گروه اقتصادي
معاون اول رييس‌جمهوري با دفاع از عملكرد وزارت نفت گفت: «وزارت نفت و بخش نفت، گاز و پتروشيمي كشور در طول سال ۹۵ و امسال بهترين عملكرد را در اجراي سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي داشته‌اند.» او از مديران اين بخش خواست توسعه صنعت پتروشيمي را در دستور كار قرار دهند. از سوي ديگر وزير نفت نيز به تلاش‌هاي اين وزارتخانه براي توسعه صنايع مياني و پايين‌دستي اشاره كرد. اين گفته‌ها نشان مي‌دهند در چهار سال آينده دولت تدبير و اميد قصد دارد تمركز بيشتري بر اين بخش داشته باشد و با وجود انتقادات گوناگون، اين بخش همچنان براي دولتمردان حايز اهميت است. روز گذشته يازدهمين نمايشگاه بين‌المللي ايران پلاست فرصتي شد تا معاون اول رييس‌جمهوري، وزير نفت و مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي چشم‌انداز خود از صنعت پتروشيمي كشور را ارايه كنند. اگرچه روي سخن و تاكيد اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري تلاش براي افزايش سرمايه‌گذاري و توسعه بخش پتروشيمي كشور بود، با اين همه صنايع پتروشيمي ايران كه ديگر نمي‌توان آن را يك صنعت نوپا خواند، همچنان با مشكلات بسياري دست و پنجه نرم مي‌كند. اگر از نياز اين بخش به سرمايه‌گذاري‌هاي كلان و گران بودن هزينه اشتغال در بخش صرف نظر شود، باز هم مشكلات اين صنعت تمام نمي‌شود. آب بر بودن اين صنعت در كنار خشكسالي ايران يكي از مشكلاتي است كه انتقاد فعالان محيط زيست و منتقدان اقتصادي را به همراه داشت. با اين همه به نظر مي‌رسد دولت دوازدهم فعلا قصد افزايش توسعه اين بخش را دارد. اسحاق جهانگيري روز گذشته در آيين گشايش يازدهمين نمايشگاه بين‌المللي ايران‌پلاست كه با حضور وزير نفت و معاون وزير نفت در امور پتروشيمي برگزار شد، با بيان اينكه وزارت نفت در بخش جذب سرمايه خارجي كارهاي بزرگي انجام داده است، گفت: «تدوين الگوي جديد قراردادهاي نفت و گاز، امضاي قراردادهاي بزرگ نفتي، جذب سرمايه در طرح‌هاي توسعه ميدان‌هاي مشترك، همكاري با شركت‌هاي خارجي، بخشي از فعاليت‌هاي بزرگ وزارت نفت تاكنون بوده است. قراردادهاي جديد نفتي كه وقت زيادي صرف تدوين آن شد، مورد اجماع بسياري از صاحبنظران كشور قرار گرفت و امروز بهترين فرصت براي شركت‌هاي بزرگ جهاني است كه با بخش نفت و گاز ايران همكاري كنند.»
صنعت پتروشيمي در اولويت جذب سرمايه خارجي
معاون اول رييس‌جمهوري به عملكرد موفق وزارت نفت در اجراي سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي اشاره و تصريح كرد: «وزارت نفت و بخش نفت، گاز و پتروشيمي كشور در طول سال ۹۵ و امسال بهترين عملكرد را در اجراي سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي داشته‌اند. ايران با داشتن بزرگ‌ترين ذخاير نفت و گاز بايد بيش از پيش جايگاه خود را در اين بخش ارتقا دهد، گرچه وزارت نفت تاكنون افق‌هاي روشني را در اين حوزه براي خود ترسيم كرده است.» نفر دوم كابينه با بيان اينكه صنعت پتروشيمي، صنعتي پويا و داراي توجيه اقتصادي است، تصريح كرد: «وزارت نفت براي توسعه اين صنعت مردمي و دانش‌بنيان، به ويژه در حوزه پايين‌دست، تلاش‌هاي فراواني انجام داده است. يكي از صنايعي كه در زمينه جذب سرمايه خارجي اولويت دارد، صنعت پتروشيمي كشور است.»
