تغيير و تحولات در بخش قراردادهاي راه‌آهن جدي‌تر شد
سفر با قطارهاي‌كره‌اي و واگن‌هاي روسي
گروه اقتصادي
چندي است كه دولتي‌ها عزم خود را براي فعال كردن بخش ريلي جزم كرده‌اند و بعد از انعقاد چند قرارداد مهم براي خريد واگن و تامين منابع مالي براي اين بخش هفته گذشته بود كه وزير راه و شهرسازي از يك قرارداد 700 ميليون يورويي براي خريد ريل باس با يك شركت كره‌اي خبر داد؛ خبري كه نشان داد هنوز عطش وزارت راه و شهرسازي براي سر و سامان دادن به بخش ريلي تمام نشده است. حالا سعيد محمدزاده، مديرعامل شركت راه‌آهن از قطعي شدن اين قرارداد خبر مي‌دهد؛ قراردادي كه در جريان آن كنسرسيومي از شركت‌هاي ايراني و كره‌اي و البته شركت راه‌آهن تشكيل مي‌شود تا در برنامه چهار ساله بخشي از ناوگان مورد نياز در اين حوزه را به ايران تحويل دهد.
اين معاون وزير راه و شهرسازي در اين رابطه تاكيد مي‌كند كه «يكي از اصلي‌ترين موضوعاتي كه در طول سال‌هاي گذشته شركت راه‌آهن درباره آن برنامه‌ريزي انجام داده است، توسعه قطارهاي حومه‌اي بوده كه خوشبختانه با نظر مساعد مجلس در برنامه ششم توسعه شركت قطارهاي حومه‌اي ذيل راه‌آهن كار خود را آغاز خواهد كرد. در اين راستا صحبت‌هاي قابل توجهي به منظور جذب ناوگان لازم براي اين بخش داشته‌ايم كه جديدترين آنها به مذاكرات به كشور كره جنوبي مربوط مي‌شود. قطارهاي حومه‌اي به هيچ عنوان گزينه‌اي اقتصادي به حساب نمي‌آيند اما كشور نياز جدي به آنها دارد. از اين‌رو راه‌آهن ناوگان آن را تامين مي‌كند ولي بهرهبرداري در اختيار شركت‌هاي حمل و نقل خواهد بود.»
ساخت واگن با وام روسي
چندي پيش بود كه روس‌ها با ايران قراردادي براي تامين مالي ساخت واگن امضا كردند و حتي مقرر شد تا كارخانه‌اي در ايران توسط روس‌ها خريداري شود؛ موضوعي كه حالا اجرايي‌تر شده و معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينكه با استفاده از وام روس‌ها براي توليد 6000 واگن به كمك شركت‌هاي روسي و توليدكنندگان ايراني قراردادي امضا شده، گفته است: اين وام 5 ساله است و به صورت مشترك توليد مي‌شود و طي 3 سال اخير حدود 2000 واگن باري به ناوگان اضافه شده است. محمدزاده با تاكيد بر اينكه به 28 هزار واگن براي دستيابي به سهم 195 ميليون تني حمل بار ريلي نياز داريم، گفت: اگر مي‌توانستيم امسال عدد 40 ميليون تن حمل بار را به 80 ميليون تن افزايش مي‌داديم حدود 30 درصد تعرفه‌ها را كاهش مي‌داديم. وي همچنين به موضوع مهم تامين منابع مالي براي بخش ريلي اشاره كرد و ادامه داد: «در كنار بهبود خطوط تلاش براي تغيير در تامين مالي عرصه ريلي نيز يكي ديگر از برنامه‌ها بوده كه ما تلاش كرديم در راستاي آن با استفاده از وجوه ارايه شده، منابع بانكي در بخش خصوصي قرارداد تامين واگن را نهايي كنيم كه يكي از آنها به نهايي شدن ساخت شش هزار واگن باري از سوي كشور روسيه با همكاري طرف‌هاي ايراني در يك برنامه پنج ساله است. امروز ناوگان باري ايران شامل ۲۲ هزار واگن مي‌شود و ما نياز داريم كه اين عدد در طول چهار سال آينده با ۲۸ هزار واگن جديد افزايش يابد.»
