نفت 60 دلاري؛ آرزو يا واقعيت؟

گروه اقتصادي| قيمت نفت احتمالا در سال ۲۰۱۸ روند افزايشي با دوره‌هايي از نوسان خواهد داشت زيرا تمديد توافق كاهش توليد اوپك، توليد بالاتر امريكا را جبران خواهد كرد. نظرسنجي رويترز نشان داد قيمت نفت احتمالا در سال ۲۰۱۸ روند افزايشي با دوره‌هايي از نوسان خواهد داشت زيرا تمديد توافق كاهش توليد اوپك، توليد بالاتر امريكا را جبران خواهد كرد.
 بر اساس يافته‌هاي نظرسنجي رويترز از ۳۵ تحليلگر، قيمت نفت برنت امسال به 25/53 دلار در هر بشكه مي‌رسد كه بالاتر از پيش‌بيني قيمت 60/52 دلار در ماه گذشته است. بهاي معاملات برنت در دو ماه گذشته حدود ۱۷ درصد رشد داشته و امسال به طور متوسط به ۵۳ دلار رسيده است. متوسط قيمت برنت در سال ميلادي آينده، 71/55 دلار پيش‌بيني مي‌شود. به گفته تحليلگران، تنش در روابط ميان ايران و امريكا و ناآرامي‌ها در عراق به بالاتر رفتن قيمت‌هاي نفت كمك كرده است. طبق اين نظرسنجي، قيمت نفت خام امريكا 21/50 دلار در هر بشكه در سال ۲۰۱۷ و 50/52 دلار در هر بشكه در سال ۲۰۱۸ خواهد بود. تحليلگران انتظار دارند رشد تقاضا براي نفت تا پايان سال ۲۰۱۸ و در سال ۲۰۱۸ به حدود 5/1 تا 7/1 ميليون بشكه در روز برسد كه نتيجه تقاضاي بالاتر كشورهاي آسيايي مانند چين و هند است.
تحليلگران در نظرسنجي رويترز با انتظار براي تمديد توافق كاهش توليد، قيمت مورد پيش‌بيني براي نفت را بالا بردند. اظهارات اخير مقامات سعودي، انتظارات براي تمديد توافق كاهش توليد را تقويت كرده است. پايبندي اوپك به توافق كاهش توليد در حال حاضر به بيش از ۸۰ درصد رسيده است.
بر اين اساس و با توجه به پيش‌بيني اختلالات احتمالي كه سال آينده در روند عرضه، ميزان عرضه اوپك در كل سال ۲۰۱۸ محدود خواهد شد كه مي‌تواند موجب افزايش قيمت‌ها شود. اما اين مساله براي افزايش كاهش قيمت‌ها كافي نيست و نيز به همراهي توليدكنندگان امريكايي و نيز اعمال محدوديت‌هاي صادراتي كشورهاي توليد‌كننده در كنار كاهش سطح توليد الزامي به نظر مي‌رسد. گواه اين موضوع را از اظهارات محمد باركيندو، دبيركل اوپك مي‌توان دريافت؛ وي پيش‌تر گفته بود كه سازمان كشورهاي صادر‌كننده نفت (اوپك) به دنبال برگزاري دومين نشست خود با شركت‌هاي نفتي مستقل امريكايي و صندوق‌هاي اتكايي است. هيچ توليد‌كننده نفتي نمي‌تواند در انزوا ادامه حيات دهد. دولت امريكا عضو اوپك نيست و قانون آنتي‌تراست اين كشور، واشنگتن را از هرگونه اقدام جمعي براي تاثيرگذاري بر قيمت كالاها، نظير كاري كه اوپك در دهه‌هاي گذشته انجام مي‌داد، منع مي‌كند.
باركيندو كه امسال در هيوستون امريكا در دور نشست اين ديدارها شركت داشت، اظهار داشت كه هر دو گروه- شركت‌هاي مستقل نفتي و صندوق‌هاي اتكايي- به نحو فزاينده‌اي به بازيگران مهمي در بازارهاي انرژي تبديل شده‌اند. بنابراين كاري كه ما قصد انجام آن را داريم تعامل با شركت‌هايي است كه در اين بازارها فعاليت دارند و آنها نيز احساس مي‌كنند از آشفتگي گاه به گاه و رو به كاهش بازار متضرر شده‌اند. بر اين اساس باركيندو از شركت‌هاي نفت شيل امريكا خواسته بود به توافق كاهش توليد بپيوندند.
كاهش سطح توليد اوپك
اوپك به همراه روسيه و ساير توليدكنندگان از اول ژانويه سال ۲۰۱۷ ميزان عرضه را حدود 8/1 ميليون بشكه در روز كاهش داده‌اند. توافق براي كاهش توليد قرار است تا مارس سال ۲۰۱۸ اجرا شود اما توليدكنندگان درنظر دارند مدت آن را تمديد كنند. اوپك قرار است ۳۰ نوامبر در مقر خود در وين نشست رسمي برگزار كند. در حالي اين اجلاس در 30 نوامبر برگزار خواهد شد كه توليد نفت ونزوئلا از سال گذشته ماهانه حدود ۲۰ هزار بشكه در روز تحت تاثير تحريم‌هاي امريكا و عدم سرمايه‌گذاري بر زيرساخت‌ها، كاهش داشته و پيش‌بيني مي‌شود در سال آينده ۲۴۰ هزار بشكه در روز كاهش خواهد يافت.
