بالاخره ايران كشتي‌ساز مي‌شود
همكاري با كره‌اي‌ها براي ساخت كشتي‌هاي مگاسايز
در دوران تحريم از قطع بيمه متضرر شديم
گروه اقتصادي
چندي پيش بود كه ماجراي امضاي قرارداد با كشتي‌سازان كره‌اي سرآغاز ماجراي جديد براي انتقاد از عملكرد كشتي‌سازي ايران شد و با همه انتقادات اما در نهايت مقرر شد تا با استفاده از همكاري كره‌اي‌ها ايران گام‌هاي جدي‌تري را براي كشتي‌ساز شدن بردارد و حالا محمد سعيدي، مديرعامل كشتيراني از معرفي شركت ايزوايكو به هيونداي كره جنوبي براي انتقال فناوري ساخت كشتي‌هاي مگاسايز خبر مي‌دهد و با اشاره به ايجاد شركت مشترك كشتيراني، ايدرو و نفتكش براي در اختيار گرفتن ايزوايكو، مي‌گويد: «قرارداد تامين فاينانس ۲ ميليارد دلاري امضا شد. يكي از برنامه كشتيراني با هدف نوسازي ناوگان و افزايش قدرت رقابت‌پذيري احياي قراردادهاي تعليق شده در دوران تحريم بود. پيش از دوران سخت تحريم كشتيراني، قرارداد ساخت 17 فروند كشتي در سال 2008 ميلادي با شركت كره‌اي هيوندايي امضا شد و 158 ميليون دلار به‌عنوان پيش پرداخت به طرف كره‌اي پرداخت شد.»
وي افزود: ازجمله ديگر دستاوردهاي برجام براي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران احياي قراردادهايي است كه در دوران تحريم به حالت معلق درآمده بودند و تعدادي از آنها به محاكم بين‌المللي رفته بود و تعدادي نيز همانطور كه اشاره شد معلق بودند كه پس از برجام توانستيم همه اينها را احيا كنيم. يكي از مهم‌ترين قراردادهايي كه با آن مواجه بوديم قرارداد ساخت 17 فروند كشتي بود كه در سال 2008 منعقد شده بود. در آن زمان 158 ميليون دلار به عنوان پيش پرداخت ساخت به شركت هيوندايي كره جنوبي پرداخت كرده بوديم، اين قرارداد به صورت فاينانس هم نبود و تامين مالي را بايد خود شركت كشتيراني انجام مي‌داد. به دليل تحريم‌ها و برخي دلايل ديگر قرارداد در سال 2010 معلق شده بود.
به گفته سعيدي نهايتا با شركت هيوندايي وارد مذاكره شديم؛ مذاكرات حدود يك سال و سه ماه طول كشيد البته ابتدا شركت هيوندايي حاضر نبود وارد مذاكره بشود و مدعي بودند كه هيوندايي خسارت زيادي را از آن قرارداد متحمل شده است. با اين حال مذاكرات با اين ادعاي هيوندايي آغاز شد و پس از 15 ماه مذاكره نتيجه اين شد كه قرارداد معلق سال 2008 كه به صورت تامين مالي صد در صد از سوي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران بود به قرارداد 80 درصد فاينانس كره‌اي و 20 درصد از طرف ايران تبديل شد كه20 درصد ما همان رقم 158 ميليون دلاري تعيين شد كه در سال 2008 به طرف كره‌اي پرداخت شده بود.
اين نخستين فاينانس خارجي بود كه در
10 سال اخير براي كشور كسب شد. طي اين قرارداد هيوندايي مكلف شد كه 10 فروند كشتي را به ايران تحويل بدهد. ارزش اين قرارداد 670 ميليون يورو است. قرارداد اوليه 17 فروند بود كه در قرارداد جديد به 10 فروند تبديل شد. امتيازات اين قرارداد اين است كه جمهوري اسلامي ايران براي نخستين بار صاحب كشتي‌هاي كانتينربر با توان حمل
14500 TEU مي‌شود.
افزايش پوشش بيمه‌اي
وي با يادآوري اين نكته گفت: حاصل برجام براي كشتيراني اين بود كه توانستيم مسائل بيمه‌اي را حل و فصل كنيم و در نخستين گام پس از برجام يك پوشش بيمه‌اي 75 ميليون دلاري از بيمه‌هاي معتبر دنيا گرفتيم و در گام دوم اين رقم را تا 450 ميليون دلار افزايش داديم كه در طول 10 سال اخير بي‌سابقه بود و خبر خوش اينكه ماه گذشته توانستيم پوشش بيمه اتكايي را به يك ميليارد دلار برسانيم كه اين يك اتفاق بسيار مبارك و بزرگ براي كشور، ملت و نظام است. در همين راستا و پس از 10 سال كشتيراني جمهوري اسلامي ايران عضو هيات‌مديره كلوپ بيمه‌اي لندن (پي‌اند‌آي) انتخاب شد كه از افتخاراتي بود كه در پسابرجام به دست آمد.
