در مراسم معارفه عيسي كلانتري در سازمان محيط زيست و توديع معصومه ابتكار بيان شد
سياهه روزهاي سخت محيط زيست
معاون اول رييس جمهور: خشکسالی، آلودگی هوا ریزگردها و گرد و غبار چالش‌های پیش روهستند
كلانتري : فاجعه آينده كمبود و نبود آب است
ابتکار : وضعیت تالاب‌ها در چهار سال گذشته بهبود يافت
گروه اجتماعي
مراسم توديع و معارفه رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست عصر ديروز با حضور اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهور، معصومه ابتكار رييس سابق و عيسي كلانتري رييس فعلي اين سازمان برگزار شد؛ مراسمي كه در آن معاون اول رييس‌جمهور محيط‌زيست را اولويت اول كشور دانست و گفت: «در حال حاضر فرصت مناسبي در مجلس ايجاد شده كه وزراي پيشنهادي به كمك رسانه‌ها فرصت ارايه برنامه و طرح مسائل كشور را پيدا كرده‌اند. در همين زمينه اميدوار هستم كه گفتن مسائل كشور براي مردم و به ويژه نخبگان جامعه فرصت همدلي و همراهي بيشتري ميان دولت و مردم ايجاد كند.» وي با بيان اينكه در دولت يازدهم و دوازدهم بزرگ‌ترين و مهم‌ترين سرمايه در اختيار رييس‌جمهوري، اعتماد بسيار گسترده‌اي است كه وجود دارد، گفت: «دولت قدر اين سرمايه بزرگ اجتماعي را مي‌داند و همه تلاش خود را مي‌كند كه به مطالبات و خواست‌هاي مردم جامه عمل بپوشاند.» او با تقدير از ابتكار گفت: «خانم ابتكار از مديران برجسته و شجاع و مجرب كشور است كه حتي در عرصه بين‌المللي نيز نشان داده در عرصه محيط زيست مديري توانمند است. خانواده ابتكار همواره در محيط زيست ايران نام ماندگاري دارند. » او همچنين گفت: « آقاي كلانتري شخصيت علمي ارزشمند و از مديران با سابقه جمهوري اسلامي ايران است كه در حوزه مديريت كلان از تجربيات ارزشمندي برخوردار است. بخش وسيعي از مسووليتي كه ايشان در دوران وزارت كشاورزي بر عهده داشته‌اند نيز عمدتا با مسائلي سرو كار داشته كه امروز موضوعات اصلي بخش محيط‌زيست محسوب مي‌شود.» معاون اول رييس‌جمهور با اشاره به نامگذاري دولت يازدهم از سوي رييس‌جمهوري به عنوان دولت محيط زيستي در ابتداي اين دولت خاطرنشان كرد: «به علت آنكه در آغاز كار دولت يازدهم با مسائل پيچيده محيط‌زيستي در كلانشهرها از جمله تهران با مشكلات مختلف زيست‌محيطي مواجه بوديم به همين دليل در دولت فكر شد كه بايد در مسائل محيط زيستي به طور جدي عمل شود. در نتيجه آقاي رييس‌جمهور دولت را دولت محيط زيست معرفي كرد. نخستين مصوبه دولت يازدهم نيز با موضوع احياي درياچه اروميه به تصويب رسيد. همت آقاي كلانتري و دوستانش در زمينه درياچه اروميه دولت را سرافراز كرد و دغدغه‌هاي بزرگ ملت ايران را در اين زمينه برطرف كرد.» او گفت: «مساله محيط زيست موضوع فانتزي نيست بلكه مساله جدي و عاجل براي كشور محسوب مي‌شود و چنانچه بخواهيم به امروز و آينده كشور فكر كنيم نمي‌توانيم نسبت به محيط‌زيست كم توجه باشيم.» معاون اول رييس‌جمهور با انتقاد از اقدام رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا مبني بر خروج از معاهده زيست‌محيطي پاريس گفت: كاري كه رييس‌جمهور امريكا كرد و خودرا از توافق پاريس كنار كشيد، موجب ايجاد بي‌آبرويي و بي‌اعتباري براي او شد. وي همچنين با بيان اينكه ايران تا صنعتي شدن فاصله بسياري دارد، اظهار كرد: ما كشوري در حال توسعه هستيم و نمي‌توانيم نسبت به توسعه و چالش‌هاي پيش رو متفاوت باشيم. ما مكررا گفته‌ايم كه به دنبال توسعه پايدار و متوازن هستيم و توسعه‌اي را نمي‌خواهيم كه فرداي ايران را از بين ببرد. ما مي‌خواهيم ايران را توسعه دهيم و جنگل‌ها و محيط زيست خود را نيز حفظ كنيم. در همين راستا بايد راهكاري بيابيم تا هم كشور توسعه يابد و هم به مسائل محيط زيستي توجه شود. اين وظيفه برعهده مديران كشور است كه توسعه‌اي همه‌جانبه در كشور مستقر كنند. بايد تصويري واقعي از محيط زيست كشور براي مردم ترسيم شود و آنها در جريان مسائل محيط زيستي قرار بگيرند. محيط‌زيست، دولت و بخش خصوصي نمي‌شناسد بلكه موضوعي عمومي است. وي خشكسالي، آلودگي هواي كلانشهرها، ريزگردها و گرد و غبار را از جمله چالش‌هاي پيش روي كشور در حوزه محيط زيست عنوان و تاكيد كرد: بايد به كمك يكديگر دست به كار شويم تا بتوانيم براي مسائل اصلي كشور چاره‌انديشي كنيم. جهانگيري با اشاره به نتايج حاصل از يك نظرسنجي مردمي كه اخيرا انجام شده است، اظهار كرد: از مردم در يك نظرسنجي خواسته شده بود كه 10 اولويت كشور را تعيين كند و حايز اهميت است كه به جز مسائل هسته‌اي و بيكاري و انتخابات پيش رو، از 10 اولويت عنوان شده از سوي مردم چهار موضوع محيط‌زيستي وجود داشت.
ابتكار را به حيات اهل و مرا به حيات وحش فرستادند
همچنين در اين مراسم عيسي كلانتري، رييس تازه سازمان حفاظت محيط زيست در ابتدا از محدوديت‌ها گفت: اين سازمان ۴ تا ۵ هزار پرسنل دارد و ۱۶۴ ميليون هكتار مساحت محيط زيست ايران است كه اين ارقام اصلا با هم همخواني ندارد. او گفت: آقاي رييس‌جمهور خانم ابتكار را به حيات اهل فرستادند و ما را به حيات وحش آوردند. وزير اسبق كشاورزي ادامه داد: «زماني به يكي از مناطق كشور رفته بودم كه آنجا همه‌چيز برخلاف علم بود؛ در شيب‌هاي ۴۰ و ۵۰ درصد گندم كاري مي‌كردند و نتايج آن را امروز مي‌بينم به خاطر توليد چند تن گندم اضافي منابع پايدار آب و خاك و گياه را با سياست‌هاي احساساتي از دست داديم. امروز گرفتاري‌هاي زيست‌محيطي را شاهديم كه نتايج عمل دهه شصت و هفتاد ما است، همه شور و شوق انقلابي براي توليد بيشتر و رفع نياز به خارج و استقلال كوتاه‌مدت داشتند اما به درازمدت فكر نمي‌كردند.
كلانتري در ادامه به بحران آب پرداخت و آن را «بزرگ‌ترين مساله» امروز كشور دانست: دو روز تعطيلي، هواي كشور را پاك مي‌كند ولي وضعيت آب در كشور فاجعه است. جنگل‌هاي زاگرس كه حتي در عصر يخبندان بخش عمده آن از بين نرفت، امروز در آتش مي‌سوزد.
رييس جديد سازمان حفاظت محيط زيست اعلام كرد: زماني 70 ميليون واحد دامي داشتيم و مي‌گفتيم اين تعداد دام خارج از ظرفيت مراتع است. امروز تعداد واحدهاي دامي به 120 ميليون رسيده است. زماني براي توليد 120 هزار تُن گوشت دامداران را مورد حمايت جدي قرار مي‌داديم. توليد 120 هزار تُن گوشت فرسايش خاك بسياري براي كشور ايجاد كرد و توليد 120 هزار تن گوشت را با يك ميليارد تن خاك به طور سالانه عوض كرديم. رييس سازمان حفاظت محيط زيست تاكيد كرد: وضعيت محيط زيست امروز كشور را نمي‌توان به گردن دوره پهلوي انداخت چرا كه اين اتفاقات بعد از انقلاب رخ داده است. حتي اگر حاكميت و دولت خواهان تغيير و اصلاح وضعيت محيط زيست هم باشند، تنها بخشي قابل جبران و بخشي غير قابل جبران است. وي گفت: در دهه 60، 68 ميليارد متر مكعب ميزان مصرف آب بود ولي امروز اين ميزان به 97 ميليارد متر مكعب رسيده است. 110 درصد آب تجديدپذير در كشور ما مصرف مي‌شود اين در حالي است كه موسسات بين‌المللي اجازه مصرف بالاي 40 درصد آب تجديدپذير را نمي‌دهد. رييس سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به از بين رفتن تالاب‌ها در سال‌هاي گذشته اظهار كرد: مهار كردن سيلاب‌ها از طريق ايجاد سدها باعث از بين رفتن درياچه‌ها و تالاب‌ها شده است، چون اين اكوسيستم‌هاي آبي با سيلاب‌ها زنده هستند.