در حالي اختلافات اعضاي اوپك بر سر جريان نفت كشورهايي چون نيجريه و ليبي ادامه دارد كه يك منبع آگاه اوپك به رويترز خبر داده كه عربستان سعودي و اوپك بعيد است سال آينده براي جبران اين كاهش، توليد را بالا ببرند زيرا اين گروه صادركننده نفت به كاهش سطح ذخاير نفت در كشورهاي صنعتي عضو سازمان توسعه و همكاري اقتصادي به متوسط پنج ساله، متمركز شده است. به گفته اين منبع آگاه، اوپك احتمالا تا پايان سال ۲۰۱۸ ميزان عرضه را محدود نگه خواهد داشت. يك منبع ديگر در اوپك اظهار كرد ريسك بالاي كاهش عرضه از سوي ونزوئلا در سال آينده وجود دارد اما اين لزوما به معناي آن نيست كه اوپك توليداتش را براي جبران كاهش توليد اين كشور، افزايش خواهد داد. نخستين منبع آگاه اظهار كرده است كه توليد ونزوئلا ممكن است در سال ۲۰۱۸ به ميزان ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار بشكه در روز كاهش پيدا كند و به ريسك اختلالات عرضه از سوي ساير اعضاي اوپك مانند ليبي و نيجريه افزوده شود.
بازار نگران است كه پس از پايان مدت اجراي توافق كاهش توليد و بازگشت توليدكنندگان به ظرفيت كامل توليد، بازار از عرضه لبريز شده و قيمت‌ها سقوط كند. اما خالد الفالح، وزير انرژي عربستان هفته گذشته دورنماي تمديد مدت كاهش توليد را مطرح كرد زيرا اين صادركننده مصمم است كه از طريق اين توافق، سطح ذخاير را كاهش بيشتري دهد.
پيش بيني 60دلاري نفت
در اين آشفته بازار برخي از تحليلگران ميزان افزايش قيمت‌ها را تا 60 دلار نيز پيش بيني كرده‌اند. به باور هارولد هم، رييس شركت «كنتيننتال ريسورسز»، مبناي برآورد اداره اطلاع‌رساني انرژي اشتباه بوده و قيمت‌ها مي‌تواند از حدود ۵۰ دلار كنوني در هر بشكه به ۶۰ دلار برسد
هارولد هم، پيشتاز شيل پيش‌بيني‌هاي اغراق‌شده ايالات متحده را مورد انتقاد قرار مي‌دهد. هارولد هم، ميلياردر نفتي مي‌گويد كه دولت امريكا در مورد پيش بيني توليد بيش از 1 ميليون بشكه در روز اين كشور خيلي خوش‌بين بوده و اين اشتباه فاحش قيمت‌هاي جهاني نفت خام را دگرگون خواهد كرد. بر اساس گفته هم، پيش بيني اين توليد در سال جاري احتمالا حدود 500 هزار بشكه خواهد بود كه از پيش بيني اوليه توسط اداره اطلاع‌رساني انرژي ايالات متحده بسيار فاصله دارد.
هم در مصاحبه‌اي با تلويزيون بلومبرگ گفت پيش بيني اداره اطلاع‌رساني انرژي ايالات متحده دقيقا اشتباه آشكار است كه به شكست در محاسبه يك نظم جديد در بين حفاران ايالات متحده مي‌انجامد. وي گفت: ما توانايي توليد كل اين ميزان پيش بيني شده را داريم، اما شما بايد به بازگشت سرمايه دست پيدا كنيد. اين همان جايي است كه مردم در اين سه ماهه گذشته و سال جاري شاهد بوده‌اند.
بنابر باور هم، سناريوي دولت به وخيم‌تر شدن يك عرضه اضافي كه نفت ايالات متحده در يك كاهش زياد نسبت به نفت خام بين‌المللي قرار بگيرد كمك كرده است چرا كه اين اقدام برهم زننده است و زماني كه ما در حال كم كردن قيمت جهاني نفت برنت تا 6 دلار در هر بشكه هستيم، اين كار امريكا را جلو نمي‌اندازد بلكه عقب انداخته و در رتبه آخر قرار مي‌دهد و اين نتيجه ميزان اغراق شده برآورد اداره اطلاع‌رساني انرژي امريكاست. وي با استناد به آنچه بيان داشته گفته است، حالا آشكار شد كه مبناي برآورد اداره اطلاع‌رساني انرژي اشتباه بوده و قيمت‌ها مي‌تواند از حدود 50 دلار كنوني در هر بشكه به 60 دلار برسد.
هارولد هم، ماه گذشته هشدار داده بود كه نفت ۵۰ دلاري دوام زيادي نخواهد داشت و در صورت سقوط قيمت نفت به پايين ۴۰ دلار در هر بشكه، ممكن است بسياري از توليدكنندگان آسيب ببينند؛ لذا تمديد توافق كاهش توليد اوپك، براي مهار عرضه بوده است.
بر اين اساس مي‌توان گفت تا زماني كه تمام مولفه‌هاي افزايش قيمت در بازار نفت با يكديگر هم راستا نشود، امكان پيش بيني قيمت نفت در سال آينده را با قاطعيت نمي‌توان پيش‌بيني كرد.