شاخه زيتون حماس براي فتح
كميته اداري نوار غزه منحل شد
يسرا بخاخ
جنبش حماس روز يكشنبه اعلام كرد كميته اداري خود در نوار غزه را كه مسووليت‌هاي تشكيلات خودگردان را در اين منطقه برعهده گرفته بود، منحل كرده است. اين كميته يكي از اصلي‌ترين دلايل اختلاف تشكيلات خودگردان فلسطين و حماس به شمار مي‌رفت كه در پي تاسيس آن محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين تحريم‌هاي متعددي عليه نوار غزه اعمال كرده بود، از قطع حقوق كارمندان دولتي در اين منطقه گرفته تا كاهش سهميه انرژي و برق نوار غزه و رفع اين تحريم‌ها را هم منوط به انحلال كميته اداري نوار غزه دانسته بود. حماس و فتح در سال 2014 در قالب «توافق ساحل» به نتيجه رسيده بودند تا دولت وفاق ملي را تشكيل دهند، فقط چندماه بعد از تشكيل دولت وفاق ملي به نخست وزيري رامي الحمدالله، اين دولت نتوانست وظايف خود را در نوار غزه اجرايي كند، به همين دليل حماس را به سنگ‌اندازي در فعاليت دولت خود متهم كرد، در نهايت هم حماس در ماه مارس گذشته كميته اداري خود را براي اداره نوار غزه تشكيل داد كه اين مساله به وخيم‌تر شدن اوضاع و عميق‌تر شدن اختلافات ميان دو طرف منجر شد. پيش‌تر يحيي السنوار، رييس دفتر حماس در غزه گفته بود كه اگر مشكل تشكيلات خودگردان فلسطين با انحلال كميته اداري حل مي‌شود حماس آمادگي دارد اين گام را بردارد. حالا بعد از چند روز مذاكره جداگانه هيات‌هاي فتح و حماس در قاهره، حماس با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد كه كميته اداري خود در نوار غزه را منحل كرده و از دولت رامي الحمدالله، نخست‌وزير دولت وفاق ملي فلسطين كه در رام‌الله مستقر است دعوت كرده تا براي اجراي وظايف خود به نوار غزه بيايد. حماس در بخش ديگري از بيانيه خود تاكيد كرده كه با برگزاري انتخابات سراسري در فلسطين موافق است. در بيانيه حماس آمده: در پاسخ به تلاش‌هاي مصر و سازمان اطلاعات عمومي اين كشور جنبش حماس تصميم گرفته تا كميته اداري خود در نوار غزه را منحل كرده و از دولت وفاق بخواهد به نوار غزه بيايد تا مسووليت‌ها و فعاليت‌هاي خود را فورا در دست بگيرد و همچنين حماس اعلام مي‌كند كه با برگزاري انتخابات سراسري موافق است. حماس در ادامه بيانيه خود تاكيد كرده كه تقاضاي مصر براي از سرگيري گفت‌وگو با جنبش فتح در خصوص اجراي توافق قاهره در سال 2011 و متمم‌هاي آن و تشكيل دولت وحدت ملي در چارچوبي كه مشاركت همه جريان‌هاي فلسطيني را كه توافق سال 2011 را امضا كرده باشند در بر بگيرد، استقبال مي‌كند. براساس توافق قاهره كه در سال 2011 ميان حماس، فتح و ديگر جريان‌هاي فلسطيني با حمايت مصر ايجاد شده قرار شده بود تا دولت وحدت ملي در فلسطين برقرار شود، انتخابات رياست‌جمهوري و پارلماني و انتخاباتي هم براي مجلس ملي وابسته به سازمان آزادي‌بخش فلسطين برگزار شود و بدنه نهادهاي امنيتي بازسازي شود.
سلاح حماس در غزه مي‌ماند
هيات حماس به رياست اسماعيل هنيه در جريان حضورش در قاهره با «خالد فوزي» رييس سازمان اطلاعات عمومي مصر ديدار كرده بود و از سوي ديگر هيات جنبش فتح هم به رياست «عزام الاحمد» با شماري از مسوولان مصري ديدار كرده بود. منابع مصري گفته‌اند كه بر اساس توافق صورت گرفته ميان مصر و حماس در اين ديدارها قرار شده تا حماس كميته اداري خود را منحل كرده، با ادغام كارمندان حماس با كارمندان تشكيلات خودگردان فلسطين بر اساس چارت حقوقي تشكيلات خودگردان موافقت كند و در مقابل تحريم‌هاي تشكيلات عليه نوار غزه لغو شود و نشست بدنه رهبري سازمان آزادي‌بخش فلسطين در قاهره برگزار شود، يك هيات امنيتي و نظامي مصري مسووليت اجرايي شدن توافق ميان حماس و فتح را برعهده داشته باشد و اين توافق در قاهره از سوي هردو طرف به امضا برسد. قرار شده تا ساز و كاري براي بازگرداندن برق به نوار غزه از طريق يك شركت اسراييلي و يك شركت مصري فراهم شود تا اينكه يك نيروگاه جديد برق در نوار غزه تاسيس شود. علاوه بر آن گذرگاه رفح بازگشايي شود و مسووليت تامين امنيت بخش‌هاي بيروني آن برعهده تشكيلات خودگردان و مسووليت امنيت بخش‌هاي داخلي آن برعهده حماس خواهد بود و وضعيتي مشابه با همه گذرگاه‌هاي اراضي اشغالي پياده شود؛ ضمن اينكه اتهام زني‌هاي رسانه‌اي ميان حماس و فتح متوقف مي‌شود، سلاح جنبش مقاومت فلسطين در غزه باقي مي‌ماند. توافقي از طريق سازمان اطلاعات مصر براي تبادل اسرا ميان حماس و اسراييل اجرا خواهد شود و حماس هم از اقدامات محمود عباس در سازمان ملل حمايت خواهد كرد.