كلانتري تاكيد كرد: امروز به دليل سياست‌هاي غلط در دهه 60 و 70 هزينه‌هاي 100 برابري پرداخت مي‌كنيم. اگرچه جبران برخي مسائل زيست محيطي مثل آلودگي هوا امكان‌پذير است ولي برگرداندن آب و خاك به طور 100 درصد ممكن نيست. رييس جديد سازمان حفاظت محيط زيست با تاكيد بر اينكه وضعيت محيط زيست كشور را يك نفر به تنهايي نمي‌تواند تغيير دهد، گفت: من به تنهايي نمي‌توانم شرايط محيط زيست را به سمت بهبودي ببرم بنابراين مردم و دولت بايد به داد سازمان حفاظت محيط‌زيست برسند. اين سازمان بايد 164 ميليون هكتار از عرصه‌هاي محيط زيست را حفظ و حراست كند. بنابراين همه بايد به كمك محيط زيست بيايند. كلانتري گفت: اميدواريم با كمك خانم ابتكار كه سمبل حفظ محيط زيست در عرصه جهاني هستند، وضعيت محيط زيست كشور را به سمت بهبود سوق دهيم.
ابتكار: به برخي طرح‌ها «نه» گفتيم
همچنين در بخش ديگري از اين جلسه معصومه ابتكار، رييس سابق محيط زيست و معاون زنان فعلي رياست‌جمهوري با تاكيد بر اينكه درجاهايي بر اساس قانون و مقررات به برخي طرح‌ها «نه» گفتيم و اطمينان مي‌دهم در چهار سال گذشته هيچ طرحي بدون انجام ارزيابي زيست‌محيطي اجرا نشد، مهم‌ترين دستاورد سازمان محيط زيست طي چهار سال گذشته را «بهبود وضعيت تالاب‌ها» اعلام كرد. او گفت: «در چهار سال گذشته ۱۰۰ هزار مورد درخواست بهره‌برداري و استقرار صنايع و معادن و اجراي پروژه‌هاي مختلف اقتصادي، توسعه‌اي داشتيم كه سعي كرديم به طور قانونمند و با رويكرد مثبت تقاضاها را مورد ارزيابي زيست‌محيطي قرار دهيم. از ۱۰۰ هزار تقاضاي اجراي پروژه‌هاي توسعه‌اي بيش از ۸۵ تا ۹۰ درصد آنها مجوز سازمان حفاظت محيط زيست را گرفتند. اين سازمان بر اساس قانون به ۱۰ تا ۱۵ درصد طرح‌ها «نه» گفت.» او گفت: «اگر به ساخت يك رستوران در بستر رودخانه، به تاسيس يك صنعت روي سفره آب شهري و به استحصال معدن داخل اثر طبيعي ملي «نه» مي‌گوييم، اين تصميم بر اساس قانون است. اگر مي‌خواهيم وضعيت شكننده و وخيم محيط زيست ايران را تغيير دهيم، بايد بتوانيم به برخي تقاضاها «نه» بگوييم و در برابر آنها مقاومت كنيم. برخي در اين دوره اعلام مي‌كردند كه محيط زيست، محيط ايست است، ولي من مي‌گويم اگر كنترل و مديريت در اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي صورت نگيرد، محيط زيست به «محيط نيست» تبديل مي‌شود.» ابتكار ادامه داد: « همه اين مخالفت‌ها براي تنظيم توسعه كشور بود اما ما به همان ۸۵ درصد طرح‌هايي كه مجوز داديم اعم از صنايع و معادن افتخار مي‌كنيم. اين افتخار سازمان محيط زيست در دولت يازدهم است كه توانست در قانون معادن آيين‌نامه زيست‌محيطي را كه قبلا حذف شده بود لحاظ كند.» به گفته ابتكار، ايران بحران‌هاي جدي در حوزه محيط زيست دارد كه بايد با گسترش فرهنگ مشاركت و همكاري مردم به سمت رفع معضلات حركت كند. او گفت: «برنامه آقاي كلانتري در سازمان حفاظت محيط زيست ادامه برنامه اين سازمان در دولت يازدهم خواهد بود. محيط زيست ايران بسيار بهتر از سال ۹۲ است. با اينكه آسيب‌هاي بسياري هم من و هم خانواده‌ام از جراحت‌ها و بي‌انصافي‌هاي برخي افراد ديديم ولي همه آنها