خواهان همكاري با دنيا هستيم
معاون اول رييس‌جمهوري با اشاره به اينكه در دوران پسابرجام تاكنون بيش از ۱۴ ميليارد دلار سرمايه جذب كرده‌ايم، گفت: «اولويت نخست ما براي استفاده از منابع خارجي، اختصاص آن به بخش خصوصي است. فرصت توسعه كشور فراهم شده است و بايد از اين فرصت استفاده كنيم، ما خواهان همكاري با دنيا هستيم البته براي هر شرايطي هم آماده‌ايم.» جهانگيري با بيان اينكه بايد روش‌ها و سازوكارهايي براي توسعه هرچه بيشتر كشور پيدا كنيم، گفت: «براي اقتدار اقتصادي، بايد طرح‌هاي مختلف را به سرانجام برسانيم و سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي را به‌درستي اجرا كنيم تا افق‌هاي تازه‌اي پيش روي رونق اقتصاد كشور قرار گيرد.» معاون اول رييس‌جمهوري با بيان اينكه شاخص‌هاي عملكردي اقتصاد كشور قابل قبول است، گفت: «رشد اقتصادي كشور پس از يك دوره طولاني به مثبت ۱۲ درصد رسيد كه رشدي بي‌سابقه و كم‌نظير است. ميزان رشد اقتصادي كشور را در سه ماه نخست امسال هفت درصد اعلام كرد. برخي گمان مي‌كردند رشد اقتصادي كشور به دليل سهم بالاي نفت به دست آمده است در حالي كه اين گونه نيست و اقتصاد، بدون نفت رشد قابل توجهي داشته است.»
بايد محصولات باارزش‌تر پتروشيمي توليد كنيم
بيژن زنگنه ديگر سخنران اين نشست با بيان اينكه در دوره دهم اين رويداد جهاني نويد افتتاح چند طرح پتروشيمي داده بودم، گفت: «خوشبختانه در سال ۹۵ و ابتداي امسال چند طرح به بهره‌برداري رسيد كه ظرفيت عظيمي را به اين صنعت اضافه كرد.» به گفته وي، پتروشيمي‌هاي لرستان، اروميه، مهاباد، مرودشت، كارون، فاز دوم پتروشيمي تخت‌جمشيد، كردستان، مرواريد، فاز دوم پتروشيمي كاويان، انتخاب و تخت جمشيد عسلويه از جمله طرح‌هايي بودند كه در سال ۹۵ و ابتداي امسال به بهره‌برداري رسيدند. همچنين سال گذشته سه واحد پلي‌اتيلني خط لوله اتيلن غرب با مجموع ظرفيت يك ميليون تن افتتاح شد. زنگنه با اشاره به اينكه پتروشيمي‌هاي كاوه، فاز سوم پتروشيمي پرديس و بوشهر در سال ۹۶ افتتاح مي‌شوند، اظهار كرد: «بهره‌برداري از اين طرح‌ها، ادامه حركت در مسير توسعه صنعت پتروشيمي است.»وي با بيان اينكه به بركت خوراك فراوان و ارزان براي مجتمع‌هاي پتروشيمي، طرح‌هاي در حال اجرا پيشرفت بسيار خوبي دارند، ادامه داد: «فاينانس بيشتر اين طرح‌ها از صندوق توسعه ملي يا از ديگر كشورها تامين مي‌شود؛ بيشتر سرمايه‌گذاران در بخش بالادست پتروشيمي از بخش نيمه دولتي بوده‌اند.»
علاقه‌مندي شركت‌هاي خارجي به سرمايه‌گذاري در پتروشيمي
وزير نفت به علاقه بسيار زياد سرمايه‌گذاران خارجي براي حضور در طرح‌هاي پتروشيمي اشاره و تصريح كرد: « اين فرصت بسيار بزرگي براي بالابردن ارزش افزوده، دستيابي به فناوري‌هاي نو و توليد محصول با ارزش بالاتر است؛ اميدواريم ما از توليد محصولات با ارزش پايين دوري كنيم.» زنگنه با اشاره به اهميت ايجاد اشتغال و گام برداشتن در مسير سياست‌هاي كشور گفت: «ظرفيت‌هاي بسيار خوبي در بخش پايين‌دست داريم كه براي راه‌اندازي واحدهاي جديد، وزارت صنايع بايد به وزارت نفت كمك كند.» وي نوسان‌هاي پيش بيني نشده كميت عرضه و قيمت خوراك را يكي از مشكلات صنايع پايين‌دست پتروشيمي عنوان كرد و افزود: «واحدهاي پتروشيمي كوچك به تنهايي نمي‌توانند در اين شرايط وضع خود را تنظيم كنند و بايد با ايجاد اتحاديه و انجمن‌ها براي كمك به توليد مستمر محصولات به اين واحدها كمك كرد.» وزير نفت ضرورت مراجعه توليدكنندگان كوچك به بورس و الزام تامين مواد اوليه از بورس را يكي از نگراني‌هاي موجود دانست و ادامه داد: « اصل بورس راهكار درستي است و بنده مذاكراتي با بورس داشته‌ام و در اين باره به نتيجه رسيده‌ايم و اميدواريم اين مشكل به زودي برطرف شود. صادرات و عرضه داخلي از چالش‌هاي پيش روي توليدكنندگان بزرگ صنعت پتروشيمي است. قانون معافيت مالياتي صادرات بيشتر از عرضه داخلي براي توليدكنندگان بزرگ صنعت در گذشته وجود داشته و اكنون اين مساله بايد حل شود.» وزير نفت با بيان اينكه پس از اجرايي شدن برجام شاهد افزايش توليد و صادرات محصولات پتروشيمي بوديم، تصريح كرد: «حدود يك ميليون تن عرضه خوراك به واحدهاي پايين‌دستي پتروشيمي در داخل كشور افزايش يافته كه اين به معناي ايجاد اشتغال، توليد و ايجاد ثروت براي كشور است.» زنگنه با اشاره به اينكه در پنج سال آينده ارزش محصولات بالادست پتروشيمي به ۴۰ ميليارد دلار مي‌رسد، گفت: «در بخش ميان دست و پايين دست نيز بايد برنامه‌ريزي‌هاي لازم براي توسعه اين صنعت، اشتغالزايي و ايجاد ارزش افزوده صورت گيرد. »