تشكيلات خودگردان استقبال كرد
در حالي كه پيش‌تر رسانه‌ها به نقل از منابع آگاه در هيات فتح گفته بودند كه جنبش فتح تصميمي براي ديدار با اعضاي هيات حماس ندارد، عزام الاحمد روز يكشنبه و بعد از صدور بيانيه حماس درخصوص انحلال كميته اداري گفت كه نشستي دوجانبه ميان فتح و حماس به زودي برگزار خواهد شد و بعد از آن نيز نشست ديگري با حضور همه جريان‌هاي فلسطيني كه توافق 2011 قاهره را امضا كرده‌اند برگزار خواهد شد. الاحمد توضيح نداده كه تاريخ دقيق اين نشست‌ها چه زماني خواهد بود اما تاكيد كرده كه اين نشست‌ها با هدف گام برداشتن در مسير اجراي توافق 2011 قاهره صورت مي‌گيرد و افزود: اجراي اين توافق به وحدت در صفوف فلسطينيان و پايان دادن به اختلافات كه تاوان آن را مردم فلسطين مي‌دهند، منجر خواهد شد. الاحمد ضمن استقبال از اقدام حماس براي منحل كردن كميته اداري در نوار غزه و دعوت از دولت براي ورود به نوار غزه گفت: طي چند روز آينده گام‌هاي عملي ملموسي براي از سرگيري فعاليت دولت وفاق ملي در نوار غزه مانند كرانه باختري برداشته خواهد شد. از سوي ديگر هم يوسف المحمود، سخنگوي رسمي دولت وفاق ملي فلسطين با استقبال از تصميم حماس گفت كه دولت فلسطين اين اقدام را گامي در راه درست مي‌داند و دولت آمادگي دارد تا به نوار غزه رفته و تمام مسووليت‌هاي خود را در آنجا برعهده بگيرد. وي در عين حال از حماس خواست درباره ماهيت تصميمي كه گرفته نيز توضيح دهد و تاكيد كرد كه حماس بايد بگويد تكليف گذرگاه‌ها و وزارتخانه‌ها و مساله بازگشت كارمندان قديمي دولت به وظايف خود چه مي‌شود. وي همچنين تاكيد كرد كه دولت به تعهدات خود در زمينه آشتي ملي و پايان دادن به اختلاف‌ها و بازگشت وحدت ملي به صفوف جريان‌هاي فلسطيني متعهد است. يكي از چالش‌هايي كه در برابر هرگونه توافقي ميان حماس و فتح قرار مي‌گيرد و آن را شكست‌پذير مي‌كند مساله ادغام بيش از 40 هزار نيروي اداري و نظامي حماس در بدنه تشكيلات خودگردان فلسطين و پرونده نهادهاي امنيتي است. از سوي ديگر روزنامه العربي الجديد به نقل از منابع نزديك به حماس گزارش داد كه حماس به موازات تلاش براي بهبود روابطش با جنبش فتح و رفع اختلاف‌ها گام‌هايي را هم در راستاي بهبود روابط با محمد دحلان يكي از رهبران پيشين جنبش فتح كه گفته مي‌شود تلاش مي‌كند به عنوان جايگزين محمود عباس انتخاب شود، برمي‌دارد. محمد دحلان هم از تصميم حماس استقبال كرده و گفته كه اين اقدام همه بهانه‌هايي كه محمود عباس براي عدم پيشبرد آشتي ملي مطرح مي‌كرد را از بين مي‌برد. دحلان در جمع خبرنگاران گفته كه نقش مصر در اين ماجرا اهميت بالايي داشته و آنچه اين روزها اتفاق مي‌افتد نشان مي‌دهد كه نقش قاهره در خصوص پرونده ميهني فلسطين ثابت است. دحلان افزود: موضع ما در جريان اصلاح دموكراتيك در جنبش فتح ثابت است و در خصوص تلاش‌ها براي ايجاد آشتي ملي تغيير نكرده است، پيش از اين هم از همه خواسته بوديم كه تنها مسيري كه در مقابل ما قرار دارد مسير آشتي است و همه بايد در اين راه قدم بگذارند. منابع فلسطيني اعلام كرده‌اند كه محمود عباس هم در اقدامي متقابل همه تحريم‌هايي كه عليه نوار غزه اعمال شده را لغو خواهد كرد.