از بين رفته و براي من خاطره و تجربه‌هاي خوبي از حضورم در سازمان محيط زيست باقي مانده است.» او همچنين در بخشي از صحبت‌هايش يادي از آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و حمايت‌هايش از محيط زيست كرد و گفت: «ايشان تمام حمايت خود را در حفظ محيط زيست و سياستگذاري‌هاي دقيق در اين حوزه به خرج دادند و حمايت‌هاي ايشان مقدمه بسياري از تحولات بارز در حوزه محيط زيست شد.» او همچنين با تاكيد بر اينكه دولت يازدهم «بحق دولت محيط زيستي» نامگذاري شده است، افزود: «آقاي روحاني حمايت جدي از محيط زيست در دولت يازدهم داشتند و حتي با وجود گروه‌ها و اشخاص مداخله‌گر در كار سازمان محيط زيست، كاري كردند كه اين سازمان بتواند با موفقيت گام‌هاي مهمي بردارد.» معاون رييس‌جمهور و رييس سابق سازمان حفاظت محيط زيست ضمن تشكر از اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهور گفت: آقاي جهانگيري در تعيين لوايح، آيين‌نامه‌ها و مصوبات عديده زيست‌محيطي نقش مهمي در دولت يازدهم داشتند. ابتكار همچنين تشكر ويژه‌اي نيز از سيد محمد خاتمي كرد و گفت: «تشكر ويژه‌اي از سيدمحمد خاتمي دارم كه همواره كمك‌هاي بسياري براي پيشبرد اهداف و كارهاي من داشتند.»
ابتكار درادامه با تشكر از محيط بانان، ياد 119 شهيد محيط‌بان را پاس داشت و گفت: در دوره خدمت من در سازمان محيط زيست در دولت يازدهم سه محيط‌بان به شهادت رسيدند كه ياد و خاطره آنها را پاس مي‌دارم. رييس سابق سازمان محيط زيست تاكيد كرد: خدا را شاكرم كه امروز در بسياري از شهرهاي كشور هوا سالم‌تر است و شهروندان ايراني هواي بهتري تنفس مي‌كنند. خوشحالم كه با وجود مخالفت‌ها با طرح ممنوعيت شكار توانستيم با ايجاد طرح قرق اختصاصي، مديريت و پرورش حيات وحش را راه‌اندازي كنيم. ابتكار با بيان اينكه تشكل‌هاي مردم نهاد محيط زيست در اين دوره بسيار تقويت شدند، گفت: در دولت يازدهم تشكل‌هاي مردم‌نهاد را باور كرديم و آنها هميشه در كنار ما براي حفظ محيط زيست بودند. همواره از انتقادات آنها استفاده كرديم. در دولت يازدهم شبكه ملي سازمان‌هاي مردم‌نهاد محيط زيست ايران ايجاد شد كه اين شبكه كمك حال سازمان حفاظت محيط زيست در دولت دوازدهم نيز خواهد بود. در اين دوره با همت هنرمندان جشنواره فيلم سبز در اشل بين‌المللي برگزار شد، همچنين در اين دوره علاوه بر اينكه تصوير يوز بر پيراهن ملي‌پوشان فوتبال ايران نقش بست تعداد زيادي از ورزشكاران سفير محيط زيست شدند. در شرايط حاضر دو واحد درسي اختياري محيط زيست در دانشگاه‌هاي ايران تدريس مي‌شود. همچنين نخستين كتاب درسي انسان و محيط زيست براي مقطع يازدهم در مهر ماه امسال توسط آقاي كلانتري، رييس جديد سازمان محيط زيست رونمايي خواهد شد. علاوه بر اينها او گفت: «سازمان محيط زيست طي چهار سال گذشته دستاوردهاي مهمي داشته است كه بهبود وضعيت تالاب‌ها از مهم‌ترين آنها به شمار مي‌آيد. احياي درياچه اروميه، هورالعظيم و هامون با مشاركت مردم اتفاق مهمي است. 20 تفاهمنامه بين‌المللي و منطقه‌اي دو جانبه و
چند جانبه داشتيم. همچنين 70 دوره توان افزايي با كمترين هزينه براي محيط‌بانان برگزار شد.»