معاون وزير راه و شهرسازي اعلام كرد
سنگ تامين مالي پيش پاي هواپيماهاي جديد افتاد
گروه اقتصادي
تحريم‌هاي هوايي ايران براي خريد هواپيما چندي است كه به مدد برجام شكسته شده و ايرلاين‌هاي دولتي و غيردولتي موفق شده‌اند براي ثبت سفارش و خريد هواپيما اقدام كنند؛ اقدامي كه به خريد تعدادي هواپيما از غول‌هاي بزرگي همچون ايرباس، بويينگ و اي‌تي‌آر منجر شد. در همين راستا هم بود كه تعدادي از اين هواپيماهاي تازه خريداري شده وارد ايران شدند تا نشان دهندقراردادهاي منعقد شده بسيار جدي هستند و ايران و غول‌هاي هوايي قصد ندارند خود را درگير حواشي سياسي كنند.
با اين حال، حالا كه بيش از سه ماه از روزهاي ورود هواپيماهاي نخست توافق مي‌گذرد علي عابدزاده رييس سازمان هواپيمايي كشوري از مشكل تامين مالي هواپيماهاي خريداري شده صحبت مي‌كند؛ موضوعي كه در همان زمان انعقاد قراردادها نيز پاي بحث بسياري از كارشناسان بود.
وي كه در خصوص زمان ورود ساير هواپيماهاي خريداري شده مورد سوال قرار گرفته، گفته است: «هنوز زمان ورود اي‌تي‌آرهاي پنجم و ششم ايران اير مشخص نيست؛ همه هواپيماهايي كه قرار است وارد كشور شوند، مشكل تامين مالي دارند و پس از آنكه تامين مالي انجام شد، هم بويينگ، هم ايرباس و هم اي‌تي‌آر آمادگي دارند هواپيماها را به ايران تحويل دهند. قرار است تا پايان امسال 5 فروند اي‌تي‌آر ديگر به هما تحويل داده شود و اين جزو تعهدات اين كمپاني هواپيماساز فرانسوي ـ ايتاليايي است. اما ما هم بايد به تعهدات‌مان در خصوص تامين مالي آنها عمل كنيم.»
اين در حالي است كه سازمان هواپيمايي كشوري و وزارت راه و شهرسازي پيش از اين اعلام كرده بودند كه براي خريد هواپيما شرايط ليزينگي را پيش مي‌برند و از طريق صندوق ذخيره ارز بحث‌هاي مربوط به خريد هواپيماهاي جديد پيگيري مي‌شود.
تاسيس 10 ايرلاين جديد
در عين حال گويا سازمان هواپيمايي كشوري قصد دارد تا طرحي قديمي را كه در سال‌هاي تحريم پاسخ مناسبي نيافت اين روزها دوباره روي ميز مسوولان هوايي كشور قرار دهد. چند سال پيش بود كه حميد بهبهاني، وزير راه و ترابري وقت دولت نهم از طرحي براي حضور ايرلاين‌هاي خارجي در ايران براي ايجاد فضاي رقابتي با ايرلاين‌هاي داخلي صحبت مي‌كرد و اين موضوع مورد اعتراض ايرلاين‌هاي داخلي واقع شد و اين ايرلاين‌ها معتقد بودند كه با عدم آزادسازي قيمت بليت هواپيما امكان رقابت سالم با برندهاي خارجي وجود ندارد و حالا بعد از گذشت چند سال از آزادسازي قيمت بليت هواپيما گويا ورود ايرلاين‌هاي خارجي و البته داخلي جديد شرايط را براي رقابت‌پذيري بيشتر فراهم مي‌كند. به گونه‌اي كه معاون وزير راه و شهرسازي در خصوص موافقت اصولي سازمان هواپيمايي كشوري با ايجاد شركت‌هاي هواپيمايي جديد گفته است: «متقاضيان راه‌اندازي ايرلاين، در نخستين گام بايد موافقت اصولي سازمان را اخذ كنند، در اين مرحله به 10 ايرلاين موافقت اصولي داده‌ايم آنها شش ماه فرصت دارند تا ساختار سازماني خود را طراحي، تكميل و عملياتي كنند. اين فرصت 6 ماهه قابل تمديد براي 5/1 سال ديگر است. در حال حاضر نيز سرمايه‌گذاران اين 10 ايرلاين جديد در حال خريد هواپيما هستند. اميدواريم طي شش ماه آتي تعدادي از اين شركت‌ها فعاليت خود را آغاز كنند.»
