استمرار توليد روزانه ۳ ميليون بشكه نفت در مناطق نفتخيز جنوب
ميادين كهنسال جوان مي‌شوند
«مي‌گويند توليد را اضافه نكرديد و فقط توليد قبل از تحريم‌ها بود. اگر مي‌خواهيد با من مخالفت كنيد چرا مجاهدت هزاران كارگر صنعت نفت را نديده مي‌گيريد؟ بعضي‌ها فكر مي‌كنند توليد نفت مثل باز كردن شير آب است. در حالي كه زحمت‌ها و مجاهدت‌ها شده كه يك ميليون توليد نفت ما برگشته است؛ البته آقاي ظريف هم زحمات زيادي در اين راه كشيد و من دست آقاي ظريف را مي‌بوسم كه من را از ته چاه بيرون كشيد و دست ما را باز كرد تا توليد كنيم.» اين گفته‌هاي بيژن زنگنه هنگام جلسه راي اعتماد است؛ روايتي از روزهاي سخت كه توليد نفت نزديك به يك ميليون بشكه كشور را به نزديك به 4 ميليون بشكه در روز رساند. دستاوردي كه سخت به دست آمد ولي براي اقتصاد كشور آرامش به همراه داشت. حالا وزارت نفت، خيز توليد بيشتر را برداشته است. قرار است مطابق با برنامه ششم توسعه توليد نفت را به 5 ميليون بشكه در روز ارتقا دهد. هرچند در اين ميان، صيانت از چاه‌ها نيز در دستور كار است. آنچه مي‌خوانيد گزارشي است كه شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب عملكرد يك‌سال اخير را به تصوير كشيده است. در اين گزارش ابعاد گوناگون فعاليت‌هاي مهم‌ترين شركت نفتي ايران ظرف يك‌سال گذشته بررسي شده است. شركت ملي مناطق نفتخيز جزو شركت‌هاي زير مجموعه شركت ملي نفت ايران است؛ به دليل موقعيت بسياري از چاه‌هاي نفت كشور كه در مناطق جنوبي قرار دارند، شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب مهم‌ترين توليدكننده نفت كشور است. عملكرد وزارت نفت در توليد نفت طي چهار سال گذشته يكي از قابل دفاع‌ترين بخش‌هاي دولت يازدهم محسوب مي‌شود. شاخص‌هاي به دست آمده، اين وزارتخانه را مجاب كرده تا راه چهار سال گذشته را دنبال كند. از همين رو، برنامه اجرايي نخست اين وزارتخانه مدل جديد قراردادهاي جديد نفتي است. يكي از داغ‌ترين طرح‌هاي دوسال گذشته كه سرانجام به انعقاد قرارداد با شركت توتال براي توسعه فاز يازدهم پارس جنوبي منتهي شد؛ قراردادي كه باز هم به شكاف جناح‌ها رسيد و مخالفان را عصباني‌تر و هواداران دولت را خشنودتر كرد. با اين وجود هفته دولت بهانه‌اي است تا بخش‌هاي گوناگون قوه مجريه عملكرد يك‌ساله خود را به طور شفاف در اختيار عموم قرار دهند تا مردم در مقام قاضي بتوانند عيار هر بخش را مشخص كنند.
هزار راه نرفته
شركت ملي مناطق نفتخيز اعلام كرده « واحد نمكزدايي ۴۵ هزار بشكهاي هفتكل و نفت سفيد به منظور كيفيت افزايي و فرآورش نفت نمكي ميادين هفتكل و نفت سفيد احداث و امسال راهاندازي شد. همچنين واحد نمكزدايي شماره ۳ گچساران با ظرفيت ۱۱۰ هزار بشكه در روز با هدف افزايش ظرفيت فرآورش نفت نمكي ميدان گچساران به طور آزمايشي راهاندازي شده است.»علاوه بر اين شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب با اجراي طرح فرازآوري طبيعي با گاز، امكان برداشت نفت خام از چاه رگ سفيد ٩٩ را فراهم كرد. با طرح فرازآوري طبيعي با گاز كه براي نخستين بار در كشور اجرا شده، توليد روزانه ٢ هزار بشكه نفت از اين چاه امكان‌پذير شده است. پس از اين موفقيت، برنامه‌ريزي براي ١٢ حلقه چاه ديگر در ميدان رگ‌سفيد به منظور دستيابي به توليد روزانه ١٧ هزار بشكه نفت در دستور كار قرار گرفته و مقرر شده است اين طرح روي ميدانهايي كه داراي شرايط مشابه هستند، اجرا شود. لازم به ذكر است ميدان نفتي رگ‌سفيد از ميدان‌هاي نفتي جنوب غربي ايران است كه در نزديكي بندر ديلم، در استان بوشهر قرار دارد و در فاصله ۱۵۰ كيلومتري از جنوب شرقي اهواز مستقر است. اين ميدان نفتي رگ سفيد در سال ۱۳۴۳ كشف شد و پس از ميدان نفتي پازنان، داراي بزرگ‌ترين حجم كلاهك گازي، در ميان ميادين نفتي ايران است. حجم ذخيره درجاي نفت خام ميدان رگ‌سفيد ۱۶٫۵ ميليارد بشكه برآورد مي‌شود و حجم ذخيره درجاي گاز طبيعي اين ميدان نيز معادل ۵۴٫١۶ تريليون فوت مكعب است. هم‌اكنون ظرفيت توليد نفت خام ميدان رگ‌سفيد به طور متوسط معادل ١٨٠ هزار بشكه در روز است، كه به طور متوسط روزانه معادل ۱۲۰ هزار بشكه توسط شركت بهره‌برداري نفت و گاز آغاجاري و بطور ميانگين ۶۰ هزار بشكه در روز توسط شركت بهره‌برداري نفت و گاز گچساران توليد مي‌شود. در بخش ديگر گزارش شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب آمده است: با تلاش كارشناسان سيستم‌هاي مهندسي مخازن شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب، نرم‌افزار تخصصي تحليل خواص سنگ مخزن (ROCSEL) طراحي و تهيه شد. مراحل توسعه اين نرم‌افزار در گروه برنامه‌نويسي اداره سيستم‌هاي مهندسي مخازن معاونت مهندسي نفت در مديريت امور فني انجام شد كه به اين منظور، ابتدا طراحي الگوريتم‌ها و روش كار نرم‌افزار و پس از آن مرحله برنامه‌نويسي و توسعه كد نرم‌افزار انجام شد. با اجراي چند اصلاحيه فرآورشي در شركت بهره‌برداري نفت و گاز كارون، ظرفيت فرآورش و انتقال نفت نمكي ميدان بنگستان منصوري به مجموعه شماره-۱ اهواز افزايش و ميزان گازسوزي در حومه اهواز كاهش يافت. اين طرح به منظور تفكيك كامل گاز از نفت نمكي بنگستان منصوري در مبدا و سپس انتقال آن به نمكزدايي شماره يك اهواز در كوتاهترين زمان و با استفاده از امكانات و منابع موجود شركت كارون، برنامه‌ريزي و اجرايي شد كه در نتيجه اجراي آن، ظرفيت انتقال نفت به حدود ۴۵ هزار بشكه در روز افزايش و ميزان گازسوزي در واحد بهره‌برداري شماره يك اهواز در مجاورت كلانشهر اهواز كاهش يافته است.
از ميادين چه خبر؟
ميدان نفتي منصوري در استان خوزستان، در فاصله ۵۰ كيلومتري از جنوب شرقي اهواز و در حدود ۶۰ كيلومتري شمال خليج فارس مستقر است. اين ميدان از شمال غربي در همسايگي ميدان نفتي اهواز، از غرب با ميدان آب تيمور و از شمال شرقي در مجاورت ميدان نفتي شادگان قرار دارد. ظرفيت توليد نفت خام ميدان منصوري به طور متوسط معادل ۱۰۰ هزار بشكه در روز است. ميدان نفتي منصوري در سال ۱۳۴۲ كشف و توليد اين ميدان از سال ۱۳۵۳ آغاز شد. حجم ذخيره درجاي نفت خام ميدان منصوري معادل ۳٫۳ ميليارد بشكه برآورد مي‌شود. ظرفيت دريافت گازهاي همراه نفت در كارخانه گاز و گاز مايع شماره ۴۰۰ شركت بهره‌برداري نفت و گاز مارون به ميزان هشت ميليون و ۵۰۰ هزار فوت مكعب در روز افزايش يافته است. شركت ملي مناطق نفتخيز جنوب گزارش داده كه با هدف افزايش بهرهوري، كاهش هزينهها و تاخيرها و كنترل آلايندههاي زيستي، ۲۴۰ دستگاه انواع ماشينآلات و خودروهاي سبك و سنگين خريداري و ناوگان ترابري مناطق نفتخيز جنوب نوسازي شده است. همچنين با هدف افزايش سطح كيفي خدمات حمل و نقل، تجهيزات كارگاهي مديريت ترابري در بخش خطوط معاينه فني سبك و سنگين و دستگاه تست ترمز سنگين ارتقا يافته است. همچنين با هدف فراهم كردن مقدمات توسعه چهار ميدان نفتي كرنج، پارسي، رگ سفيد و شادگان، هشت تفاهمنامه با شركت‌هاي خارجي و داخلي امضا شده است. اين تفاهمنامهها با كنسرسيوم پرگس، شلمبرژه، شركت توسعه انرژي پاسارگاد، شركت تنكو، گروه مپنا، توسعه صنعت نفت و گاز پرشيا، شركت تاتنفت روسيه و زاروبژنفت روسيه امضا شده است كه پس از ارايه پيشنهادها و بررسيهاي فني- تخصصي با شركت‌هاي واجد شرايط، در مراحل بعد نسبت به عقد قرارداد اقدام خواهد شد. سومين مجموعه تفكيكگر سرچاهي سيار شركت بهره‌برداري نفت و گاز آغاجاري ساخته شد و در محل ماموريت قرار گرفت. اين دستگاه به منظور فرآورش نفت چاه‌هايي كه مشكل افت فشار پيدا كردهاند يا پس از اسيدكاري چاه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرند و پس از جداسازي گاز، نفت خروجي از طريق خطوط جرياني به واحدهاي بهره‌برداري مربوطه انتقال مييابد.