نخستوزير بريتانيا از برگزاري انتخابات زودهنگام خبرداد
انتحار سياسي يا
احترام به دموكراسي؟
گروه جهان
شهروندان انگليسي ميتوانند هشت ژوئن (18 خرداد) دوباره پاي صندوقهاي راي بروند و در انتخاباتي پيشبيني نشده كه روز گذشته ترزا مي، نخستوزير بريتانيا اعلام كرد، شركت كنند. درست در روزهايي كه لندن كمربند خود را براي خروج ايمن و آرام از اتحاديه اروپا بسته است، ترزا مي در اقدامي ناگهاني اعلام كرد كه اخيرا و البته با اكراه به اين نتيجه رسيده كه انتخابات زودهنگام بايد برگزار شود. وي در سخنان خود تاكيد كرد كه بريتانيا با يك فرصت براي تشكيل دولتي متحد در روزهايي كه اتحاديه اروپا بايد درباره سرنوشت اين كشور تصميمگيري كند، روبهرو است. صبح سهشنبه به وقت لندن بود كه نخست وزير در سخناني گفت: ما به يك انتخابات عمومي نياز داريم و اين انتخابات هم بايد فورا برگزار شود. با وجود آنكه نخستوزير دستور برگزاري انتخابات زودهنگام را داده است اما بر اساس قوانين، دو سوم از قانونگذاران اين كشور هم بايد به انجام آن راي مثبت بدهند تا عملا همهچيز براي برگزاري انتخابات در تاريخ مدنظر ترزا مي مهيا شود. ترزا مي زماني كه در ژوئن گذشته پس از برگزاري رفراندوم و راي مثبت انگليسيها به خروج بريتانيا اين عنوان را به خود اختصاص داد، اعلام كرد كه هيچ انتخابات زودهنگامي در كار نخواهد بود اما به نظر ميرسد كه شرايط داخلي در بريتانيا وي را به سمت و سوي ديگري برد. مي در بخشهايي از سخنان خود به مذاكرات خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا اشاره كرد و گفت: در جريان اين مذاكرات بريتانيا به ثبات و رهبري قدرتمند نياز دارد، اما احزاب مخالف به جاي وحدت، دچار تفرقه هستند. وي ضمن اشاره به اكثريت شكننده محافظهكاران در پارلمان گفت: اجازه نميدهم احزاب رقيب، موقعيت دولت را در مذاكرات تضعيف كنند.
وي اعتقاد دارد كه شكاف و اختلافنظرهايي كه در حال حاضر وجود دارد توانايي خروج ايمن بريتانيا از اتحاديه اروپا در سالهاي پيش رو را تحتالشعاع قرار ميدهد. وي اين ابهام در فضاي سياسي كشور را به ضرر روند خروج بريتانيا از برگزيت دانست. در شرايطي كه نخستوزير بريتانيا تصميم به برگزاري زودهنگام انتخابات نگرفته بود، انتخابات عمومي بعدي بايد در سال 2020 رخ ميداد و در آن مقطع زماني لندن بايد وضعيت مذاكرات خروج از اتحاديه را به ثباتي مشخص ميرساند. دو ماه ديگر نخستينبار خواهد بود كه ترزا مي خود را در معرض انتخاب مستقيم مردم ميگذارد چرا كه وي در سال 2016 پس از عقبنشيني ديويد كامرون از عنوان نخستوزيري به دنبال شكست در رفراندوم، به عنوان رهبر حزب محافظهكار بريتانيا انتخاب شد.
