خشم اروپايي‌ها، سكوت كاخ سفيد
محكوميت جهاني گسترش شهرك‌سازي‌هاي اسراييل ادامه دارد
گروه جهان
«جهان بايد مناقشه اسراييل و فلسطين را فراموش كند. اين دخالت‌ها سازنده نيست.» پاسخ تندروترين چهره حاضر در كابينه رژيم صهيونيستي به همه انتقادهايي كه به خط و مشي اين رژيم در برابر فلسطيني‌ها وارد مي‌شود.
تنها چند روز پس از آنكه نام ساكن نشسته در راس هرم قدرت در كاخ سفيد تغيير كرد، اسراييل در اقدامي تلافي‌جويانه طرح گسترش شهرك‌سازي‌ها در كرانه باختري و قدس شرقي را تصويب كرد. اين اقدام اسراييلي‌ها آنهم در كوتاه‌ترين زمان ممكن پس از حضور دونالد ترامپ در كاخ سفيد نشان مي‌دهد كه تل‌آويو تا چه اندازه منتظر بود تا به اقدام‌هاي نمادين باراك اوباما پيش از ترك كاخ‌سفيد يك «نه» بلند بگويد. اعلام برنامه براي ساخت 2500 واحد مسكوني در كرانه باختري با زبان بي‌زباني به رخ كشيدن بي‌توجهي اسراييل به قطعنامه اخير شوراي امنيت در دسامبر 2016 است كه براي نخستين‌بار با راي قاطع تصويب شد و دولت اوباما نيز به آن راي ممتنع داد. در حالي كه اسراييل پس از تصويب اين قطعنامه در عكس‌العمل‌هايي كاملا عصبي شديدترين انتقادها را به متحد سنتي خود امريكا وارد كرد اكنون اين اقدام جديد وي با انتقادهاي بسيار از سوي نهادهاي بين‌المللي و كشورهاي اروپايي روبه رو شده است. هفته گذشته بود كه رهبران 70 كشور جهان در بيانيه‌اي هشدار دادند كه سياست‌هاي گسترش شهرك‌سازي‌هاي اسراييل مي‌تواند روند صلح براي محقق شدن راهكار تشكيل دو كشور مستقل را تحت الشعاع قرار دهد و البته بر عزم فلسطيني‌ها براي آغاز جدي‌تر انتفاضه‌اي ديگر بيفزايد. با اين همه بنيامين نتانياهو به همه اين منطق‌ها و به قول باراك اوباما مصلحت‌سنجي‌هاي متحد و همراهان سنتي خود نه گفت. در چند روز گذشته روند شهرك‌سازي‌هاي اسراييل بيشتر و بيشتر سرعت گرفته است. روز يكشنبه شوراي شهر بيت‌المقدس ساخت 566 واحد مسكوني در شرق اين منطقه را تاييد كرد. اين طرح در زمان رياست‌جمهوري باراك اوباما به دليل مخالفت‌هاي وي مسكوت مانده بود يا به زبان ديگر به تاخير افتاده بود. روز سه‌شنبه نيز رژيم اسراييل اعلام كرد كه مجوز ساخت 2500 واحد مسكوني در كرانه باختري را صادر كرده است. برخي مقام‌هاي اسراييلي مي‌گويند كه اكثر اين واحدهاي جديد در بلوك‌هايي از كرانه باختري ساخته خواهند شد كه در هر توافق صلحي با فلسطيني‌ها در آينده به تل‌آويو تعلق پيدا خواهد كرد و در ازاي آن زمين‌هاي ديگري به فلسطيني‌ها داده خواهد شد. در حالي كه اسراييل چنين ادعايي را مطرح مي‌كند اما در سال‌هاي متداوم مذاكرات بي‌نتيجه ميان دو طرف هيچگاه هر دو به توافقي درباره تعداد بلوك‌ها و مكان آنها دست پيدا نكرده‌اند. اسراييل عملا با گسترش شهرك‌سازي‌هاي خود در كرانه باختري و شرق بيت المقدس در حال روبه رو كردن فلسطيني‌ها با واقعيت‌هاي جديد غيرقابل تغيير در اين مناطق است تا دست خود را پاي ميز مذاكرات بالاتر نگه دارد. برخي تحليلگران مي‌گويند كه محل شهرك‌سازي‌هاي جديد دقيقا در قلب كرانه باختري است.
اسراييل كار را سخت‌تر كرد
موجي از واكنش‌ها به تداوم سياست شهرك‌سازي رژيم اسراييل به راه افتاده است. روز گذشته، «توبياس الوود» معاون خاورميانه وزارت خارجه انگليس اين اقدام تل‌آويو را مغاير با قوانين بين‌المللي خواند. الوود در اين باره گفت: ديدگاه ديرينه دولت بريتانيا اين است كه شهرك‌سازي در اراضي اشغالي فلسطيني‌ها مغاير با قوانين بين‌المللي بوده و مانعي در مسير تشكيل كشوري مستقل است و آن را محكوم مي‌كنيم. لندن همچنان از راهكار دو دولتي حمايت مي‌كند.