وي درباره كفايت (حداقل) سرمايه شركت‌هاي هواپيمايي جديد نيز اظهار داشت: «متقاضيان يا سرمايه‌گذاران راه‌اندازي شركت هواپيمايي اهداف مختلفي از تاسيس ايرلاين دارند برخي به دنبال راه‌اندازي خطوط هوايي داخلي يا منطقه‌اي هستند، برخي انجام پروازهاي بين‌المللي را هدف‌گذاري كرده‌اند، برخي هم صرفا مي‌خواهند پروازهاي چارتري داشته باشند و مدل‌هاي ديگر كه هر كدام به مجوز خاصي از سوي سازمان هواپيمايي نياز دارند. طبعا كفايت سرمايه هر مدل از درخواست مجوزها هم متفاوت است اما حداقل سرمايه براي متقاضي ايرلايني كه همه نوع فعاليتي بخواهد داشته باشد، 340 ميليارد تومان است. پس از تامين سرمايه نيز در گام بعدي متقاضي بايد به دنبال اخذ گواهينامه‌هاي فني باشد. همه اين مراحل شفاف بوده و هر كس مي‌خواهد ايرلاين جديد ايجاد كند، مي‌تواند به سايت سازمان هواپيمايي مراجعه كند.»
عابدزاده در خصوص نظارت سازمان هواپيمايي كشوري بر خريد و فروش هواپيما از سوي ايرلاين‌ها تاكيد كرد: «اين سازمان بر امور بازرگاني شركت‌ها نظارتي ندارد. خريد و فروش هواپيما نيز يك اقدام بازرگاني است كه سازمان هواپيمايي نظارتي بر آن انجام نمي‌دهد، اما آنچه در حوزه نظارت اين سازمان است، صدور مجوز پرواز به هر فروند هواپيمايي است كه قرار است به مردم سرويس دهي كند. اين نظارت هم شامل رعايت استانداردهاي فني لازم براي يك هواپيماي فعال مي‌شود.»
وي با اشاره به زيان ده بودن خطوط هوايي گفت: «تا پيش از آزادسازي نرخ بليت، قيمت‌گذاري‌ها تكليفي بود كه سبب زيان‌دهي ايرلاين‌ها شده بود. به همين دليل رقابتي ميان ايرلاين‌ها بر سر نوع سرويس دهي، مسيري كه انتخاب مي‌كنند و غيره نبود اما الان همه اين موارد براي آنها مهم است خصوصا چون نمي‌خواهند هواپيماهايشان با صندلي خالي به پرواز درآيند، بليت‌هاي ارزان به مشتريان ارايه مي‌دهند بنابراين اگر به صورت حرفه‌اي شركت داري نكنند، مديريت ايرلاين زيان‌ده خواهد بود. ضمن اينكه فرودگاه‌ها هم بايد به سمت خودگردان شدن و پذيرش پروازهاي جديد حركت كنند تا درآمدهايشان افزايش يافته و از هزينه‌ها كاسته شود.»
توافق با قطري‌ها
وي در خصوص موافقت ايران با انجام پروازهاي قطري از آسمان كشورمان بيان كرد: «همه فرآيندهاي بين‌المللي هواپيمايي تجاري و غير نظامي در دنيا از طريق سازمان ايكائو وابسته به سازمان ملل متحد پيگيري و اجرا مي‌شود. ايران هم عضو اين سازمان جهاني است كه با توجه به مشكلاتي كه براي مردم قطر ايجاد شده، ايكائو از ما درخواست كرد تا با كشور قطر همكاري كنيم كه موافقت شد؛ در حال حاضر نيز حدود 17 درصد عبور پروازهاي قطري از آسمان ايران افزايش يافته است.»
همچنين علي عابدزاده درباره اقدامات سازمان هواپيمايي كشوري اظهار كرد: «يكي از مسائلي كه سازمان در طول دو سال اخير پيگيري كرده، طراحي برنامه‌هايي براي حل ريشه‌اي مشكلات است تا بتواند در همه ابعاد، صنعت حمل و نقل هوايي را تحت تاثير قرار دهد. متاسفانه به دليل نداشتن زيرساخت اقتصادي صحيح در صنعت هوانوردي كشور، با چالش‌هاي بزرگي در همه بخش‌هاي اين صنعت اعم از خدمات مسافري، بهره‌وري ناوگان، مباحث فني، بخش‌هاي بازرگاني ايرلاين‌ها و غيره روبرو بوديم و همه اين بخش‌ها دچار بحران بودند به حدي كه شركت‌هاي هواپيمايي نمي‌توانستند بر اساس اصول بازرگاني به فعاليت‌هاي خود ادامه دهند كه اين موضوع روند عادي كاري آنها را تحت تاثير قرار داده بود.