راهبرد حزب‌الله براي خروج از عرسال چيست؟
تمركز مقاومت بر خطوط دفاعي در خاك سوريه
يسرا بخاخ
سيد حسن نصر‌الله، دبيركل حزب‌الله لبنان در سخنراني‌اي كه اخيرا و در آستانه سالگرد شهادت مصطفي بدرالدين از فرماندهان ارشد حزب‌الله لبنان داشت، تاكيد كرد كه تحولات مثبتي در مرزهاي شرقي لبنان و سوريه رخ داده است، با توجه به اينكه بعد از آغاز بحران سوريه گروه‌هاي مسلح از طريق رشته كوه شرقي لبنان وارد عرسال شده بودند و در اين منطقه از لبنان مستقر شده بودند دبيركل حزب‌الله لبنان تاكيد كرد كه نيروهاي مقاومت اسلامي در طول چندسال گذشته در اين مناطق كوهستاني چه در بخش داخلي لبنان و چه در محور سوريه مستقر شدند، مبارزه كردند و شهيد داده‌اند اما حالا ديگر نيازي به حضور نيروهاي لبناني در اين بخش وجود ندارد و به همين دليل اعلام مي‌كنم كه پايگاه‌هاي نظامي حزب‌الله در رشته كوه شرقي لبنان تخليه خواهد شد و ديگر نيازي نيست كه ما در اين منطقه حضور داشته باشيم. دبيركل حزب‌الله لبنان ضمن تقدير از جانفشاني‌هاي نيروهاي مقاومت در اين منطقه تاكيد كرده بود كه از امروز به بعد حفظ امنيت اين بخش برعهده دولت لبنان خواهد بود، قرار نيست حزب‌الله نقش جايگزين دولت لبنان يا نهادهاي آن را بازي كند و از اين به بعد حفظ مرزهاي شرقي لبنان بر عهده دولت خواهد بود به اين ترتيب حزب‌الله ديگر در اين منطقه مسووليتي نخواهد داشت. سخنان چند روز اخير سيد حسن نصر‌الله تاويل و تحليل‌هاي زيادي به همراه داشت، دليل اصلي خروج نيروهاي حزب‌الله از اين منطقه در حالي كه هنوز عناصري از گروه‌هاي تروريستي داعش و جبهه النصره در عرسال و بعلبك لبنان حضور دارند مقدمه‌چيني براي عملياتي جديد است؟ يا آغازي براي خروج كامل نيروهاي مقاومت از سوريه در راستاي زمينه‌سازي براي حل سياسي بحران اين كشور و توقف درگيري‌ها در سراسر خاك اين كشور است؟ وهبي قاطيشا، كارشناس نظامي در گفت‌وگو با پايگاه خبري الجنوبيه ادعا كرده است كه تصميم حزب‌الله براي خروج از مرزهاي شرقي لبنان ممكن است ناشي از دو مساله باشد يكي اينكه به درخواست ايران و دولت سوريه صورت گرفته باشد، ديگري ممكن است ناشي از نگراني حزب‌الله از هدف قرار گرفتن اين منطقه به وسيله اسراييل باشد. از سوي ديگر هشام جابر، ژنرال بازنشسته ارتش و رييس مركز تحقيقات خاورميانه تاكيد كرده است كه حضور تروريست‌ها در بخش‌هايي از عرسال تقريبا دايمي شده است و براي حل اين مشكل نياز به اراده و تصميمي بين‌المللي است. به گفته او گرچه حزب‌الله نيروهاي خود را از اين منطقه خارج خواهد كرد اما شماري از نيروهاي مقاومت در مناطق استراتژيك حضور خواهند داشت تا از ورود تروريست‌ها به خاك لبنان جلوگيري شود. وي ضمن اينكه اين اقدام حزب‌الله را گامي مهم توصيف كرده يادآور شد كه حالا حفظ امنيت اين منطقه بر عهده ارتش خواهد بود. اين كارشناس نظامي مدعي شده كه حزب‌الله به دنبال آن است تا در خاك سوريه نيز در مناطق حساس و ضروري مانند دمشق، مناطق مقدس و القصير حضور داشته باشد پايگاه خبري المدن نيز در تحليلي در اين خصوص نوشته كه اين اقدام حزب‌الله برخلاف آنچه گفته مي‌شود مقدمه‌اي