15 هزار كولبر استان كردستان بيمه مي‌شوند
اعتماد| جبار احمدپور، مدير صندوق بيمه اجتماعي كشاورزان، روستاييان و عشاير كردستان در گفت‌وگو با ايرنا از ايجاد پوشش بيمه اجتماعي براي 15 هزار كولبر رسمي در اين استان و در شهرهاي مرزي خبر داد.
در حالي كه به گفته وي، اين اقدام براي نخستين‌بار در كشور اتفاق مي‌افتد، ايجاد بيمه اجتماعي براي كولبران اين استان بر اساس تفاهمنامه وزارت تعاون با استانداري كردستان صورت گرفته و به استناد اين تفاهم، 50 درصد از ميزان پرداختي بيمه كولبران مرزي توسط اين صندوق و استانداري كردستان پرداخت مي‌شود.
احمدپور همچنين خبر داد كه پيش از امضاي اين تفاهمنامه، 2 هزار كولبر ساكن در شهرستان بانه تحت پوشش بيمه اجتماعي اين صندوق قرار گرفته بودند.
اما در حالي كه استان آذربايجان غربي هم در شهرهاي هم‌مرز با عراق، تعداد قابل توجهي كولبر دارد، هنوز هيچ خبري درباره ايجاد پوشش بيمه‌اي براي كولبران ساكن در شهرهاي مرزي اين استان همچون سردشت شنيده نشده است.
در حالي كه كولبري از گذشته دور، يكي از مشاغل بومي ساكنان شهرهاي هم مرز با عراق بوده، طي سال‌هاي اخير، خشكسالي، افزايش نرخ بيكاري، تعطيلي كارخانه‌ها و واحدهاي توليدي كه در مجموع، كاهش درآمد خانوارهاي مرزنشين استان‌هاي همجوار با عراق را به دنبال داشته، باعث شده كه شاغلان در اين شغل بومي، از مسيرهاي قاچاق هم استقبال كرده و به فكر درآمدزايي بيشتر باشند. بنا بر روال قانوني در استان‌هاي كردستان و آذربايجان غربي، كولبران مرزنشين با دريافت دفترچه‌هاي كولبري مي‌توانند طي زمان‌هاي تعيين شده، با تبعيت از محدوديت‌هايي كه مسوولان استان اعمال مي‌كنند، با جابه‌جايي مقادير محدود و ناچيزي بار در بازارچه‌هاي مرزي، دستمزدي از صاحبان كالا و تجار ايراني دريافت كنند كه اين دستمزد قليل، تكافوي مخارج و معاش خانواده را نداده و كولبران را ناگزير از كولبري قاچاق در مسيرهاي ناامن مي‌كند. مسيرهايي كه در معرض نگاه مرزبانان هم قرار دارد و خطر تيراندازي از سوي مرزباني هم يكي از تهديدهاي جدي براي سلامت كولبران است. طي سه سال گذشته و به دنبال تنش‌هاي مقطعي در روابط دولت ايران و عراق، تعطيلي بازارچه‌هاي مرزي در استان كردستان آسيب‌هاي جدي به اقتصاد خانواده‌هاي كولبر وارد كرد و اگرچه كولبري قاچاق همچنان مسير خود را دنبال مي‌كرد، اما بيشترين تعداد قربانيان مين تله‌هاي انفجاري كاشته شده در مرز ايران و عراق و مصدومان و كشته‌شدگان به دليل تيراندازي مرزباني در همين سال‌ها، كولبراني بودند كه در اجبار به تامين معاش خانواده نمي‌توانستند دست از كولبري قاچاق بردارند. دستمزد حاصل از كولبري قاچاق هم رقم‌هاي كلان و قابل توجهي نيست و كولبران با دريافت مزدهاي بسيار ناچيز و كمتر از 100 هزار تومان، ناچار از به كول كشيدن بارهاي سنگين 70 و 100 و 150 كيلويي در مسيرهاي 5 و 10 و 20 كيلومتري هستند تا بار را از خاك عراق به ايران برسانند.
اگرچه كالاهاي وارد شده از مرزهاي كولبري اين دو استان با يكديگر متفاوت بوده و عمده واردات قاچاق از مرز استان كردستان؛ پوشاك، تلفن همراه، لوازم آرايش، لوازم خانگي و اقلام خوراكي است، مرزهاي آذربايجان غربي در معرض تهديد واردات قاچاق پيش‌سازهاي توليد مواد روانگردان و مشروبات الكلي قرار دارد كه به همين دليل، كنترل‌هاي مرزي در شهرستان سردشت كه مسير عمده كولبري قاچاق است بسيار سختگيرانه‌تر از مرزهاي استان كردستان است. در عين حال، موقعيت جغرافيايي هر دو استان به گونه‌اي است كه كولبران براي تردد حمل بار قاچاق، ناگزير به گذر از مسيرهاي صعب‌العبور هستند. زمستان سال گذشته 5 كولبر در ارتفاعات سردشت و پيرانشهر گرفتار بهمن شدند و هفته پاياني فروردين امسال هم خبري از كشته شدن كولبري در ارتفاعات اورامانات شنيديم كه بر اثر سقوط از صخره جان خود را از دست داد.
با توجه به محدوديت‌هاي صدور دفترچه‌هاي كولبري و در حالي كه تعطيلي بازارچه‌هاي مرزي طي سه سال گذشته، مرز كولبر رسمي و غير رسمي را هم از بين برده و امروز، خانه‌اي در روستاهاي مرزي كردستان و آذربايجان غربي نيست كه مردانش به كولبري قاچاق مشغول نباشند، احمدپور هيچ توضيحي نداده كه نحوه ايجاد پوشش بيمه‌اي براي كولبران چگونه است و ملاك انتخاب براي برخورداري از اين بيمه توسط كدام نهاد تعيين مي‌شود.