نسل پنجم از شناخت تا تخيل
اپراتورهاست، بايد ديد آيا نوكيا مي‌تواند انقلاب نسل پنج را همراه با كشورهاي توسعه يافته به ايران نيز بياورد؟
به گزارش آي تابناك: شبكه نسل پنج يا 5 G چيست؟ پس از نسل دوم تفاوت نسل در شبكه تلفن همراه بطور عرفي براساس ميزان سرعت جابه‌جايي ديتا (يا بازهم به‌صورت عرفي سرعت اينترنت) است كه شبكه مي‌تواند دراختيار مشترك قرار دهد. بطور خلاصه حداكثر سرعت سيم‌كارت 3G براي سرويس‌دهنده‌هاي خوب تا ۴ مگابيت برثانيه بوده است. پياده‌سازي‌هاي نخستين نسل چهارم اين سرعت را تا ۴۰ مگابيت برثانيه پشتيباني مي‌كرد. اين سرعتي است كه در حال حاضر در اغلب نقاط ايران با4 G قابل دستيابي است. اواخر سال 94 بود كه همراه اول ارايه اينترنت نسل 5/4 ياAdvanced LTE را آغاز كرد، و پس از آن ايرانسل نيز به ارايه نسل
5/4 روي آورد. در اين سرويس سرعت‌هايي تا ۲۰۰ يا ۳۰۰ مگابيت برثانيه بايد در اختيار مشتركين قرار بگيرد. در حالي كه در تست‌هاي مختلف سرعت توسط كاربران ايراني منتشر شده به ندرت سرعت‌هاي بالاي ۶۰ مگابيت برثانيه قابل مشاهده است.
نسل پنج يا 5 G اما يك كف سرعت مشخص دارد. سرعت انتقال داده در اين نسل بايد حداقل يك گيگابيت بر ثانيه باشد. هرچند بعضي از تخمين‌ها از سرعت تجاري ۲۰ گيگابيت برثانيه حكايت دارد.
تفاوت نسل‌هاي اينترنت موبايل تنها در سرعت خلاصه نمي‌شود. يكي ديگر از شاخص‌هاي مورد اشاره Latency يا بازه زماني تاخير پيش از انتقال ديتا است كه طبق استانداردهاي منتشر شده بايد به يك هزارم ثانيه كاهش يابد. در حال حاضر اين تاخير در شبكه‌هاي تلفن همراه ايران معمولا ۲۰ تا ۲۰۰ هزارم ثانيه است.
يك تفاوت نامحسوس ديگر در نسل پنجم به نسبت نسل فعلي اتصال همزمان سيم‌كارت به چند دكل است و در حال حاضر سيم‌كارت‌ها تنها با اتصال به يك دكل به اينترنت وصل مي‌شوند. در استانداردهاي منتشر شده سيم‌كارت‌هاي نسل پنجم مي‌بايست همزمان به دكل‌هاي متعدد (مثلا ۴ دكل) بصورت همزمان متصل شوند تا بتوانند ارتباط ديتاي باكيفيت و سرعت بسيار بالا را فراهم آورند.
نسل پنجم بطور خلاصه دنياي تازه‌اي خلق مي‌كند دنياي بسيار متصل، جايي كه اينترنت ديگر در وب و اپ‌هاي موبايل خلاصه نمي‌شود و دامنه كاربرد آن به اشياع، خانه‌ها، دفاتركار و شهرهاي هوشمند مي‌رسد. بسياري معتقدند به‌كارگيري نهايي خودروهاي بدون راننده بدون اجرايي شدن 5 G ممكن نيست چرا كه در عمل اين خودروها بايد با علائم ترافيكي و ساير خودروها بطور همزمان متصل باشند.
پياده‌سازي عملي 5 G :
شبكه نسل پنج هنوز در هيچ كشوري و توسط هيچ اپراتوري در دنيا بصورت عمومي پياده‌سازي نشده است. نوكيا درحال حاضر پرچمداري است كه امكان پياده‌سازي نسل پنج را بصورت كامل به اپراتورهاي تلفن‌همراه ارايه مي‌دهد. نوكيا در اكتبر ۲۰۱۶ قرارداد ارايه نخستين شبكه 5 G در كره جنوبي را به امضا رساند و مراحل اجرايي آن را آغاز كرد.
تست سرعت 5 G توسط نوكيا در
كره جنوبي
در كره جنوبي، امريكا و ژاپن نسل پنج در بعضي شهرها و مناطق بصورت آزمايشي ارايه شده است. AT&T سرويس جديدي باعنوان 5 G Evolution ارايه مي‌دهد كه البته بايد دقت كرد اين تنها يك نام تجاري است و سرعت اين شبكه در تست‌هاي صورت گرفته تا نزديكي يك گيگابيتز رفت اما به ركورد لازم براي اينترنت 5 G نرسيد.
تست سرعت اينترنت 5 G Evolution توسط AT&T
درميان تمام كشورها هنوز هيچ كشوري به 5 G نرسيده اما مطابق خبري در فايننشيال تايمز، همين چند روز پيش (جولاي ۲۰۱۷) شركت تلكام موبايل ايتاليا قراردادي با كشور كوچك «سان‌مارينو» به امضا رساند كه طبق آن اين كشور ۳۲ هزارنفري واقع شده در شرق ايتاليا نخستين كشور جهان خواهد بود كه به شبكه 5 G مجهز مي‌شود و احتمالا از آن به عنوان جاذبه‌اي براي جذب توريست استفاده خواهد كرد.
