مدير آژانس ادبي پل تشريح كرد
سهم ناچيز ايران از نمايشگاه فرانكفورت
گروه فرهنگ و هنر
«كمي خنده‌دار است كه در معاملات بين‌المللي به طرف بگوييم من آثار شما را بدون خريد و اجازه رايت ترجمه و چاپ مي‌كنم و منتفع مي‌شوم ولي تو بيا رايت كتاب‌هاي من را براي ترجمه و چاپ در كشور خودت خريداري كن!»اين بخشي از سخنان جعفري اقدم، مدير آژانس ادبي پل است كه به انگيزه برگزاري نمايشگاه كتاب فرانكفورت، بخشي از موانع حضور نشر ايران در رويدادهاي جهاني را تشريح كرده است. نمايشگاه كتاب فرانكفورت قطعا يكي از مهم‌ترين نمايشگاه‌هاي كتاب در سطح جهان است كه هر سال با حضور جمع زيادي از فعالان حوزه نشر در سراسر جهان برگزار مي‌شود و امسال شصت و نهمين دوره آن برپا خواهد شد. اما ايران تاكنون كمتر از 20 دوره در اين نمايشگاه حاضر بوده است و حال كه مدتي است مشغول تمرين در رويدادهاي بين‌المللي هستيم، اين فعال حوزه نشر بين‌الملل در گفت‌وگويي با ايلنا به مرور پيشينه حضور ايران در نمايشگاه كتاب فرانكفورت پرداخت: «پيش‌تر افرادي كه در اين نمايشگاه شركت مي‌كردند، بيشتر موسسات فرهنگي و ناشران دولتي بودند و به ندرت ناشران خصوصي در اين نمايشگاه با هزينه و برنامه‌هاي خودشان شركت مي‌كردند. برخي ناشران ايراني هم به عنوان مهمان از سوي خود نمايشگاه فرانكفورت دعوت مي‌شدند و امكانات و غرفه در اختيارشان گذاشته مي‌شد.»
به گفته او، هدف عمده بخش دولتي از حضور در نمايشگاه فرانكفورت بيشتر جنبه تبليغي و شعاري بود يعني كسي به فكر اينكه بخواهد در فرانكفورت با بازار نشر جهان رابطه برقرار كند و مبادلاتي اتفاق بيفتد يا نبود يا بسيار اندك بود و از هدف اصلي نمايشگاه كه ايجاد فضا براي مبادلات رايت و همكاري‌هاي نشر هست غفلت مي‌شد. تاسف‌بارتر اينكه معمولا اخلاق حرفه‌اي رعايت نمي‌شد، يعني برخي ناشران با اين نيت به فرانكفورت مي‌رفتند (و مي‌روند) تا تازه‌هاي موفق نشر در زبان‌هاي مختلف را شناسايي و خريد كنند و براي ترجمه و چاپ به فارسي به ايران بياورند. در سال‌هاي اخير كه ايران سعي دارد حضور موثرتري در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي داشته باشد، جعفري اقدم منكر پيشرفت‌هاي اين اقدامات نشده ولي سرعت اين حركت را كند مي‌داند: «در سال‌هاي اخير بهبود و حركت رو به جلويي از چند جنبه داشته‌ايم، هرچند اين حركت‌ها بسيار كند بوده و هست. در وضع موجود شركت و حضور ايرانيان در نمايشگاه فرانكفورت در قالب غرفه جمعي با حمايت ارشاد و موسسه نمايشگاه‌هاي فرهنگي ساماندهي مي‌شود، البته تعدادي از ناشران و بازديدكنندگان نيز به صورت مستقل و در غرفه‌هاي مجزا در نمايشگاه حاضر مي‌شوند. در مقايسه با سال‌هاي گذشته نحوه شركت عوامل نشر ايراني در نمايشگاه فرانكفورت ساماندهي شده است و به لحاظ لجستيك و سخت‌افزار هم پيشرفت‌هاي خوبي داشته‌ايم.»او از پيشرفت‌هايي كه در اين زمينه داشته‌ايم، ابراز خشنودي مي‌كند؛ مواردي مانند استاندارد خوب در طراحي غرفه و استفاده درست از عناصر فرهنگي و هويتي ايران و نيز رشد تعداد شركت‌كنندگان در اين نمايشگاه. به‌طوري كه به گفته او امسال شاهد رشد 6 درصدي ناشران ايراني حاضر در اين نمايشگاه خواهيم بود. اما همه اينها سبب نمي‌شود تا كاستي‌هاي موجود در اين زمينه را ناديده بگيريم؛ مشكلاتي مانند نپيوستن به قانون كپي‌رايت جهاني و برن كه باعث شده نشر ما از ديگر كشورها خيلي عقب‌تر باشد. هرچند اينها تنها دليل عقب ماندن ما نيست و بايد علت اين وضعيت را در سه محور كلي ارزيابي كرد؛ كاركرد و عملكرد دولت، بخش خصوصي و تشكل‌هاي نشر.