوتين نيز همراه بوده، تشديد يافته است. به عبارت ديگر، به غير از دوران چندين ساله رياست‌جمهوري يلتسين در روسيه، هميشه واشنگتن و مسكو با يكديگر رقابت‌هاي بسيار زيادي در عرصه روابط بين‌الملل داشته‌اند. حال تصور كنيد كه فردي آمده و رييس‌جمهور امريكا شده است كه از نزديكي ميان امريكا و روسيه و همچنين همكاري ميان اين دو كشور سخن مي‌گويد. وجود شايعات متعدد مبني بر اينكه روسيه در پيروزي ترامپ نقش‌آفريني هم كرده است، در پشت ذهن امريكايي‌ها و متحدان آنها در اين نگراني موثر بوده است. با توجه به اين مسائل، گروه‌هاي مختلف در امريكا و كشورهاي ديگر با حضور در راه‌پيمايي خياباني اين هشدار را به دولت امريكا مخابره كردند كه آنچه ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتي و حتي پس از پيروزي و قبل از ورود به كاخ سفيد گفته است را به پاي مبارزات و تلاش‌ها براي پيروزي در انتخابات مي‌دانيم ولي اگر بخواهي چك‌هايت را در سنگفرش‌هاي كاخ سفيد نقد كني، با تو مخالفت خواهيم كرد. من اين اعتراضات را بسيار مهم مي‌دانم زيرا به طور كلي، جامعه نخبگاني امريكا، چه از حزب جمهوريخواه و چه از حزب دموكرات مخالف ترامپ است و بي‌ترديد اگر اين اعتراضات از سوي مردم ادامه يابد و اگر ترامپ هم آن سخناني را كه تا پيش از اين گفته بود، اجرايي كند، آنها نيز با مردم امريكا همراهي خواهند كرد؛ كماآنكه جان كري، وزير امور خارجه سابق امريكا در اين اعتراضات حضور داشت و باراك اوباما هم در نخستين سخنان خود پس از ترك كاخ سفيد در سخنان طعنه‌آميزي به ترامپ هشدار داد كه آزادي مردمي بايد حفظ شود. با اين وجود، بسياري از گروه‌هاي مختلف امريكايي مصمم هستند كه ترامپ را از اجرايي كردن تصميمات نامربوطش بازدارند و او را متوقف كنند و اگر ترامپ به اين خواست‌ها توجه نكند، پيش‌بيني من آن است كه اين راه‌پيمايي‌ها و اعتراضات آنقدر گسترده خواهد شد كه تمامي شهرهاي ايالات متحده امريكا را دربرخواهد گرفت و همسو با آنها نيز مردم و افكارعمومي كشورهاي غربي و متحدان امريكا هم به خيابان‌ها خواهند آمد. به عبارت ديگر، بي‌توجهي به اين هشدارها نتيجه‌اي جز فراگيري و جهاني شدن اعتراضات به ترامپ نخواهد داشت. با اين حال، قضاوت درباره ترامپ و اينكه اين اعتراضات به او تا چه اندازه در تغيير رفتارهاي دولت جديد امريكا موثر است، زود است. ترامپ تا به امروز نشان داده است كه فردي غيرمنتظره بوده است. با اين وجود، اقداماتي كه او در روز نخست كاري‌اش در كاخ سفيد مبني بر اينكه با عجله دستور لغو چندين فرمان اجرايي باراك اوباما را صادر كرد، بر عصبانيت‌ها افزود. البته طرح‌هايي مانند ارايه خدمات بهداشت عمومي در جامعه امريكا و حتي در دو حزب دموكرات و جمهوريخواه، موافقان و مخالفاني داشت ولي اگر ترامپ بخواهد همچنان بر طبل سياست‌هاي پيشين خود بكوبد و دست به اقدامات نابخردانه و با عجله بزند، قطعا آن اقدامات بر مخالفان او اثر خواهد گذاشت و موجب ايجاد موج عظيمي از مخالفت‌ها خواهد شد. دشمني او با رسانه‌ها به ويژه رسانه‌هاي بزرگي همچون سي‌ان‌ان هم موجب مي‌شود تا آن رسانه‌ها در جهت‌دهي به مردم در مخالفت با ترامپ بيش از هر زمان ديگري بكوشند. اگر اين اعتراضات هم ادامه‌دار شود، قطعا بر اقتصاد امريكا اثرگذار خواهد بود و اين مساله مي‌تواند موجب شود تا امريكا با چالش‌هاي بيشتري نسبت به اكنون روبه‌رو باشد. در مجموع، من روزهاي خوبي براي ترامپ و دولت او پيش‌بيني نمي‌كنم مگر آنكه او از سياست‌هاي اعلامي كنوني خود عقب‌نشيني كرده و بخواهد در سياست‌هايش تعديل‌هايي ايجاد كند.