دكتر سعيدي ادامه داد: هم‌اكنون با اكثر موسسات رده بندي معتبر دنيا قرارداد داريم و كشتي‌هاي ما در حوزه بين‌المللي در حال فعاليت هستند و تحت كلاس بين‌المللي قرار دارند. بنابراين محدوديت كلاس نيز برطرف شده و هيچ محدوديتي نداريم.
انتقال فناوري ساخت كشتي به داخل
اين مقام مسوول ضمن تاكيد بر تلاش براي مشاركت دادن ياردهاي داخلي در قرارداد با هيوندايي كره در اين باره توضيح داد: در موضوع همكاري كشتي‌سازهاي داخلي در قرارداد با كره اتفاق مهمي افتاد كه در كل قراردادهاي شركت ملي نفتكش و شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران پس از انقلاب بي‌سابقه بود؛ در كنار قرارداد ساخت شناور با هيوندايي؛ قرارداد ديگري با اين شركت منعقد شد كه طي آن هيوندايي متعهد شد در سه موضوع با ما همكاري كند.
نخست اينكه شركت سازنده متعهد شد فرآيند فناوري ساخت كشتي از مرحله طراحي مفهومي، طراحي پايه، طراحي تفصيلي تا مرحله ساخت تجهيزات و راه‌اندازي و بهره‌برداري را كاملا به يكي از شيپ‌ياردهايي كه دولت ايران معرفي مي‌كند، منتقل كند. اين نكته بي‌سابقه‌اي بود كه قرار شد كل فرآيند فناوري توليد كشتي به ايران منتقل شود. در حال حاضر نيز شيپ يارد معرفي شده است و با شركت كره‌اي در حال تبادل اطلاعات اوليه هستند. بخش دوم اين قرارداد اين است كه طرف كره‌اي مكلف شده با امكان‌سنجي شركت‌هاي ايراني را كه امكان ساخت تجهيزات و تامين مواد اوليه براي شناورها دارند را در فرآيند توليد مشاركت دهد.
فهرست اين شركت‌ها از سوي ايدرو آماده و به طرف كره‌اي اعلام شد. در بخش سوم قرارداد هيوندايي موظف و مكلف شده كه 30 نفر از مهندسين ايراني كه در كشتيراني جمهوري اسلامي ايران و شيپ ياردهاي ايراني فعال هستند را به صورت كامل آموزش بدهند و با آخرين تكنولوژي‌ها در زمينه ساخت كشتي آشنا كنند.
همكاري با هندي‌ها
محمد سعيدي همچنين به فعاليت شركت‌هاي مشترك كشتيراني با مصر و هند نيز پرداخت و در اين زمينه گفت: فعاليت شركت مشترك كشتيراني ايران و هند در دوران تحريم به دليل مصوبه‌اي است كه دولت هند در آن زمان گذراند مبني بر اينكه اين شركت بايد منحل شود. در زماني كه من وارد شركت كشتيراني شدم مقدماتي را فراهم كرديم كه در اين زمينه با دولت هند وارد مذاكره شويم. در حال حاضر ايران و هند متقاعد شدند كه فعاليت اين شركت ادامه پيدا كند و مصوبه قبلي دولت هند در اين رابطه لغو شد. در حال حاضر اين شركت فعال است و ما در حال برنامه‌ريزي وسيعي هستيم كه طي آن و با توجه به سرمايه‌گذاري هند در بندر چابهار، اين شركت بتواند محموله‌هاي كشورهاي افغانستان و منطقه CIS را تامين كند. در خصوص شركت كشتيراني ايران و مصر نيز بايد بگويم همچنان فعال است اما فعاليت آن پس از اتفاقاتي كه در مصر افتاد بسيار كاهش پيدا كرده و عملا غيرفعال شده است كه ما در حال رايزني هستيم كه اگر شرايط مهيا شود، بتوانيم دوباره اين شركت را فعال كنيم.
از قطع بيمه متضرر شديم
وي در پاسخ به اينكه در دوران تحريم و قطع ارتباط بيمه‌اي با دنيا چه ميزان متضرر شديد و اكنون حجم و ارزش بيمه‌هاي خارجي درباره كشتيراني چه ميزاني است، به تشكيل دو شركت بيمه متقابل كيش و قشم تحت مديريت شركت ملي نفتكش ايران و كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در دوران تحريم اشاره كرد و گفت: براي خطوط كشتيراني به خصوص ناوگان ملي كه بزرگ‌ترين ناوگان در منطقه است پوشش بيمه‌اي بسيار حايز اهميت بود و اگر اين مساله مهم را برطرف نمي‌كرديم به واقع نمي‌توانستيم به بنادر بزرگ دنيا رفت و آمد كنيم و اگر هم اتفاقي مي‌افتاد آثار منفي و خسارات آن متوجه كشتيراني بود و خسارت غير قابل جبراني وارد مي‌شد.
او ادامه داد: بنابراين نخستين تلاش ما بعد از برجام ايجاد يك پوشش بيمه‌اي مناسب براي ناوگان كشتيراني جمهوري اسلامي ايران بود لذا اين مهم محقق شد و در وهله اول 75 ميليون دلار در مرحله بعد 450 ميليون دلار و در مرحله آخر به يك ميليارد دلار اين پوشش بيمه‌اي براي ناوگان ملي به سرانجام رسيد.
