دو قرارداد ساخت واگن با فرانسوي‌ها و روس‌ها امضا شد
روي خوش صنعتي‌ها
به بخش ريلي
گروه اقتصادي
سال گذشته بود كه انتقادهاي تند و تيز محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت در مورد واردات واگن سر و صداي زيادي به پا كرد. خطاب انتقادهاي او عباس آخوندي بود كه وزارتخانه متبوعش تصميم داشت از روسيه واگن وارد كند. نعمت‌زاده در مقام دفاع از توليد داخل، در يكي از اظهارنظرهايش در مورد توافق واردات واگن گفته بود: «روي ريل مي‌خوابم و اجازه نمي‌دهم واگن وارد شود.» و حالا بدون اينكه وزير صنعت روي ريل بخوابد ماجراي خريد ريل خارجي منتفي شده و وزارت صنعت به واسطه سازمان گسترش و نوسازي صنايع توانسته است دو قرارداد خاص توليد واگن را با روس‌ها و فرانسوي‌ها امضا كند تا شايد در سال‌هاي آينده ديگر شاهد خبرهايي مبني بر واردات واگن از خارج نباشيم. حتي مسوولان بلند بلند فكر مي‌كنند كه به فكر صادرات هم هستند.
با امضاي اين دو قرارداد كه در روزهاي آخر عمر دولت يازدهم صورت گرفت، حالا نعمت‌زاده مي‌تواند اين قرارداد را در كارنامه كاري چهار ساله خود ثبت كند. البته اين قرارداد براي منصور معظمي هم كارنامه موفقي است چرا كه در عرض كمتر از 10 روز سازمان متبوعش دو قرارداد مهم در بخش ريلي را به امضا رساند تا نشان دهد تمام توجه اين سازمان به بخش خودرويي معطوف نشده است.
هفته پيش سازمان گسترش و نوسازي صنايع با آلستوم فرانسه قرارداد ساخت واگن را امضا كرد و ديروز هم قرارداد مشاركت در توليد واگن بين سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران و شركت ترنس مش هلدينگ روسيه به امضا رسيد.
بر اساس تفاهمنامه اين قرارداد، قرار بر اين است كه يك شركت مشترك با سهم سرمايه‌گذاري ۸۰ درصدي طرف خارجي و ۲۰ درصدي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران تاسيس شود كه پس از تشكيل شركت با فاينانس دو ميليارد و 500 ميليون يورو مدل و برنامه كسب و كار همكاري تهيه خواهد شد. علاوه بر اين با خريد شركت واگن پارس به عنوان كارخانه توليدي اين شراكت به صورت 80 درصد روس‌ها و 20 درصد ايدرو نحوه همكاري با توليد‌كننده داخلي متناسب با پروژه‌ها و شرايط كاري تعريف و اقدام به توليد و تامين محصولات مورد نياز كشور در حوزه‌هاي تعيين شده صنايع ريلي انجام مي‌شود كه به مرور زمان متناسب با پروژه‌هاي آتي حجم سرمايه‌گذاري دو طرف افزايش مي‌يابد.
موضوع توافقنامه همكاري گسترش و نوسازي صنايع ايران با شركت ترنس مش هلدينگ روسيه در راستاي همكاري در حوزه تحقيق و توسعه، اخذ مجوز مطابقت طرح نهايي با مقررات و استانداردها (همولوگيتينگ)، ساخت، مونتاژ، تست، توزيع، تعميرات و نگهداري، توليد، مهندسي، انتقال تكنولوژي و تامين انواع واگن‌هاي مختلف مترو و زير مجموعه‌هاي مرتبط و قطعات، ارايه خدمات آموزش، فروش و خدمات پس از فروش، صادرات و همچنين حداكثر داخلي‌سازي (طبق برنامه‌هاي ابلاغي) در ايران توسط مشاركت سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران و شركت ترنس مش هلدينگ روسيه خواهد بود. اين قرارداد كه به دنبال مذاكرات قبلي با طرف روس و البته سفر روساي دو كشور انجام شده است بنا به گفته عباس عراقچي زمينه‌ساز گسترش همكاري‌هاي دو طرف را فراهم خواهد كرد.
