خاورميانه به انبار تجهيزات نظامي بدل شد
عربستان سعودي در صدر، ايران در قعر خريدهاي تسليحاتي
گروه جهان| جهان هر روز مسلح‌تر از ديروز مي‌شود. فروش جهاني تسليحات در 5 سال گذشته به بالاترين سطح خود در مقايسه با سال 1990 رسيده است. بنياد بين‌المللي تحقيقات صلح استكهلم موسوم به «سيپري» گزارشي درباره ميزان فروش‌هاي تسليحاتي در 5 سال گذشته آمار نگران‌كننده‌اي از اين وضعيت منتشر كرده است. بر اساس اين آمار، هند همچنان در صدر ليست كشورهاي وارد‌كننده سلاح و تجهيزات دفاعي در جهان قرار دارد. از 2012 تا 2016 هند 13 درصد واردات سلاح در جهان را به خود اختصاص داده و پس از آن رتبه‌هاي بعدي از آن عربستان سعودي، امارات عربي متحده، چين و الجزاير است. هند طي سال‌هاي 2007 تا 2011 اگرچه 7/9 درصد واردات سلاح در جهان را در اختيار داشته، اما در همان سال‌ها هم در صدر كشورهاي خريدار سلاح قرار داشت. رسانه‌هاي بين‌المللي دليل حجم بالاي خريد تسليحاتي هند را تنش‌ها و خصومت اين كشور با چين و همچنين پاكستان مي‌دانند. دهلي‌نو بيشترين ميزان خريد تسليحاتي خود را از روسيه، امريكا و رژيم صهيونيستي انجام داده است. چين اما به توليد تسليحات در داخل كشورش روي آورده و بر حجم واردات سلاح خود از ديگر كشورهاي خارجي كاسته است. در حالي كه در سال‌هاي 2007 تا 2011 ميزان واردات جهاني سلاح توسط چين 5/5 درصد بوده، اين درصد در سال‌هاي 2012 تا 2016 به 5/4 درصد كاهش يافته است. عربستان سعودي در سال‌هاي 2012 تا 2016 در قياس با 5 سال قبل از آن، 212 درصد بر ميزان خريد سلاح خود افزوده و در مجموع 2/8 درصد مجموع كل واردات سلاح جهان را انجام داده است. اين حجم از خريد تسليحاتي توسط سعودي‌ها در حالي انجام شده كه آنها به همراه اماراتي‌ها از حدود دو سال قبل جنگي تمام عيار را عليه مردم يمن به راه انداخته‌اند. از منظر دلاري، عربستان سعودي در سال 2016، چهارمين بودجه بزرگ دفاعي جهان را داشته و امريكا، چين و هند در رتبه‌هاي اول تا سوم قرار گرفتند. رده پنجم هم از آن انگليس شده است. گاردين در بخش‌هايي از گزارش خود در اين خصوص نوشته است: با وجود آنكه ارقام ورود سلاح به خاورميانه به شكل فاحشي افزايش پيدا كرده است و به عنوان نمونه قطر رشد 245درصدي در واردات تجهيزات نظامي داشته است اما ايران كه البته در تحريم تسليحاتي به نوعي به سر مي‌برد، تنها 2/1 درصد (يك و دو دهم درصد) از مجموع تسليحات ورودي به اين منطقه را وارد كرده است. در سال 2016، روسيه محموله‌هاي معوق مانده s300 را كه قرار بود به ايران در سال 2007 تحويل دهد، به ايران منتقل كرد. گاردين در اين خصوص مي‌نويسد: اين آمار درباره خريد تسليحاتي كشورهاي خاورميانه در حالي منتشر شده است و عربستان سعودي در راس آن قرار دارد كه محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران اخيرا در مصاحبه‌هاي متعدد در پاسخ به اين سوال كه دولت امريكا گفته ايران را تحت نظر دارد، گفته بود كه برنامه موشكي ايران كاملا دفاعي است و تهران بسيار كمتر از ديگر كشورهاي منطقه هزينه‌هاي تسليحاتي دارد. براساس گزارش‌هاي تازه منتشر شده در 5 سال اخير، اكثر كشورها در خاورميانه براي خريد تسليحات ابتدا به امريكا و اروپا روي آورده‌اند. عربستان سعودي در حالي در راس اين ليست قرار دارد كه انگلستان همچنان و با وجود انتقادهاي گروه‌هاي حقوق بشري به فروش سلاح به اين كشور ادامه مي‌دهد يك كارشناس مسائل خاورميانه در اين خصوص به گاردين مي‌گويد: تقاضاي بالا براي خريد تسليحات در خاورميانه در حالي صورت گرفته است كه اين مساله در تضاد كامل با قيمت نفت است. با وجود آنكه ما شاهد كاهش قيمت نفت بوده‌ايم اما در سال 2016 كشورهايي كه بايد از اين كاهش بهاي نفت دچار تزلزل مي‌شدند به خريد تجهيزات و تسليحات روي آورده‌اند. به نظر مي‌رسد كه كشورهاي منطقه گمان مي‌كنند به تجهيز بيشتر خود در منطقه پربحران خاورميانه نياز دارند.
تجهيز عربستان توسط روسيه
در ميان كشورهاي خاورميانه، عربستان سعودي، امارات متحده عربي و تركيه اصلي‌ترين مشتري‌هاي امريكا بوده‌اند. با وجود اين آمار و ارقام، روز گذشته وزير تجارت و صنعت روسيه و رييس هيات روسيه در نمايشگاه دفاعي «ايدكس» در ابوظبي اعلام كرد كه مذاكرات بين روسيه و عربستان درباره واردات سلاح روسيه در جريان است. «دنيس مانتوروف» در اين خصوص گفت: با طرف سعودي درباره جنگندهها و هواپيماهاي نظامي گفتوگو صورت گرفت. نمي‌توانم درباره جزييات آن توضيح بدهم، اما مذاكرات ادامه دارد.