وبسايت «شوراي آتلانتيك» افشا كرد
پشت پرده‌ها و پيامدهاي طرح نيروهاي تحت رهبري امريكا براي رقه پسا داعش
چند روز پيش يكي از مقامات كرد سوريه از نقشه كردهاي تحت حمايت امريكا در شمال سوريه براي توسعه مناطق تحت سلطه خود خبر داده بود. اين خبري بود كه با واكنش تركيه مواجه شد و مقامات تركيه اعلام كردند به هرگونه حضور طولاني مدت نيروهاي دموكراتيك سوريه و يگان‌هاي مدافع خلق در مناطقي مانند رقه مقابله خواهند كرد. به گزارش تابناك، هديه يوسف در گفت‌وگو با روزنامه انگليسي «آبزرور» با بيان اين مطلب گفت: طبق اين‌برنامه، شهر رقه، پايگاه اصلي داعش، به منطقه موسوم به روژاوا (كردستانِ سوريه) ضميمه مي‌شود. گروه موسوم به نيروهاي دموكراتيك سوريه مي‌خواهند با كمك امريكا، بعد از تصرف شهر رقه راهي به سمت درياي مديترانه در شمال سوريه باز كنند. دستيابي به درياي مديترانه يكي از برنامه‌هاي ما براي شمال سوريه است. اين حق قانوني ماست.
بر اساس اين گزارش، گروه موسوم به نيروهاي دموكراتيك سوريه در حال آماده‌سازي خود براي تصرف رقه و سپس پيشروي به سمت ديرالزور و محاصره اين شهر هستند. در همين راستا نيز روز گذشته نيروهاي دموكراتيك سوريه اعلام كردند كه آماده حمله همه‌جانبه به رقه هستند اما از ذكر جزييات اين عمليات خودداري كردند. حال يكي از مسائل مهمي كه محل مناقشه است برنامه و طرح اين نيروها در دوران پساداعش است. در همين ارتباط تركيه به‌شدت مخالف حضور نيروهاي دموكراتيك سوريه و واحدهاي مدافع خلق در رقه پسا داعش است. در همين راستا، بنعلي ييلديريم نخست‌وزير تركيه روز جمعه در سخناني تاكيد كرد كه امريكا به تركيه گفته است كه شبه نظاميان كرد واي پي جي پس از عمليات رقه در اين شهر باقي نخواهند ماند. وي در سخناني در جمع خبرنگاران در شهر لندن افزود: تصميم امريكا براي ارسال تسليحات نظامي براي كردهاي سوري، به ضرر روابط دو كشور خواهد بود. البته امريكا به تركيه اطمينان داده است كه تركيب جمعيتي منطقه پس از عمليات نظامي در شهر رقه تغيير نخواهد كرد، اين يك نگراني مهم براي تركيه است.
در همين رابطه نيز وبسايت «شوراي آتلانتيك» در مطلبي به دودستگي‌هايي اشاره كرد كه پس از آزادسازي رقه ايجاد مي‌شود: در 18 آوريل يك شوراي نيروهاي دموكراتيك سوريه از تشكيل يك شوراي غيرنظامي براي اداره شهر رقه خبر دادند. اين گروه در بيانيه‌اي اعلام كرده است كه يك كميته مقدماتي با مردم و شخصيت‌هاي قبايلي مهم رقه براي پيدا كردن شيوه اداره اين شهر ديدار كرده است. در بيانيه منتشر شده از سوي نيروهاي دموكراتيك سوريه آمده است؛ تحت شعار «برادري ملت‌ها و همزيستي تضمين‌كننده امت دموكراتيك است» در شهرك عين عيسي در ۶۵ كيلومتري شمال شهر رقه رهبران «نيروهاي دموكراتيك سوريه» و نمايندگان عشاير رقه نشست داشتند و به دنبال آن تاسيس اين شورا را اعلام و رياست مشتركي براي آن تعيين كردند و ۱۴ كميته براي اداره امور استان تشكيل شد. اين شورا كار خود را از مناطق حومه رقه بعد از آزادسازي‌اش از دست داعش آغاز مي‌كند. تعداد اعضاي اين شورا در حال حاضر 40 نفر است و در آينده به 120 نفر خواهد رسيد. انتظار مي‌رود شوراي نظامي در هماهنگي كامل با شوراي غيرنظامي (مدني) براي اداره رقه اقدام كند. اين طرح هم‌اكنون در حال اجرا است و شهرها و روستاهاي آزاد شده به شوراي غيرنظامي واگذار مي‌شوند.
يك سياستمدار كرد- الهام احمد- به رويترز مي‌گويد كه آمادگي شوراي غيرنظامي براي مديريت شهر تقريبا كامل شده است. مدل حاكميت نيروهاي دموكراتيك سوريه براي رقه مشابه ترتيبات حاكم شده بر شهر منبج پس از آزادسازي آن در ماه اوت 2016 است. با اين حال، گروه بحران بين‌المللي (ICG) در گزارش اخير خود نوشته است كه تلاش‌هاي نيروهاي دموكراتيك سوريه براي مشاركت دادن اعراب در مدل حكومتي تحت رهبري خودش سطحي است و سهم معناداري براي عرب‌هاي رقه در اين حكومت در نظر گرفته نشده است. شخصيت‌هاي عرب مايل به مشاركت در اين حكومت خودگردان هستند اما اقتدار واقعي چنداني ندارند. با اطمينان مي‌توان گفت كه مدل حكومتي نيروهاي دموكراتيك براي اداره شهر رقه در راستاي تلاش نيروهاي كرد جهت گسترش اراضي خود با آزادسازي مناطق تحت تصرف داعش و يكپارچه كردن آن در درون پروژه استقلال طلبانه خود است. در همين زمينه، يكي از روساي نيروهاي دموكراتيك سوريه در ماه مارس اعلام كرد كه رقه مي‌تواند بخشي از سيستم فدرال تحت هدايت كردها باشد. وي حتي پا را فراتر از اين گذاشت و اعلام كرد كه پروژه حكمراني آنها مي‌تواند شامل كل سوريه باشد. وي سپس ادامه داد كه مردم رقه خودشان در مورد همه‌چيز در آينده تصميم خواهند گرفت. اظهارنظر مشابهي را نيز يكي ديگر از سياستمداران ارشد كُرد مطرح كرد و گفت كه طرح فدرال نيروهاي دموكراتيك سوريه شامل هر دو شهر منبج و رقه مي‌شود كه در مارس 2016 به تصويب اين نيروها رسيد. اما وي از هرگونه پاسخ در مورد اينكه آيا مردم اين دو شهر حاضر به پذيرفتن و پيوستن به طرح مورد نظر آنها هستند يا خير، پاسخ نداد. در ادامه اين مطلب آمده است: اجراي طرح مورد نظر نيروهاي دموكراتيك بعيد است بتواند منجر به همراهي مردم رقه شود و مي‌تواند زمينه‌هاي افزايش تنش و برخورد ميان اعراب و كردها را در اين نواحي فراهم كند. اگر يگان‌هاي مدافع خلق و متحدان رقه را تصرف كنند و بخواهند مدل حكومتي مدنظر خودشان را در آنجا پياده كنند قطعا نتيجه معكوس خواهد داشت و مي‌تواند منجر به ظهور گروه‌هاي افراط‌گراي سلفي ديگري همانند داعش در آنجا شود و باعث برگشتن به همان نقطه اول مي‌شود. در واقع، داعش و ديگر گروه‌هاي افراط‌گرا مي‌توانند با دامن زدن به اختلافات كردي- عربي بار ديگر زمينه‌هاي تسلط بر رقه را فراهم كنند.