روس‌ها در اولويت همكاري با ايران
عباس عراقچي، معاون امور حقوقي و بين‌الملل وزير امور خارجه كه در اين مراسم حضور داشت، تاكيد كرد كه ايران هواي كشورهايي را كه در دوران تحريم‌ها هواي ايران داشته‌اند را دارد و قطعا روس‌ها در اولويت ايران براي امضاي قراردادهاي همكاري هستند. توافقنامه‌هايي كه اخيرا بين ايران و سرمايه‌گذاران خارجي به امضا رسيده نشان‌دهنده تنوع در نحوه همكاري‌هاي اقتصادي با كشورهاي اروپايي و آسيايي است كه روسيه در راس آنان قرار دارد. ايران با روسيه همكاري‌هاي متداومي خواهد داشت و ما گسترش همكاري با دوستان قديمي خود را به عنوان يك اولويت مدنظر قرار داده‌ايم. وي با ابراز رضايت نسبت به اجرايي شدن توافقات صورت گرفته با كشورهاي خارجي پس از برجام، تصريح كرد: بسيار خوشحاليم كه يك سال و نيم از اجراي برجام مي‌گذرد و توافق‌ها با كشورهاي خارجي به مرحله اجرا رسيده است. به تازگي قراردادهاي توتال و آلستوم به مرحله امضا رسيده و اكنون نيز امضاي قرارداد با شركت ترنس مش هلدينگ روسيه مدنظر قرار گرفته است كه اين مساله نشان‌دهنده تنوع در همكاري‌هاي اقتصادي ايران با كشورهاي اروپايي و آسيايي است كه روسيه در راس آنان قرار دارد.
توليد ۲۰۰۰ واگن در فاز اول
در ادامه اين مراسم، محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت نيز با تاكيد بر اينكه واگن‌هاي‌مان در تهران و شهرستان‌هايي كه مترو دارند بسيار محدود است، اعلام كرد: توليد ۲۰۰۰ دستگاه واگن در فاز اول در دستور كار قرار گرفته است. دولت، حمل و نقل عمومي را در اولويت قرار داده و در برنامه ششم توسعه تاكيد بسياري بر توسعه حمل و نقل ريلي شده است، يكي از موارد بسيار جدي و مهم كه در دستور كار دولت قرار گرفته توسعه حمل و نقل ريلي است و در اين راستا قوانين و مصوبات لازم مصوب شده است. وي ادامه داد: توليد ۲۰۰۰ دستگاه واگن در فاز اول در دستور كار قرار گرفته و علاوه بر اين تعداد زيادي واگن مسافري و باري توليد خواهد شد. پروژه مذكور كه مربوط به توليد واگن خواهد بود پروژه‌اي طولاني‌مدت است كه نزديك به
۳۰ سال و حتي بيشتر طول خواهد كشيد،
۸۰ درصد سرمايه‌گذاري در اين بخش مربوط به شركت خارجي و ۲۰ درصد مربوط به ايدروست كه اگر لازم باشد در آينده نيز مي‌تواند تغيير كند هرچند ما معتقديم اين ميزان مناسب است و شركت روسي معتبرترين و بزرگ‌ترين شركت حمل و نقل اين كشور است. نعمت‌زاده با بيان اينكه روساي جمهور ايران و روسيه طي مدت اخير بيش از پنج الي شش بار همديگر را ملاقات كرده‌اند، خاطرنشان كرد: همكاري با شركت‌هاي روسي از جمله برنامه‌هاي ما است و تفاهمنامه‌اي نيز پس از ملاقات روساي جمهور دو كشور در ارتباط با توليد واگن آماده شده است و موارد ديگري نيز وجود دارد كه دنبال خواهد شد. با توجه به اينكه واگن‌هاي‌مان در تهران و شهرستان‌هايي كه داراي مترو هستند يا مترو خواهند داشت بسيار محدود است، به اين جهت اميدواريم با توليد و عرضه واگن‌هاي مناسب اين مشكل به تدريج در كشور حل شود.
وزير صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اينكه ايران از توسعه روابط با كشورهاي همسايه و كشورهاي عضو اتحاديه اوراسيا استقبال مي‌كند، افزود: توافق با اوراسيا در ارمنستان در حال انجام است و پنج كشور عضو حضور دارند. اميدواريم در سفري كه به ارمنستان انجام شده و معاونان وزير حضور دارند كار تمام شود و در اكتبر سال جاري كه قرار است روساي هر پنج كشور عضو اوراسيا با يكديگر ملاقات كنند، موافقتنامه به تصويب نهايي برسد.