سخنگوي «آنتونيو گوترش» دبيركل جديد سازمان ملل نيز در بيانيه‌اي گفت: براي دبيركل، هيچ نقشه جايگزيني براي راهكار دو دولتي وجود ندارد. در اين باره، هرگونه تصميم يك جانبه كه مانعي براي رسيدن به هدف دو دولتي شود، نگراني شديدي براي دبيركل دارد. موضع سازمان ملل حول شهرك‌سازي‌ها در كرانه باختري و قدس شرقي تغييري نداشته و نياز است تا دو طرف وارد مذاكرات مستقيم شده تا به هدف تاسيس دو دولت اسراييل و فلسطين با دو ملت، دست يابند. در قطعنامه 2334 مصوب شوراي امنيت بر محكوميت و توقف فوري شهرك‌سازي‌هاي رژيم صهيونيستي تاكيد شده است.
سرويس ديپلماتيك اتحاديه اروپا نيز با انتشار بيانيه‌اي به اين تصميم اسراييل واكنش نشان داد و اعلام كرد كه اسراييل در جهت تقابل با اعتراض‌هاي جهاني عمل مي‌كند و چنين اقدامي به‌شدت تحقق راهكار دو دولت را با مشكل مواجه خواهد كرد. تصميم اسراييل مبني بر ساخت 2 هزار و 500 واحد جديد در كرانه باختري به‌شدت چشم‌انداز صلح اسراييل با فلسطينيان را به خطر مي‌اندازد. اينكه اسراييل با وجود نگراني‌هاي جهاني و اعتراض‌هايي كه در تمامي سطوح افزايش يافته است، چنين سياستي را در پيش گرفته، باعث تاسف است.
فرانسه ضمن محكوم كردن ساخت صدها واحد مسكوني جديد براي شهرك‌نشينان يهودي در قدس شرقي، تاكيد كرد كه شهرك‌سازي خطري جدي براي راه‌حل تشكيل دو كشور خواهد بود. وزارت خارجه مصر نيز در بيانيه‌اي اعلام كرد: ادامه روند شهرك‌سازي فرصت تشكيل دو كشور را از بين برده و تلاش‌ها براي ازسرگيري روند صلح و احياي مذاكرات ميان دو طرف را ناكام مي‌گذارد. وزارت خارجه مصر بر لزوم توقف اتخاذ اقدامات يكجانبه و افزايش تلاش جامعه جهاني براي تشويق فلسطين و اسراييل به ازسرگيري مذاكرات تاكيد كرد. اتحاديه عرب نيز در بيانيه‌اي اعلام كرد: شوراي امنيت بايد به مسووليت خود درباره مقابله با شهرك‌سازي‌هاي اسراييل عمل كند. اردن نيز تمامي اقدامات اسراييل را با هدف تداوم شهرك‌سازي نقض علني قوانين بين‌المللي و نابودي برنامه‌ريزي شده روند صلح در منطقه خواند.
در حالي كه جامعه بين‌المللي در حال محكوم كردن اين رفتارهاي توسعه‌طلبانه بي‌حد و مرز اسراييل است سخنگوي كاخ سفيد در نشست‌هاي خود با خبرنگاران مي‌گويد كه ترامپ هنوز در حال جمع‌آوري تيم خود است و مساله شهرك‌سازي‌ها را با نتانياهو در ميان خواهد گذاشت. با اين همه وي به خبرنگاران اعلام كرد كه اسراييل متحد بزرگ امريكا باقي مي‌ماند و دولت ترامپ به دنبال تقويت رابطه با اسراييل است تا مطمئن شود كه تل‌آويو به جايگاهي كه مستحق آن در خاورميانه است خواهد رسيد. مشخص نيست كه آيا رژيم اسراييل پيش از اعلام خبر گسترش شهرك‌سازي‌ها با تيم ترامپ هماهنگي‌هايي به عمل آورده بوده است يا خير؟ برخي تحليلگران مسائل اسراييل ادعا مي‌كنند كه با تغيير حاكميت در امريكا، نتانياهو از فرصت استفاده مي‌كند كه فضاي رابطه دوجانبه را به روزهاي حضور جورج بوش پسر در قدرت بازگرداند.
با وجود اعتراض‌هاي گسترده بين‌المللي، اويگدور ليبرمن، وزير جنگ اسراييل در سخناني در موسسه مطالعات امنيت داخلي رژيم صهيونيستي گفت همه كشورهاي جهان از جمله امريكا، روسيه و اتحاديه اروپا بايد مناقشه اسراييل و فلسطين را فراموش كنند. اگر دنيا مي‌خواهد به حل مناقشه اسراييل و فلسطين كمك كند، بايد آن را فراموش كند. دخالت بيش از حد، سازنده نيست.
در تحولي ديگر، در حالي كه كاخ سفيد با تركيب جديد آن در برابر اقدام‌هاي تل‌آويو سكوت اختيار كرده است، فاكس‌نيوز روز گذشته اعلام كرد كه وزارت امور خارجه جديد دستور دقيقه نود باراك اوباما براي كمك 221 ميليون دلاري به فلسطين را مرور خواهد كرد. در اين خبر آمده است كه دستور فوق صادر شده از سوي اوباما مورد بازبيني قرار خواهد گرفت تا كاخ سفيد ببيند كه آيا اين دستور و مفاد آن با اولويت‌هاي دولت ترامپ سازگاري دارد يا خير.