ورود آلماني‌ها در بخش ديزل
به گفته مديرعامل شركت راه‌آهن در كنار واگن قراردادهاي همكاري مناسبي در حوزه ديزل با شركت زيمنس آلمان نهايي شده و در كنار آن راه‌آهن برنامه‌ريزي كرده است تا ۳۰۰ لكوموتيو از طريق اين شركت و ۳۰۰ لكوموتيو ديگر از طريق بخش خصوصي به ناوگان اضافه شود.
محمدزاده با اشاره به قراردادها و برنامه‌هاي بزرگ راه‌آهن براي توسعه خطوط ريلي توضيح داد: يكي از اين قراردادها به برقي كردن راه‌آهن تهران- مشهد مربوط مي‌شود كه در اين راستا اقدامات لازم براي نهايي شدن قرارداد انجام شده و اميدواريم تا قبل از پايان دي ماه سال جاري با گشايش ال‌سي كار اجرايي وارد مرحله جديد شود. در كنار آن راه‌آهن قراردادهاي برقي كردن مسير گرمسار- اينچه‌برون و راه‌آهن سريع‌السير تهران- قم- اصفهان را نيز پيگيري مي‌كند كه هر يك از آن اقدامات قابل توجهي را پشت سر گذاشته و اميدواريم در آينده نه چندان دور به بهرهبرداري برسد.
وي با بيان اينكه در حال حاضر ساخت ۲۰۰۰ كيلومتر خط ريلي توسعه‌دهنده مسير فعلي در دستور كار قرار دارد، تاكيد كرد: طبق دستور وزير راه و شهرسازي راه‌آهن بايد ۴۵ درصد از جابه‌جايي محموله‌هاي اقتصادي در بنادر را در اختيار بگيرد و از اين رو ما در كنار توسعه زيرساخت‌هاي خود جلسات زيادي نيز براي انجام هماهنگي‌هاي لازم داشته‌ايم و اميدواريم در آينده دسترسي به اهداف كشور در اين حوزه را ممكن كنيم.
مديرعامل شركت راه‌آهن با اشاره به سهم قابل توجه ريل از سفرهاي حومه‌اي در كشورهاي توسعه‌يافته اظهار داشت: «در بعضي از كشورها قطارهاي حومه‌اي ۳۰ درصد و در بعضي ۵۰ درصد از سهم سفرهاي اطراف شهرهاي بزرگ را در اختيار دارند. اين درحالي است كه در ايران اين سهم تنها يك درصد كل حمل و نقل را شامل مي‌شود كه نياز به تغيير و تحولي قابل توجه خواهد داشت.»وي درباره وضعيت ناوگان مسافري بين شهري نيز توضيح داد: «طبق برنامه‌ريزي كه راه‌آهن داشت به منظور كاهش متوسط عمر قطارهاي بين‌شهري در دو مرحله ابتدا واگن‌هاي بالاي ۵۰ و سپس واگن‌هاي بالاي ۴۵ سال از رده خارج شده‌اند كه اين مساله مي‌توانست به كاهش ظرفيت ناوگان منجر شود اما با اقدامات لازم و حمايت‌هايي كه انجام شد، امروز شبكه راه‌آهن با كاهش ظرفيت روبرو نبوده و با وجود كاهش ميانگين عمر، توانسته مانند گذشته به مسافران خدمت‌رساني كند.»مديرعامل شركت راه‌آهن با بيان اينكه حمل و نقل ريلي بايد شاهرگ حمل و نقل ايران باشد، بيان كرد: چه در حوزه صرفه‌جويي مصرف سوخت، چه صيانت از محيط زيست و چه ايمن‌سازي ترددها، راه‌آهن قطعا اوضاع بهتري از جاده دارد اما با توجه به اينكه رقابت ميان اين دو حوزه برابر نبوده، ريل هنوز فاصله زيادي با استفاده از تمام توان خود دارد. در سال ۱۳۹۲، سهم ريل از بار تنها ۳۲ ميليون تن بود اما ما تلاش كرديم تا پايان سال ۱۳۹۵ اين رقم به ۴۰ ميليون تن برسد كه رشدي ۲۵ درصدي را نشان مي‌دهد.