فرصت ايران پلاست براي
فعالان صنعت پتروشيمي
مرضيه شاهدايي با اشاره به اينكه زمينه توسعه صنعت پتروشيمي در ايران با وجود منابع عظيم هيدروكربوري در كشور با هدف تامين نيازهاي صنايع داخلي و حضور در بازارهاي جهاني از ساليان پيش آغاز شده است، تصريح كرد: «به طوري كه اين صنعت با بيش از نيم قرن فعاليت چند برنامه توسعه را به اجرا گذاشته و موفق شده است صنعت پتروشيمي ايران را به صنعتي در سطح استانداردها و معيارهاي جهاني ارتقا دهد.» مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي با بيان اينكه در سال‌هاي گذشته، وزارت نفت و شركت ملي صنايع پتروشيمي براي رسيدن به اهداف و سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي برنامه‌ريزي موثري و به عنوان تامين‌كننده مواد اوليه صنايع پلاستيك، اقدام‌هاي ارزشمندي را انجام داده است، گفت: «براي رسيدن به جايگاه بالاتر راه درازي در پيش داريم. توليد مواد اوليه پليمري در كشور حدود ۷,۵ ميليون تن در سال است كه با برنامه‌ريزي‌هاي كلان انجام شده تا پايان برنامه ششم توسعه اين رقم به ۱۲ ميليون تن مي‌رسد و مي‌تواند سبب رونق و تنوع بيشتر صنايع پايين‌دست پليمري در كشور شود. در سال ۹۵ از ۱۶ ميليون تن محصول پتروشيمي عرضه شده به بازار داخلي بالغ بر چهار ميليون تن انواع محصولات پليمري در اختيار صنايع پايين‌دست قرار گرفت. هم‌اكنون عمدهترين اين محصولات پلي‌اتيلن‌ها و پروپلين است كه بالغ بر ۶۰ درصد از مصرف كشور را شامل مي‌شود. »
توسعه صنايع تكميلي پتروشيمي مهم‌ترين اركان اقتصاد مقاومتي
شاهدايي، توسعه صنايع تكميلي پتروشيمي را يكي از مهم‌ترين اركان اقتصاد مقاومتي دانست و گفت: « شركت ملي صنايع پتروشيمي همگام با سياست‌هاي دولت در حمايت از صنايع پايين‌دستي براي توسعه متوازن همه مناطق كشور حركتي گسترده و عظيم را آغاز كرده است. اين توسعه با تلاش سياستگذاران صنعت پتروشيمي از طريق ايجاد ثبات و تداوم عرضه محصولات پتروشيمي در بورس كالا، كمك به توسعه بازارهاي داخلي و صادراتي محصولات پايين دستي و پيگيري توليد گريدهاي جديد محصولات پتروشيمي است.» معاون وزير نفت ادامه داد: «البته توسعه صنايع پايين دستي و تكميلي نيازمند حمايت همه‌جانبه اركان نظام و دولت است كه از جمله آن مي‌توان به اصلاح نظام تعرفه‌هاي گمركي روي محصولات وارداتي مشابه، محصولات داخلي يا اصلاح قوانين تشويقي براي فروش داخلي محصولات پتروشيمي مجتمع‌ها اشاره كرد. » مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي با بيان اينكه نمايشگاه ايران پلاست يكي از معتبرترين نمايشگاه‌هاي تخصصي صنعت پلاستيك منطقه است، افزود: «اين نمايشگاه مي‌تواند ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي اين صنعت را در منظر جهانيان قرار داده و صنعتگران ايراني را نيز با دستاوردهاي جديد دنيا آشنا كند و همچنين فرصتي است براي ارايه دستاوردهاي تازه صنعت پلاستيك و به نمايش گذاشتن نوآوري‌ها و دستاوردهاي فناوري اين صنعت كه در جاي خود بايد هرچه بيشتر مدنظر و توجه برگزار‌كنندگان قرار گيرد. نمايشگاه ايران پلاست فرصتي براي توجه به قابليت‌ها و توانمندي‌هاي اين صنعت و تمركز بر رفع چالش‌ها و موانع توسعه آن است و انتظار مي‌رود كه جامعه فعالان صنعت پليمر ايران و صنعت پتروشيمي از اين فرصت براي تبيين فرصت‌ها، چالش‌ها و توانمندي‌ها، ارايه راهكارها و رفع موانع استفاده كنند. »