نسل پنج در ايران
نخستين اخباري كه از ورود اينترنت نسل پنج به ايران وجود دارد مربوط به گفت‌وگوي محمد خوانساري - رييس پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات با خبرگزاري مهر است كه در دي‌ماه سال ۱۳۹۳ خبر از ورود 5 G به ايران در شش ماه آينده داده بود. ناگفته پيداست كه اين ادعا حتي در بعد كاربرد آزمايشگاهي 5 G نيز بي‌اساس بوده است.
اما پس از اين تاريخ و آن‌چنان كه اخبار منتشر شده حكايت دارند اين پژوهشگاه در سال ۹۵ با پشتيباني همراه اول اقدام به معرفي پروژه‌هاي مختلف مطالعاتي و برگزاري سمينار براي زمينه‌چيني در استفاده و پياده‌سازي و ابعاد مختلف 5 G نموده است. اطلاعات بيشتر در اين زمينه در آدرس: http: //5G .itrc.ac.ir در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.
نگاهي به فعاليت سه اپراتور تلفن همراه براي پياده‌سازي 5 G جالب توجه است.
همراه اول و 5 G
همراه اول به جز همكاري گسترده با پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات براي مطالعه در زمينه 5 G ، در اقدامي كه توسط بسياري كارشناسان حوزه فناوري مورد استقبال قرار گرفت در تيرماه سال جاري با شركت نوكيا تفاهمنامه همكاري براي ارايه و پياده‌سازي نسل پنج به امضا رساند. قراردادي كه چنانچه دو طرف به آن پايبند بمانند مي‌تواند خيال مشتركان اين اپراتور را از دسترسي به اينترنت نسل پنج با كيفيتي بالا تا حد زيادي راحت كند.
امضاي تفاهمنامه ارايه 5 G در ايران بين همراه اول و نوكيا
ايرانسل و 5 G
ايرانسل بدون آنكه در بخش‌هاي تحقيقاتي مشاركت آشكاري داشته باشد، چند روز پيش به ناگهان اعلام كرد كه بخشي از زيرساخت شبكه نسل پنج خود را افتتاح كرده است. اين خبر با سوءظن فراوان همراه شد چراكه ايرانسل هنوز توانايي لازم براي ارايه اينترنت نسل 5/4 را به كل مشتركان خود در كشور ندارد و طبق آخرين آمار اعلام شده از سوي اين شركت تنها ۲۲۷ شهر از اين امكان برخوردارند. مشخص نيست وضعيت كيفيت و پوشش در اين شهرها چه باشد. از سوي ديگر با سرعت متوسط زير ۲۰ مگابيت بر ثانيه عملا سرعت اين شبكه در كف نسل چهار مانده و با توجه به كمبود دكل‌هاي نسل چهار، بعيد است ايرانسل توانايي نصب دكل‌هاي لازم براي 5 G را حتي در سال‌هاي آينده داشته باشد.
اين بدبيني زماني بيشتر مي‌شود كه به سخنان مديركل طراحي و بهينه‌سازي هسته شبكه ايرانسل در حضور وزير ارتباطات دقت كنيم كه در مورد شريك خارجي ايرانسل در بخش فني 5 G گفته است: «اين پروژه با همكاري يكي از تامين‌كنندگان تجهيزات ارتباطي كه بيشترين سهم بازار اين تجهيزات را در جهان در اختيار دارد به بهره‌برداري رسيده است. اين شركت تامين‌كننده تجهيزات معتقد است هسته شبكه ابري مبتني بر NFV/SDN ايرانسل، از لحاظ بار ترافيكي بزرگ‌ترين پروژه اين شركت در جهان تاكنون است.» اين گفته مديركل ايرانسل به اين معناست كه نه تنها هويت شريك اين شركت شناخته شده نيست بلكه احتمالا شركت مطرحي در زمينه فناوري نسل پنج محسوب نمي‌شود چرا كه بزرگ‌ترين مشتري آن ايرانسل است.
رايتل و 5 G
رايتل كه به لطف امتيازي انحصاري در سال ۸۸ توانست نخستين ارايه‌دهنده 3G در كشور باشد هنوز فعاليت خاصي در زمينه نسل پنج از خود نشان نداده و با توجه به نياز 5 G به شبكه گسترده و دكل‌هاي فراوان مي‌توان پيشاپيش رايتل را آخرين بازيگر نسل پنج ايران دانست. با توجه به شرايط كلي پياده‌سازي نسل پنج در دنيا و توجه به وضعيت فعلي سرعت اينترنت موبايل و كيفيت پايين خطوط LTE ايران پيش‌بيني نمي‌شود نسل پنج در زماني زودتر از ۴-۵ سال آن‌هم به‌صورت محدود در ايران قابل دستيابي باشد. تنها نقطه روشن در اين زمينه اراده دولت براي افزايش سرعت اينترنت و حضور نوكيا در كنار يكي از اپراتورهاست، بايد ديد آيا نوكيا مي‌تواند انقلاب نسل پنج را همراه با كشورهاي توسعه يافته به ايران نيز بياورد؟