امارات و بازي
در زمين بـزرگان
زماني كه در سال 2009 گزارش‌هايي مبني بر نفوذ سازمان‌هاي امنيتي امارات به دايره كوچك نزديكان و معتمدان قابوس بن سعيد، حاكم عمان منتشر شده بود، شايد كمتر كسي مي‌توانست باور كند كه محمد بن زايد، وليعهد ابوظبي در پشت پرده چنين اقدامي باشد و خيلي‌ها با ادعاي اينكه اين مساله بيشتر از اينكه واقعيت باشد اتهام و افترا است حاضر به قبول آن نشدند، كودتاي نافرجام با طرح و برنامه امارات در عمان، در نهايت با ميانجيگري شيخ صباح الاحمد، امير كويت حل و فصل شد.
ماموريت كويت در اين ماجرا سخت و دشوار بود زيرا عمان احساس مي‌كرد كه از يك برادر از پشت خنجر خورده است و به مسقط خيانت شده است. روزنامه العربي الجديد نوشته همان وقت دواير سياسي در كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس از خود پرسيدند چه چيزي باعث شده كه سازمان‌هاي امنيتي اماراتي برخي نيروهاي حفاظتي سلطان قابوس را به كار گرفته تا از سلطان قابوس اطلاعات امنيتي حساس كسب كنند زيرا عمان با امارات در جنگ نبوده و حتي اگر بخواهيم ميل امارات براي كسب اطلاعات در خصوص سلطان قابوس را به كنجكاوي تقليل دهيم باز هم درك اين مساله كه كنجكاوي امارات تا كجا مي‌تواند پيش برود سخت و دشوار است. حالا با وجود گذشت چندسال از آن ماجرا و شكل‌گيري بحران جديدي ميان كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس اين‌بار عليه قطر، روز به روز رد پاي امارات در برنامه‌ريزي و مديريت اين بحران نمايان‌تر مي‌شود. اخيرا روزنامه واشنگتن پست به نقل از مسوولان ارشد در آژانس اطلاعات مركزي امريكا گزارشي منتشر كرده كه بر اساس آن امارات در هك خبرگزاري رسمي قطر و انتشار اظهارات منسوب به تميم بن حمد، امير اين كشور كه بحران اخير را شكل داده، دست داشته است.
در اين گزارش اشاره شده كه سيا هنوز مطمئن نيست كه آيا امارات مستقيما خبرگزاري رسمي قطر را هك كرده يا افرادي را به اين منظور مامور كرده است اما آنچه روشن است، مسوولان ارشد دولت امارات درباره مساله هك كردن خبرگزاري رسمي قطر روز 23 مه يعني يك روز قبل از عمليات هك گفت‌وگو كرده بودند. يوسف العتيبه، سفير امارات در واشنگتن كه افشاي ايميل‌هايش نيز به بخشي از جنجال اخير تبديل شده اما با انتشار بيانيه‌ايي گزارش واشنگتن پست را رد كرده است.
با اين حال روزنامه العربي الجديد كه امارات را بازيگر اصلي بحران ايجاد شده عليه قطر مي‌داند معتقد است اقدام امارات عليه قطر تا حد زيادي به تلاش اين كشور براي كودتا در عمان شباهت دارد. هر دو اقدام نوعي جاسوسي به شمار مي‌رود و بدون توجه به عواقب ايجاد شده.
و ديگر اينكه در هر دو مساله به قوانين بين‌المللي و عرفي كه بر پايه آن روابط كشورها شكل مي‌گيرد، توجه نشده است. با توجه به اسنادي كه سازمان اطلاعات مركزي امريكا به دست آورده، اگر قطر از امارات شكايت كند قطعا اين كشور در معرض تحريم‌هاي بين‌المللي قرار خواهد گرفت.
به نظر مي‌رسد زماني كه امارات تصميم گرفت كه خبرگزاري قطر را هك كند با برنامه‌ريزي قبلي اين كار را انجام داد و معتقد بود كه مي‌تواند در رسيدن به اهداف خود موفق هم باشد و يكي از اهداف ابوظبي، براندازي خاندان حاكم در قطر بود. به همين دليل به دنبال شركاي جرم هم بود و عربستان، بحرين و مصر را نيز وارد معادله كرد و فكر مي‌كرد اين اتحاد چهارجانبه مي‌تواند همه دنيا را به بهانه مبارزه با تروريسم عليه قطر متحد كند اما ابوظبي كه در بررسي و تحليل نهايي دچار اشكال شده بود، به همراه 3 كشور ديگر نه تنها كشورهاي جهان را نتوانست عليه قطر متحد كند بلكه ديپلماسي عربي در آفريقا هم ناكارآمد بود.
نتايج اين بحران اهميت زيادي خواهد داشت اما آنچه تاكنون به دست آمده نشان مي‌دهد كه پرده از چهره واقعي دو كشور عربي در منطقه يعني امارات و عربستان برداشته شده است و با وجود اينكه عربستان تلاش كرده بود ظاهرا رهبري اين بحران را در دست داشته باشد در حالي كه امارات بازيگر اصلي بوده، اما مشخص شد كه عربستان وزن سياسي خاصي در منطقه ندارد.
اردوغان راهي خاورميانه مي‌شود
رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه قرار است براي گفت‌وگو درباره بحران قطر در روزهاي 23 و 24 جولاي (ماه جاري ميلادي) راهي خاورميانه شده و به عربستان، كويت و قطر سفر كند. تركيه چند روز پيش سالروز شكست كودتا عليه اردوغان را جشن گرفته بود كودتايي كه مسوولان ارشد اين كشور از وجود ردپاي امارات در آن سخن گفته‌‌اند.
در مقاله‌اي كه ابراهيم قراگل، سردبير روزنامه يني‌شفق تركيه اين پرسش را مطرح كرده كه بحراني كه شوراي همكاري خليج فارس را به لبه فروپاشي رسانده و كار را به جايي رسانده كه از اشغال قطر و تعطيلي پايگاه نظامي تركيه به عنوان يكي از گزينه‌هاي اساسي سخن مي‌گويد قطر را به تنهايي هدف گرفته يا تركيه را هم در حمله خود در نظر دارد؟
سردبير روزنامه يني‌شفق به اين سوال پاسخ مي‌دهد كه متاسفانه بايد بگويم كه رد پاي پول‌هاي امارات در عملياتي كه براي كودتا در تركيه طرح و برنامه‌ريزي شده بود به چشم مي‌خورد و بايد طي چند روز آينده منتظر جنبه‌هاي جديد و كثيف‌تري از اين ماجرا هم باشيم.