10هزار واگن مي‌خواهيم
منصور معظمي، رييس هيات عامل سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران (ايدرو) هم گفت: شركت
ترنس‌مش هلدينگ روسيه بزرگ‌ترين شركت ساخت اتومبيل در اين كشور است. در توافقنامه صورت گرفته ۸۰ درصد سرمايه‌گذاري توسط شركت روسي و ۲۰ درصد توسط طرف ايراني مدنظر قرار مي‌گيرد. از محورهاي مورد نظر در اين توافقنامه اين است كه حداكثر ساخت داخل با استفاده از توانمندي‌هاي كشور مدنظر قرار مي‌گيرد و مديريت به صورت چرخشي خواهد بود. علاوه بر اين منابع مالي از طريق شركت مشترك تامين خواهد شد كه از طريق شركت روسي تامين مي‌شود.
وي با اشاره به اينكه طبق برنامه ششم توسعه و تاكيد دولت صنايع ريلي جزو صنايع اولويت‌دار كشور محسوب مي‌شود، گفت: سال گذشته شوراي اقتصاد مصوبه‌اي براي ساخت ۲۰۰۰ دستگاه واگن جهت استفاده در مترو مصوب كرد كه هماهنگي اين كار برعهده سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران است. طبق نيازسنجي‌هاي صورت گرفته توسط وزارت كشور به هشت تا ۱۰ هزار واگن نيازمنديم و اين تعداد جداي از ميزان واگن‌هاي مورد نياز شهري است. معظمي همچنين در مورد جزييات اين قرارداد مشترك، خاطرنشان كرد: اتفاق ديگر اين توافقنامه مربوط به خريد كارخانه ساخت لوكوموتيو توسط شركت ترنس‌مش هلدينگ است تا از طريق سرمايه‌گذاري و خريد يك شركت واگن‌ساز به مشاركت با سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران بپردازد، بحث خريد كارخانه نهايي شده است و اميدواريم مشاركت مربوطه به يك همكاري گسترده بين دو كشور منجر شود.
در حاشيه مراسم
در حاشيه اين مراسم محمدرضا نعمت زاده، درباره ميزان داخلي‌سازي اين پروژه به خبرنگار فارس گفت: ميزان داخلي‌سازي واگن‌ها در شروع توليد ۵۵ درصد پيش بيني شده كه به تدريج افزايش خواهد يافت. در قالب همكاري ايران و روسيه، طرف خارجي شركت واگن پارس را خريداري خواهد كرد، شركت واگن پارس طي سال‌هاي گذشته تقريبا نيمه تعطيل بود ولي در يكي دو سال اخير فعال شده و در قالب توافقنامه جديد با روس‌ها نيز تمام ظرفيت آن فعال خواهد شد.
بدون اينكه وزير روي ريل بخوابد ماجراي واگن حل شد
منصور معظمي، رييس سازمان گسترش و نوسازي صنايع با بيان اينكه براي رفع نياز كشور بايد چند مشاركت داشته باشيم تا كار تقسيم بشود، افزود: يكي از بحث‌هاي اقتصاد مقاومتي متنوع كردن و استفاده از توان بيرون است اين مشاركت‌ها تمام فاينانس توسط خارجي است و سهم ما كمترين ميزان است. روس‌ها يك شركت ايراني را مي‌خرند و توليد مي‌كنند ما به عنوان ايدرو هيچ گونه سرمايه‌گذاري نخواهيم داشت.وي تاكيد كرد: ما نمي‌خواهيم بنگاه‌داري كنيم ما تنها شرايط را فراهم مي‌كنيم دقيقا مثل همان كاري كه در خودرو كرديم و شركت‌هاي بزرگ آمدند و سرمايه‌گذاري كردند. ما معتقديم هرچه بيشتر مشاركت خارجي بر اساس منافع ملي باشد كمكي است در راستاي اقتصاد مقاومتي و توسعه اقتصاد. اين معاون وزير صنعت در مورد دليل لغو واردات ۶۰۰۰ دستگاه واگن باري و كاهش آن به ۱۱۰۰ دستگاه گفت: آقاي نعمت‌زاده عنوان كرده بودند كه روي ريل مي‌خوابند و اجازه نمي‌دهند كه اين اتفاق صورت گيرد، اما در نهايت بدون اينكه روي ريل بخوابند مساله حل شد. وي با بيان اينكه آلستوم شركت بسيار بزرگي محسوب مي‌شود كه در زمينه‌هاي مختلف فعال است، اظهار كرد: قراردادي كه با آلستوم به امضا رسانديم صرفا در زمينه واگن بود و با توجه به اينكه نياز كشور حدود 20 هزار دستگاه برآورد مي‌شود بنابراين در قالب يك شركت حل مساله معنا و مفهوم ندارد.