«اعتماد» اولويت‌هاي شوراي شهر آينده را بررسي مي‌كند
الگوي مديريت شهري بايد تغيير كند
حميدرضا خالدي
درحالي كه اين روزها، بحث انتخابات شوراها و حاشيه‌هاي تاييد و رد صلاحيت‌هاي آن، يكي از داغ‌ترين موضوعات شهري است، هنوز مسائل و سوالات مختلفي بي‌پاسخ مانده كه كمتر به آنها توجه مي‌شود. يكي از همين مسائل، «اولويت‌هاي شوراي پنجم» است. اينكه اصولا شوراي بعدي بايد چه محورهايي را در اولويت كاري خود قرار دهد و به چه موضوعاتي بيشتر از بقيه موارد توجه داشته باشد و از آن مهم‌تر، با شهرداري و مديريت آن با چه شيوه‌اي تعامل داشته باشد. سوالاتي كه تعدادي از اعضاي اصلاح‌طلب شوراي شهر، هر يك از منظر خود، به آن پاسخ داده‌اند.
شوراي بعدي بايد شهرداري را نظارت‌پذير كند
محمد سالاري، رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران، معتقد است بايد مهم‌ترين دغدغه شوراي شهر پنجم نظارت‌پذير كردن مديريت شهري باشد. وي در اين خصوص مي‌گويد: براساس ماده 71 قانون شوراها كه (البته اشكالاتي اساسي به آن وارد است) اين است كه اعضا بتوانند در مورد شهرداري و شهردار طرح «سوال» كنند و حتي شهردار را به استيضاح بكشانند. اما تجربه شوراي شهر چهارم نشان داد كه عملا اين بند قانوني اجرايي نمي‌شود. يعني اصولا يا طرح سوالي انجام نمي‌شود يا اگر هم بشود، در نهايت استيضاحي رخ نمي‌دهد.
وي ادامه مي‌دهد: براي همين به نظر مي‌رسد فرآيند پاسخگو بودن شهردار به شورا بايد تغيير كند. شايد مانند آنچه در دولت و مجلس رخ مي‌دهد. يعني شورا نيز بتواند شهردار، معاونينش و حتي شهرداران مناطق را استيضاح كنند. سالاري انتخاب شهردار اصلح را يكي ديگر از وظايف و اولويت‌هاي شوراي پنجم دانسته و مي‌گويد: بايد شوراي پنجم فرد پاكدستي را به عنوان شهردار انتخاب كنند تا با رويكردي جديد و بدون محور قرار دادن «ماليات»ها به عنوان مهم‌ترين درآمد شهرداري يا بدون توجه به شهر فروشي، بر پايتخت مديريت كند.
رييس كميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران با ذكر اينكه تمام اين موارد بايد در نهايت منجر به نظارت‌پذير كردن شهرداري شود، مي‌گويد: اصولا استراتژي و خط مشي شوراي پنجم بايد قانون‌پذير كردن شهردار و صيانت از مصوبات و اسناد فرداست شهري باشد. و اين امر محقق نخواهد شد مگر با يك تركيب منسجم از اعضا.
وي در توضيح ضرورت تركيب منسجم در شوراي شهر مي‌گويد: در شوراي چهارم اكثريت اعضا با طرفداران شهردار بود. حتي در مواردي با وجودي كه درخصوص بسياري از چالش‌ها و مشكلات اين اعضا با ما هم‌عقيده و همفكر بودند كه شهرداري در آنها بي‌تقصير نيست، ولي از آنجايي كه هم طيف ما محسوب نمي‌شدند و خود را نزديك به جريان فكري پشتيبان قاليباف مي‌دانستند، حاضر نبودند به اين مساله اعتراف كنند و از شهردار جواب بخواهند.
وي با تاكيد براينكه با توجه به چالش‌هاي فني و تخصصي تهران، به نظر مي‌رسد يكي ديگر از اولويت‌هاي شوراي پنجم بايد استفاده از اعضا در كميسيون‌هاي تخصصي آنها باشد، مي‌گويد: البته قبل از آن مردم هم بايد تلاش كنند تا در انتخاب نمايندگان خود براي شوراي پنجم افرادي را برگزينند كه حقيقتا در بخش‌هاي مختلف شهري كارشناس و متخصص باشند.
شورا بايد تغيير نگرشي كلي در عملكرد مديريت شهري ايجاد كند
محمد حقاني، رييس كميته محيط زيست شوراي شهر چهارم به عنوان عضوي كه خود سال‌ها در پست‌هاي مختلف شهرداري فعاليت داشته است، معتقد است مهم‌ترين اولويت شوراي پنجم بايد اين باشد كه شهرداري را به سمتي سوق دهد كه بودجه‌اش از طريق «درآمدهاي پايدار» محقق شود و درآمدهاي ناپايدار به حداقل برسد.
وي از تلاش براي ايجاد تعامل بين دولت و شهرداري به عنوان يكي ديگر از اولويت‌هاي شوراي پنجم ياد كرده و مي‌گويد: از جمله مشكلات امروز مديريت شهري، نبودن تعامل مناسب بين شهرداري با دولت است. در حالي كه اگر اين تعامل برقرار شود، بسياري از مشكلات شهري امروز تهران با كمك دولت به راحتي حل خواهد شد. مشكلاتي مانند آلودگي هوا، توسعه مترو، توسعه حمل و نقل عمومي و... بنابراين يكي از اولويت‌هاي جدي شوراي پنجم بايد ايجاد تعامل بين دولت و شهرداري باشد.
