مركل در آنكارا با اردوغان ديدار كرد
اروپا به دنبال نزديكي به تركيه
گروه جهان
رهبران جهان اين روزها دستپاچه از وقايعي كه در حال رخ دادن است در مناطق مختلف جهان مشغول رايزني براي ساختن آيندهاي هستند كه حتي خود از آن بيخبر هستند. آنگلا مركل صدراعظم آلمان در حالي به تركيه سفر كرد و با رجب طيب اردوغان رييسجمهوري اين كشور ديدار كرد كه تصميمهاي غيرقابل پيشبيني دونالد ترامپ رييسجمهوري جديد ايالات متحده بر تمامي عرصههاي جهاني سايه انداخته است. اما به نظر ميرسد كه آنگلا مركل صدراعظم آلمان شرايط را به گونه ديگري درك كرده و به سمت متحدي قديمي رفته تا روابط فرسايشي ميان تركيه و اتحاديه اروپا را تا حدودي دوباره به سامان برساند. اين نخستين سفر آنگلا مركل به آنكارا پس از كودتاي نافرجام ماه جولاي تركيه بود. با اين وجود خانم مركل در اين ديدار تلاش كرد تا بر نقطههاي مشترك روابط تركيه و اروپا دست بگذارد. مركل پس از ديدار با اردوغان در جمع خبرنگاران گفت كه با آقاي اردوغان توافق كرده تا همكاريهاي نزديكي در مبارزه با تروريسم و همچنين حزب كارگران كردستان (پكك) انجام دهند. اما با اين وجود صدراعظم آلمان در تركيه بر اهميت آزادي بيان در گفتوگو با رييسجمهور تركيه تاكيد كرد. گفتني است آلمان و تركيه پس از سركوب مخالفان بعد از كودتاي نافرجام پانزدهم جولاي موجب اختلافات فراوان بين برلين و آنكارا شد. آنكارا همچنين برلين را متهم كرده بود كه آلمان تبديل به پناهگاهي براي شبه نظاميان كرد شده است. با اين وجود، خانم مركل در كنفرانس خبري خطاب به خبرنگاران گفت: در چنين زمان و تحولات عميق سياسي، ما بايد به ادامه حفاظت از تفكيك قوا و بالاتر از همه آزادي عقيده و تنوع در جامعه حفاظت كنيم. اين سخنان در حالي گفته شد كه اكنون يك نگراني بسيار عميق در خصوص لايحه تغيير قانون اساسي تركيه و تقويت قدرت اردوغان در اين كشور مطرح شده است. مركل با اين وجود به خبرنگاران گفت كه او نيز در خصوص اين نگرانيها با اردوغان صحبت كرده و بحث آزادي مطبوعات نيز در اين بين مطرح شده است. وي خطاب به خبرنگاران تاكيد كرد كه اپوزيسيون بخشي از دموكراسي است. متحدان تركيه از جمله آلمان از اين نگران هستند كه اردوغان با استفاده از تلاش براي كودتا به عنوان بهانهاي براي محدود كردن مخالفان استفاده كند و مخالفان اردوغان نيز از اين ترس دارند كه تغيير برنامهريزي شده قانون اساسي در تركيه به يك دولت استبدادي منجر شود. اردوغان نيز در اين نشست خبري به خبرنگاران گفت كه سوال در خصوص تفكيك قوا بايد از بين برود. وي تاكيد كرد كه رياستجمهوري اجرايي جايگزيني براي نظام پارلماني تركيه است. اردوغان نيز در اين نشست خبري گفت شواهدي را به مقامات آلماني ارايه خواهد داد كه 40 سرباز عاليرتبه نظامي تركيه كه در تاسيسات ناتو در آلمان حضور دارند درخواست پناهندگي به آلمان دادهاند. گفتني است روز چهارشنبه معاون نخستوزير تركيه عنوان كرده بود كه برلين تبديل به پناهگاهي براي اعضاي نظامي گلنيستها در تركيه شده است. شبكهاي وابسته به روحاني مسلمان ساكن امريكا كه تركيه اين شبكه را مقصر در كودتا ميداند هرچند كه شخص گولن دخالت در اين امر را انكار ميكند. اردوغان با اين وجود تاكيد كرد كه ما بناست اطلاعاتي را از طريق دادگستري به آلمان ارايه دهيم كه گلنيستها در كودتاي تركيه دخيل بودند. اردوغان همچنين از امريكا خواست تا هرچه سريعتر درخواست استرداد گولن را مورد بررسي قرار دهد. گفتني است وزير دفاع تركيه از برلين خواسته است تا هرگونه درخواست پناهندگي را رد كند و به اين كشور هشدار داده كه چنين اقدامي ميتواند به روابط دوجانبه آسيب برساند. با اين حال برلين عنوان كرده اين درخواستها مورد به مورد به صورت دقيق بررسي خواهد شد.