براي خروج مقاومت از سوريه نخواهد بود زيرا ماموريت هنوز در سوريه به اتمام نرسيده است و حزب‌الله نمي‌تواند در حالي كه راهكار سياسي براي حل بحران سوريه ايجاد نشده از اين كشور خارج شود هنوز درگيري‌ها براي كنترل بخش‌هايي از اين كشور از طرف همه طرف‌ها ادامه دارد. اين گزارش مدعي شده است كه حزب‌الله احتمالا خطري را در مرزهاي كوهستاني شرقي لبنان با سوريه احساس كرده است به اين ترتيب هدف از خروج از اين منطقه اين است كه فعلا نياز به حضور نظامي در اين بخش احساس نمي‌شود در حالي كه نياز به تقويت حضور نظامي در بخش‌هاي ديگر به ويژه در جنوب سوريه و حومه حمص است. در اين گزارش آمده برخي منابع مدعي شده‌اند كه روسيه از طريق كانال‌هاي خاصي از حزب‌الله خواسته از اين مناطق خارج شود تا زمينه را براي ايجاد مناطق كاهش تنش در سوريه فراهم كند و فشار امريكا بر ايران و حزب‌الله با اين اقدام كاهش پيدا كند. از سوي ديگر سالم زهران، خبرنگار لبناني و تحليلگر مسائل سياسي در گفت‌وگو با خبرگزاري اسپوتنيك روسيه تاكيد كرد كه حضور حزب‌الله در سوريه با هدف ايجاد امنيت و اقدامي پيشگيرانه بوده است. وي ضمن استراتژيك خواندن اقدام حزب‌الله براي خروج از عرسال گفت: زماني كه حزب‌الله تصميم گرفت به سوريه برود هدف و برنامه مشخصي داشت، حزب‌الله گفت براي حفظ امنيت لبنان به سوريه مي‌رود هدف هم در نهايت حفظ امنيت مرزهاي لبنان بوده است. وي ضمن رد گمانه‌هايي كه مدعي است حزب‌الله تحت فشارهاي خارجي دست به اين اقدام زده است، گفت كه هيچ فشار خارجي بر حزب‌الله وارد نشده است بلكه اين اقدام تجلي توافق‌هايي است كه در آستانه و در نشست‌هاي تركيه، ايران و روسيه ايجاد شده است كه طي آن قرار است بخش‌هايي از سوريه شاهد تنش كمتري باشد. سالم زهران افزود: اين اقدام حزب‌الله جزيياتي دارد كه بخشي از آن در جريان سخنراني سيد حسن نصر‌الله اعلام شد و بخشي از آن هنوز به اطلاع عموم نرسيده است كه درباره خروج نيروهاي تكفيري از عرسال و مناطق موازي آن در ادلب است. تحليلگر لبناني يادآور شد كه اقدام حزب‌الله با اين هدف صورت گرفته تا ضمن آرام كردن فضاي داخلي لبنان بگويد من بخش اصلي اين ماموريت (ايجاد امنيت در عرسال) را اجرا كرده‌ام و حالا وقت آن رسيده كه سكان فرماندهي در اين منطقه را به ارتش لبنان تحويل دهد تا نيروهاي حزب‌الله بتوانند بر خطوط دفاعي در خاك سوريه تمركز كنند. تحليلگر لبناني تاكيد كرد كه اين اقدام مانند گذشته ثابت مي‌كند سيد حسن نصر‌الله در زمان مناسب اقدام راهبردي مناسب را انجام داده و در حالي كه مخالفان و دشمنانش از تصميم حزب‌الله نگران بودند، سيدحسن نصر‌الله نشان داد كه مقاومت همواره در اقدامات خود صادقانه عمل كرده و بر عهد و پيمان خود وفادار است. اين خبرنگار لبناني تاكيد كرد كه حضور حزب‌الله در سوريه بدون پايان نخواهد بود پيش از اين سيد حسن نصر‌الله گفته بود كه حزب‌الله مرگ را براي مرگ دوست ندارد بلكه مرگ را در مسير رسيدن به زندگي با آغوش باز مي‌پذيرد و با همين ديدگاه به سوريه رفته است، گرچه به نظر نمي‌رسد كه در آينده نزديك ماموريت حزب‌الله در سوريه به پايان برسد.