حقاني در ادامه از مقابله با فساد در مديريت شهري به عنوان يكي ديگر از اولويت‌هاي شوراي پنجم ياد كرده و مي‌گويد: «فساد» مالي يكي از اصلي‌ترين مسائل حوزه شهري پايتخت است. شوراي پنجم به همين دليل بايد مبارزه با اين فساد در شهرداري را حتما در دستور كار خود قرار دهد تا بيش از اين چهره مديريت شهري مخدوش نشود.
به اعتقاد وي بايد در عملكرد شهرداري نيز تغيير نگرشي جدي صورت گيرد: آلودگي هوا و ترافيك و اجراي طرح‌هاي تفصيلي بايد به عنوان محورهاي راهبردي شهرداري به عنوان مطالبات جدي شهرو شهروندان مورد توجه شوراي شهر پنجم باشد و تلاش كند تا شهرداري در انجام وظايف تعريف شده خود كوتاهي نكند.
اما حقاني در عين حال براين باور است كه رسيدگي به چالش‌هاي شهري نبايد به درون جامعه كشيده شود: مردم ديگر از تشنج‌ها و كش و قوس‌هاي بين شورا و شهرداري خسته شده‌اند. بايد شوراي پنجم به گونه‌اي عمل كند تا موارد چالش‌برانگيز شهري؛ كمتر به تشنج كشيده شود يا حداقل اين تنش‌ها كمتر به ميان مردم بيايد.
تشكيل اتاق فكري قوي در اولويت باشد
ولي‌الله شجاع‌پوريان ديگر عضو اصلاح‌طلب شوراي چهارم، اما قبل از هر گونه نقد و انتقادي مهم‌ترين اولويت شوراي پنجم را تشكيل اتفاق فكري براي بررسي مسائل و مشكلات مي‌داند و مي‌گويد: معتقدم شوراي پنجم بايد قبل از هر چيز اتاق فكري متشكل ازمتخصصين و كارشناسان خبره در حوزه‌هاي مختلف ايجاد كند تا چالش‌هاي پايتخت را بررسي و بتوانند به شورا در مورد شيوه حل آنها از سوي شهرداري كمك كنند.
وي با اشاره به چالش‌هاي بزرگ تهران مي‌گويد: امروز تهران با چالش‌هاي بزرگي روبه‌روست. چالش‌هايي چون: حمل و نقل و ترافيك كه باعث از بين رفتن سرمايه‌ها و سوخت و توليد دود و آلودگي مي‌شود يا تخريب فضاهاي سبز و فقدان «ايمني» در شهر و... واقعيت اين است كه در حال حاضر، در همه اين بخش‌ها با مشكلات عديده‌اي مواجهيم. مثلا امروز بيش از 30 درصد از برج‌هاي پايتخت شرايطي مانند پلاسكو را دارند و در نوبت بروز حادثه‌اي مانند پلاسكو هستند.
وي ادامه مي‌دهد: از ديگر چالش‌هاي تهران، بحث مديريت بحران است چرا كه همانطور كه همه مي‌دانيم، زلزله يكي از اصلي‌ترين مسائلي است كه پايتخت را تهديد مي‌كند. به‌علاوه نبايد از كنارآسيب‌هاي اجتماعي نيز به سادگي گذشت. بحث‌هايي چون: كارتن‌خواب‌ها، زنان بد سرپرست، كودكان كار و... .
شجاع‌پوريان اقتصاد شهري را از ديگر مباحثي مي‌داند كه بايد در اولويت فعاليت شوراي پنجم قرار گيرد و مي‌گويد: واقعيت اين است كه شوراي بعدي، شهر «سوخته»اي را تحويل مي‌گيرد كه هيچ‌چيزي در آن در جاي خودش قرار ندارد. شهري كه در آن ساخت و ساز اشباع شده است. شهري كه درآمد پايدارشفافي ندارد. مديريت شهري بعدي مجموعه‌اي را تحويل مي‌گيرد كه تنها حقوق ماهيانه پرسنل آن بيش از 450 ميليارد تومان در ماه است. اداره چنين شهرداري و شهري واقعا مشكل است. وي نيز مانند حقاني، از تلاش براي ايجاد پلي رابط بين شهرداري و دولت، به عنوان يكي از اولويت‌هاي شوراي پنجم ياد مي‌كند و مي‌گويد: اگر اين تعامل برقرار شود و دولت به شهرداري كمك كند مسلما در شهر، در زمينه‌هايي چون: توسعه مترو، حمل و نقل عمومي و... با رشد و توسعه خوبي مواجه خواهيم بود و شاهد جبران كمبودها و كاستي‌ها در اين زمينه خواهيم بود. عضو كميسيون نظارت و حقوقي وشوراي شهر در پايان با انتقاد از برخي از وعده‌هاي بزرگي كه كانديداهاي شورا در تبليغات‌شان مطرح مي‌كنند، مي‌گويد: متاسفانه شاهديم كه برخي از كانديداها، در تبليغات خود وعده‌هايي را مطرح مي‌كنند كه نشان مي‌دهد اصولا اين افراد با چارچوب‌ها و حدود اختيارات شوراها آشنا نيستند. چرا كه اگر با اين اختيارات آشنا بودند مي‌دانستند كه شورا نمي‌تواند به ساير سازمان‌ها دستور بدهد كه فلان كار را بكن يا از آنها جواب بخواهد كه چرا به وظايف‌تان عمل نكرده‌ايد؟ اين مساله در كنار كوچك شدن شوراي شهر تهران باعث شده شوراها تنها بتوانند برعملكرد شهرداري آن هم نه به شكلي كامل، نظارت داشته باشند بنابراين دادن وعده‌هايي بزرگ و عجيب و غريب قابل توجيه نبوده و منطقي ندارد. البته مردم هم بايد در روز راي‌گيري و انتخاب افراد اصلح براي 21 كرسي شورا، به اين موارد توجه داشته باشند.