مركل علاوه بر اردوغان، با بنعل ييلدريم نخستوزير تركيه نيز ديدار كرد و گفت: دو كشور ميتوانند با هم بيشتر در زمينه مبارزه با پكك كه از ديدگاه تركيه و اتحاديه اروپا يك گروه تروريستي محسوب ميشوند، همكاري كند.
خانم مركل به خبرنگاران گفت كه ما به طور خاص در مورد چگونگي فعاليت پكك و هرچيز مرتبط با آلمان صحبت كرديم و اينكه چگونه ما ميتوانيم اقدامات لازم را براي مقابله با آن به عنوان يك سازمان تروريستي كه آلمان نيز آن را به رسميت ميشناسد همكاري كنيم.
گفتني است آنگلا مركل دومين مقام بلندپايه اروپايي است كه طي يك هفته گذشته به آنكارا سفر ميكند. هفته گذشته نيز ترزا مينخست وزير بريتانيا پس از ديدار با دونالد ترامپ رييسجمهور ايالات متحده به آنكارا رفت تا با رجب طيب اردوغان ديدار و گفتوگو كند. اين ديدارها در حالي صورت ميگيرد كه طي ماههاي گذشته با توجه به عدم بررسي مجدد عضويت تركيه در اتحاديه اروپا پس از سركوبهاي دولت تركيه پس از كودتا موجب شكرآب شدن روابط تركيه و اتحاديه اروپا شد و روابط دو طرف را بهشدت تحت تاثير قرار داد. در اين بين تركيه روابط خود را با روسيه بهبود بخشيد و مواضع خود را نيز بر سر بحران سوريه با روسيه نزديك كرد. از همين رو اتحاديه اروپا و كشورهاي عضو ناتو بهشدت نگران نزديكي يكي از متحدان قديمي خود با روسيه شدهاند.
از سويي ديگر رجب طيب اردوغان رييسجمهوري تركيه بهشدت اميدوار بود كه با روي كار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رييسجمهوري ايالات متحده روابط خود را با امريكا مجدد بازسازي كند و روابط نزديكي را با دولت ترامپ برقرار كند. اما اكنون دو هفته از به قدرت رسيدن دونالد ترامپ ميگذرد و او با سران شانزده كشور مختلف به صورت تلفني گفتوگو كرد، اما با وجود اينكه رجب طيب اردوغان بارها و بارها ابراز تمايل كرده تا با دونالد ترامپ به صورت تلفني گفتوگو كند اما تاكنون اين اتفاق رخ نداده و شواهد نشان ميدهد كه دونالد ترامپ تمايلي نسبت به ارتباط نزديك به تركيه نشان نداده است. اما در شرايطي كه دولت دونالد ترامپ علاقه چنداني به نزديكي با تركيه نداشته باشد، چارهاي باقي نميماند تا روابط خود با اتحاديه اروپا را مجدد بازسازي كند و از طرفي ديگر اروپاييها نيز علاقهمند هستند تا متحد قديمي خود در ناتو را نگه دارند و اجازه ندهد تا حداقل به سمت روسيه گرايش پيدا كند و به عنوان متحد آن را حفظ كند. با اين وجود به نظر ميرسد سفرهاي مقامهاي اروپايي به اروپا نشان از همين اقدام دارد. حال بايد ديد كه نگاه دونالد ترامپ به متحد قديمي امريكا در منطقه چه خواهد بود و آينده روابط تركيه و اتحاديه اروپا چگونه رقم خواهد خورد. سرنوشتي كه با وجود وقايع لحظه به لحظه جهان در دوران دونالد ترامپ بيش از هر زمان ديگري مبهم و نامعلوم شده است.