دو وزير يك وزارتخانه و دو مسير
محمد داوري
فعال صنفي و سياسي
مقايسه عملكرد دو نفر كه يكي كمتر از نصف سال و يكي بيش از سه سال بر كرسي وزارت تكيه زده كار عادلانه‌اي نيست چون براي مقايسه عملكرد هر فرد بايد حداقل دوره زماني متناسبي وجود داشته باشد و به طور كلي ارزيابي عملكرد، يك كار حرفه‌اي است كه با لحاظ كردن متغيرهاي مرتبط و حذف و كنترل متغيرهاي غيرمرتبط صورت مي‌گيرد لذا در رابطه با مقايسه علي‌اصغر فاني و دانش‌آشتياني به روش‌ها و منش‌ها و ديدگاه‌ها اكتفا مي‌شود و آن هم به صورت كلي و از چند منظر.
نگرش‌ها و اولويت‌ها: فاني همان‌گونه كه در سياست‌هاي پنجگانه خود اعلام كرده بود، تمركز بر ساماندهي نيروي انساني داشت و در درجه نخست تلاش مي‌كرد تا بار سنگين اين نيرو را با خروج بازنشسته‌ها و كنترل ورودي كاهش دهد تا با خيال راحت‌تر بتواند در تناسب‌سازي توزيع جغرافيايي و رشته‌اي، ساماندهي لازم را انجام دهد و بودجه ناشي از اين سياست را هم به سوي شاغلان سرازير كند تا قدري بر دريافتي‌هاي آنان افزوده شود. نگرش متكي بر نيروي انساني و اولويت ساماندهي آن در فاني جاي خود را به نگرش تغيير ديدگاه فرهنگيان و اولويت مدرسه به عنوان يك نهاد آموزشي در دانش‌آشتياني داد به گونه‌اي كه در كمتر روزي بوده كه در اين راستا سخن نگفته باشد يا برنامه بازديدي انجام ندهد و كليدواژه‌هاي سخنان او نيز تاييد‌كننده اين ادعا است. اين تفاوت اين دو وزير را در دو راه متفاوت و دو روش گوناگون قرار داده كه بي‌ترديد نتايج متفاوتي هم از آن انتظارمي رود.
منش‌ها و بينش‌ها: محافظه‌كاري صفتي براي فاني است كه خود او هم انكار نكرده است و تجربه‌گرايي خصلتي است كه تركيب تيم مديريتي او سند اين ادعا است و جسارت نظري و علاقه‌مندي به مباحث تئوريك از مشخصه‌هاي آشتياني است و توجه آكادميكي او نيز با تركيب تيم ستادي وي قابل اثبات است و اين تفاوت منش و بينش شايد بارزترين وجه تفاوت اين دو وزير دولت يازدهم باشد كه دومي آمده تا انتظاراتي را كه به نظر مي‌رسيد فاني با آن منش و بينش در برآورده كردنش ناموفق بوده، برآورده سازد.
تعامل و تبادل: در يك نگاه اين‌گونه به نظر مي‌رسد كه فاني آنقدر تعامل مي‌كرد كه متهم به كندي و محافظه‌كاري شد، ولي بر خلاف روحيه تعاملي در عرصه تبادل نظر به پشتوانه تجربه خود در نظام آموزشي، خود را مسلط به همه جوانب اين نهاد مي‌دانست و كمتر احساس نياز به تبادل نظر و عقيده مي‌كرد اما اگرچه دانش‌آشتياني هم اهل تعامل است اما نوع و عرصه تعاملات او يك شفافيتي دارد كه نمي‌شود صفت محافظه‌كاري را به آن نسبت داد چرا كه به روشني مي‌گويد چه مي‌خواهد و در كدام بستر و مسير پيش مي‌رود و هر كسي هم كه تقاضاي تعامل با او دارد تكليفش مشخص است. به همين دليل خيلي از افراد مي‌دانند كه او اهل چه نوع تعامل و تبادلي است و در اينجا هم اين دو وزير اگر چه شباهت‌هاي كوچكي دارند اما تفاوت‌شان بارزتر است.
به طوركلي فاني و آشتياني در دو منظر سخت‌افزاري و نرم‌افزاري به خوبي با يكديگر قابل مقايسه‌ترند به عبارتي مي‌شود گفت فاني يك مدير سخت‌افزاري با رويكرد سفت و سخت است و دانش يك مديرنرم افزاري است و بيش از ساختار متوجه محتوا است و بيش از رفتن متوجه چگونه رفتن است و بيش از خود آدم‌ها به نگرش‌ها و بينش‌ها توجه دارد و اين ويژگي‌ها از او فردي ساخته متناسب با موضوع تعليم و تربيت اما نامناسب با اين ساختار سازماني و اداري خشكي كه شايد با فاني تناسب بيشتري داشته باشد.