بعد از كركوك نوبت كنترل مرزها با تركيه رسيد
تصرف «ابراهيم خليل»؛ روايت متناقض بغداد و اربيل
گروه جهان| صبح روز سه‌شنبه خبرهاي ضد و نقيضي از مرزهاي اقليم كردستان عراق با تركيه، در مورد كنترل گذرگاه‌هاي مرزي توسط ارتش عراق با همكاري ارتش تركيه منتشر شد. در شرايطي كه مقامات دولت تركيه و مقامات امنيتي عراق از تصرف كامل گذرگاه مرزي ابراهيم خليل در شمال غربي عراق خبر مي‌دادند، مقامات اقليم كردستان عراق به شكل يك‌صدا وقوع چنين اتفاقي را كاملا تكذيب كردند. به گزارش خبرگزاري آناتولي بنعالي ييلدريم، نخست‌وزير تركيه در يك تله‌كنفرانس با اعضاي حزب حاكم عدالت و توسعه گفت: «كنترل كامل اين گذرگاه مرزي به دولت مركزي عراق منتقل شده است.» به گفته نخست‌وزير تركيه دو‌طرف اين گذرگاه مرزي اكنون توسط دولت‌هاي مركزي عراق و تركيه كنترل مي‌شود. اظهارات نخست‌وزير تركيه بلافاصله با تكذيب مقامات اقليم كردستان عراق مواجه شد. همن هورامي، دستيار ارشد مسعود بارزاني رييس اقليم كردستان عراق، در حساب كاربري توييتر خود نوشت: «گزارش‌ها در مورد كنترل گذرگاه مرزي ميان تركيه و اقليم كردستان، توسط نيروهاي ارتش تركيه و عراق كلا بي‌پايه است. اين يك ديدار عادي ميان فرماندهي ستاد مشترك نيروهاي مسلح عراق با همتايش در اقليم كردستان بود كه با يكديگر ديدار و گفت‌وگو كردند و پس از ديدار از آكادمي نظامي زاخو، براي بازديد از 30 نيروي عراقي كه در شهر سيلوپي تركيه مستقر هستند، از مرز عبور كرد و بازگشت.»ادعاهاي متقابل از سوي مقامات اربيل و بغداد در اين مورد ادامه پيدا كرد، سروان علي عبدالله از افسران نظامي عراق در مصاحبه با خبرگزاري رويترز گفت: «ما پرچم عراق را بر فراز اين گذرگاه به اهتزاز درآورديم و به صورت رسمي كنترل ارتش عراق بر اين گذرگاه مرزي ميان عراق و تركيه برقرار شد.» اين افسر عراق عكس‌هايي از پرچم عراق در اين گذرگاه مرزي در اختيار خبرگزاري رويترز قرار داده است و تاكيد كرده است كه نيروهاي تركيه و عراق به اين محل اعزام شده‌اند. در برابر عبدالوهاب محمد، مسوول اطلاعات مرزي اقليم كردستان عراق در واكنش به اين خبر به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفته است: «هيچ نيروي عراق وارد گذرگاه مرزي نشده يا آن را تصرف نكرده است.» اين مقام اقليم هم گفته است كه ژنرال عثمان الغانمي، فرمانده ستاد مشترك نيروهاي مسلح ارتش عراق، براي مدت كوتاهي از اين گذرگاه مرزي بازديد كرده است. مساله كنترل بر گذرگاه‌هاي مرزي واقع در اقليم كردستان با عراق و تركيه يكي از اصلي‌ترين مسائلي است كه طي هفته‌هاي گذشته بعد از برگزاري همه‌پرسي جنجالي استقلال كردستان عراق از سوي مقامات بغداد و اربيل مورد منازعه بوده است. اتفاقات اخير دقيقا در آخرين روز رياست مسعود بارزاني بر اقليم كردستان عراق رخ مي‌دهد كه سه روز پيش در نامه‌اي به پارلمان اقليم كردستان گفته بود كه حاضر نيست بعد از پايان دوره تمديد‌شده‌اش در تاريخ يك نوامبر (امروز) به رياست بر اقليم ادامه دهد. شهر سيلوپي، در جنوب تركيه و هم‌مرز با گذرگاه ابراهيم خليل در عراق، درست از فرداي برگزاري همه‌پرسي در اقليم كردستان عراق شاهد رزمايش مشترك ميان نيروهاي ارتش تركيه و ارتش عراق است، اين رزمايش بيش از يك ماه است كه ادامه دارد. روز دوشنبه، يك روز پيش از تحولات اخير، رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه تاكيد كرده بود اگر كنترل گذرگاه مرزي به سرعت به دولت مركزي عراق واگذار نشود، اين گذرگاه كاملا بسته خواهد شد. اردوغان و حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق، هفته گذشته با يكديگر در آنكارا ديدار و گفت‌وگو كرده‌بودند و در اين ديدار رييس‌جمهور تركيه به‌شدت از برگزاري همه‌پرسي در اقليم كردستان انتقاد كرد و آن را «غيرقابل قبول» خواند. تحولات اخير در گذرگاه مرزي ابراهيم خليل، در شرايطي رخ مي‌دهد كه مذاكرات هيات‌هاي نظامي عراق و اقليم كردستان در مذاكراتي تحت نظارت ارتش امريكا در موصل و نينوا در مورد كنترل گذرگاه‌هاي مرزي و فرودگاه‌هاي بين‌المللي اقليم كردستان توسط ارتش عراق مذاكره مي‌كنند. به گزارش خبرگزاري‌ها سومين روز اين مذاكرات با توافق‌هاي جديدي در مورد نحوه كنترل گذرگاه مرزي مهم فيشخابور توسط نيروهاي عراق در كنار پيشمرگه كرد و نيروهاي ارتش امريكا ايجاد شده، همچنين پيشرفت‌هايي هم در مورد واگذاري كنترل فرودگاه سليمانيه به دولت مركزي عراق صورت گرفته است. تمامي مرزهاي زميني عراق با تركيه، در منطقه اقليم كردستان واقع شده است. بغداد و آنكارا هر دو مخالف كنترل اين مرزها توسط نيروهاي پيشمرگه هستند. دو هفته بعد از اينكه ارتش عراق در يك عمليات آرام، كنترل شهر مهم و كليدي كركوك را از نيروهاي پيشمرگه بازپس گرفت، اكنون تحولات اخير نشان از عزم جدي دولت بغداد براي كنترل گذرگاه‌هاي مرزي دارد. طي هفته‌هاي اخير پيشروي نيروهاي ارتش عراق و الحشد الشعبي، به سمت مرزهاي عراق با سوريه كه بخشي از آن همچنان تحت تسلط نيروهاي داعش قرار دارد، افزايش يافته است. در عين حال گذرگاه مرزي فيشخابور در غربي‌ترين نقطه اقليم كردستان عراق نيز، يكي از استراتژيك‌ترين محل‌هاي مورد منازعه‌اي است كه دولت عراق معتقد است نيروهاي پيشمرگه بايد آن را ترك كنند. فيشخابور به جز اينكه يك گمرك مرزي عادي در مرز تركيه است، محل عبور خط لوله صادرات نفت شمال عراق از خاك تركيه به بندر جيحون و خارج از عراق نيز به حساب مي‌آيد. مذاكرات تحت نظارت امريكا براي حل مساله فيشخابور از روز جمعه آغاز شده است و طي روزهاي گذشته، دولت بغداد ضرب‌الاجل خود را براي تحويل اين گذرگاه مرزي به صورت مكرر تمديد كرده است تا اين مذاكرات به نتيجه‌اي مسالمت‌آميز و مرضي‌الطرفين برسد.