ترزا مي در بخشهايي از سخنان روز گذشته خود از اپوزيسيون خواست كه از حق وتوي خود به عنوان فرصتي براي نمايش دادن اينكه سياست را بازي نميدانند، استفاده كنند. پس از اعلام اين خبر از سوي ترزا مي، رهبران احزاب مخالف به سرعت در رسانهها به اين تصميم واكنش نشان دادند. جرمي كوربين، رهبر حزب كارگر، حزب اصلي مخالف دولت كه شخص وي نيز در داخل حزب با مخالفتهايي روبهرو است از اين حركت نخستوزير استقبال و تاكيد كرد كه در پارلمان به برگزاري انتخابات راي مثبت خواهد داد. وي تاكيد كرد كه مردم بريتانيا ميتوانند از اين انتخابات به عنوان فرصتي براي يافتن جايگزيني مناسب استفاده كنند. تيم فرون، رهبر حزب ليبرال دموكرات هم از برگزاري انتخابات استقبال كرده و آن را فرصتي براي تغيير مسير بريتانيا دانسته است. وي با استقبال از اين تصميم ترزا مي گفت: اگر ميخواهيد از خروج دردناك و سخت از اتحاديه اروپا نجات پيدا كنيد و اگر در سوداي بريتانيايي هستيد كه آزاد، نقدپذير و متحد است بايد از فرصت انتخابات زودهنگام استفاده كنيد. با وجود آنكه طرح ترزا مي براي برگزاري انتخابات زودهنگام با استقبال احزاب مخالف روبهرو شده اما نتيجه نظرسنجيها نشان ميدهد كه حزب محافظهكار شانس بالايي براي پيروزي در اين انتخابات دارد. يك نظرسنجي كه سيانبيسي در گزارش خود به آن استناد كرده ميگويد كه حزب حاكم از محبوبيت 44 درصدي برخوردار است و اين در حالي است كه نرخ محبوبيت حزب كارگر بر اساس اين نظرسنجيها 23 و براي حزب ليبرال دموكرات 12 درصد است.
ماه گذشته ميلادي بود كه پس از ماهها جدل، ترزا مي جرقه آغاز دوره دو ساله براي تكميل خروج كشورش از اتحاديه اروپا را زد. برگزيت عملا به يكي از جنجاليترين اتفاقهاي تاريخ معاصر بريتانيا پس از جنگ جهاني دوم بدل شده است. آنچه تصميم ناگهاني تراز مي را به راس اخبار آورد اصرار وي در امتناع از برگزاري انتخابات بود. ترزا مي با اعلام انتخابات زودهنگام بر سر سرنوشت سياسي حزب شرطبندي ميكند. در اين قمار حزب محافظهكار بايد از مجموع 650 كرسي مجلس عوام، 330 كرسي را به خود اختصاص دهد.
نيويوركتايمز در اين خصوص مينويسد: تصميم ترزا مي يك قمار بزرگ بود. انتخابات در ماه ژوئن ميتواند پرونده يكي از بزرگترين شكافها در اين كشور را دوباره باز كند. مخالفان خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا ميتوانند با راي دادن به حزب كارگر يا ليبرال دموكرات كه مخالف برگزيت هستند، روند خروج را گرفتار تطويل زماني كنند. اگر دموكراسيهاي غربي يك نكته را در يك سال گذشته آموخته باشند اين است كه انتخابات غيرقابل پيشبيني است. با اين همه برخي انگليسيها ميگويند كه از راي دادن خسته شدهاند. يك بار در سپتامبر 2014 درمورد استقلال اسكاتلند به پاي صندوقهاي راي رفتند و بار ديگر در 2015 براي انتخابات سراسري و سپس در سال 2016 در رفراندوم خروج يا ماندن در اتحاديه اروپا شركت كردند.
موافقان انتخابات زودهنگام از خانم مي ميخواستند كه به تجربه گوردون براون نگاه كند. نخست وزير برآمده از حزب كارگر كه در سال 2007 پس از آنكه توني بلر كنار كشيد، به قدرت رسيد. با وجود آنكه نظرسنجيها حاكي از اين بود كه حزب كارگر ميتواند به راحتي برگ برنده را در دست بگيرد اما گوردون براون از اعلام انتخابات زودهنگام سر باز زد و در نهايت هم در جريان بحران اقتصادي 2008 و 2009 با افول ميزان محبوبيتش روبه رو شد. در انتخابات 2010 بود كه حزب كارگر پس از 10 سال حضور در قدرت، قافيه را باخت و حزب محافظهكار به رهبري ديويد كامرون توانست در دولتي ائتلافي با ليبرال دموكراتها بر قدرت تكيه بزند. اين دولت قانوني را از تصويب گذراند كه بر اساس آن برگزاري انتخابات زودهنگام سختتر شد. براساس اين قانون، براي برگزاري هرگونه انتخابات زودهنگامي بايد نظر مثبت دوسوم از نمايندگان مجلس عوام جلب ميشد. ديويد كامرون از اين تصميم ترزا مي حمايت كرد و آن را تصميمي شجاعانه و صحيح خواند.