حمايت از ساخت كشتي در داخل
وي افزود: با توجه به موارد ذكر شده شيپ‌يارد‌هاي داخلي نيازمند هستند كه خود را به دانش روز مجهز كنند و شرايطي را فراهم آورند تا بتوانيم اين ظرفيت را بهينه كنيم البته يك خبر خرسند‌كننده آن است كه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران به همراه ايدرو و شركت ملي نفتكش مذاكرات خوبي را در جهت راه‌اندازي يك شركت مشترك با همكاري دو شركت كشتي‌ساز خارجي انجام داديم تا بتوانيم در اين بخش در وهله نخست در بخش تعميرات و سپس در مقوله ساخت كشتي نيز فعاليت مناسبي را ترتيب دهيم لذا كشتيراني درصدد استفاده توامان از ظرفيت داخلي و خارجي است و در سفارشات آتي حتما اين مقوله را مدنظر قرار خواهد داد.
سعيدي در انتها با بيان اين مطلب كه در چند هفته گذشته مذاكرات خوبي را با شركت صدرا داشتيم، گفت: شركت صدرا در چند سال اخير فراز و نشيب‌هاي متعددي داشت اما در حال حاضر توانسته‌اند مشكلات مالي خود را مرتفع كنند بر همين اساس ما در درياي خزر در مقوله تعميرات از توانمندي‌هاي اين شركت نيز در حال استفاده هستيم در حالي كه شركت‌هاي آذربايجاني و روسيه قيمت‌هاي مناسب‌تري را براي تعميرات ارايه مي‌كنند اما براي استفاده از توانايي داخلي تقريبا تمام ناوگان كشتيراني درياي خزر از توانايي شركت صدرا بهره مي‌برد.
مديرعامل كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در پاسخ به اين سوال كه در حال حاضر زير‌ساخت براي ساخت كشتي‌هاي بزرگ سايز در كشور موجود نيست آيا تمهيداتي براي اين قضيه انديشيده شده است، گفت: يكي از مشكلات شركت‌هايي نظير ايزوايكو و صدرا اين است كه بسياري از تجهيزات قديمي است و ظرفيت ساخت شناور‌هاي بزرگ پيكر با تكنولوژي روز آمد را ندارند لذا به نظر مي‌رسد اين شركت‌ها بايد به سمت رفع اين نقيضه حركت كنند لذا در اين قرارداد يكي از وظايف شركت خارجي اين است كه تجهيزات روزآمد را وارد عرصه توليد داخلي كند.
بايد به سمت توليد كشتي حركت كنيم
محمد سعيدي، مديرعامل كشتيراني گفت: با توجه به موارد ذكر شده شيپ‌يارد‌هاي داخلي نيازمند هستند كه خود را به دانش روز مجهز كنند و شرايطي را فراهم آورند تا بتوانيم اين ظرفيت را بهينه كنيم البته يك خبر خرسند‌كننده آن است كه كشتيراني جمهوري اسلامي ايران به همراه ايدرو و شركت ملي نفتكش مذاكرات خوبي را در جهت راه‌اندازي يك شركت مشترك با همكاري دو شركت كشتي‌ساز خارجي انجام داديم تا بتوانيم در اين بخش در وهله نخست در بخش تعميرات و سپس در مقوله ساخت كشتي نيز فعاليت مناسبي را ترتيب دهيم لذا كشتيراني درصدد استفاده توامان از ظرفيت داخلي و خارجي است و در سفارشات آتي حتما اين مقوله را مدنظر قرار خواهد داد.
سعيدي در انتها با بيان اين مطلب كه در چند هفته گذشته مذاكرات خوبي را با شركت صدرا داشتيم، گفت: شركت صدرا در چند سال اخير فراز و نشيب‌هاي متعددي داشت اما در حال حاضر توانسته‌اند مشكلات مالي خود را مرتفع كنند بر همين اساس ما در درياي خزر در مقوله تعميرات از توانمندي‌هاي اين شركت نيز در حال استفاده هستيم در حالي كه شركت‌هاي آذربايجاني و روسيه قيمت‌هاي مناسب‌تري را براي تعميرات ارايه مي‌كنند اما براي استفاده از توانايي داخلي تقريبا تمام ناوگان كشتيراني درياي خزر از توانايي شركت صدرا بهره مي‌برد.
وي در پاسخ به اين سوال كه در حال حاضر زير‌ساخت براي ساخت كشتي‌هاي بزرگ سايز در كشور موجود نيست آيا تمهيداتي براي اين قضيه انديشيده شده است، گفت: يكي از مشكلات شركت‌هايي نظير ايزوايكو و صدرا اين است كه بسياري از تجهيزات قديمي است و ظرفيت ساخت شناور‌هاي بزرگ پيكر با تكنولوژي روز آمد را ندارند لذا به نظر مي‌رسد اين شركت‌ها بايد به سمت رفع اين نقيضه حركت كنند لذا در اين قرارداد يكي از وظايف شركت خارجي اين است كه تجهيزات روزآمد را وارد عرصه توليد داخلي كند.