در حاشيه اجلاس آسپك اتفاق افتاد
رونمايي از طرح ساخت موزه بزرگ چابهار
گروه اجتماعي | چابهار كه موزه ندارد! وقتي بعد از برگزاري نشست اعضاي شوراي بين‌المللي موزه‌ها (ايكوم) در پاريس، خبر مربوط به برگزاري اجلاس سالانه اسپك (ايكوم آسيا و اقيانوسيه) در چابهار منتشر شد، اين جمله از زبان بسياري از فعالان ميراث فرهنگي شنيده شد. چابهاري كه موزه ندارد چه طور ميزبان اعضاي شوراي بين‌المللي موزه‌ها شده است؟ ايكومي‌ها تا حدودي در اجلاس دو روزه چابهار پاسخ اين سوال را دادند. در خلال برگزاري اين اجلاس كه در روزهاي دهم تا دوازدهم آبان‌ماه برگزار شد، زمزمه‌هاي تاسيس موزه‌اي منطقه‌اي در چابهار هم شنيده مي‌شد و يكي از مهم‌ترين برنامه‌هاي اين اجلاس نيز رونمايي از پروژه موزه بزرگ منطقه آزاد چابهار بود. حالا اگر مسوولان منطقه آزاد همت كنند و سرمايه‌گذاران هم به ميدان بيايند، به گفته طراح موزه بزرگ چابهار، اين منطقه تا چهارسال ديگر صاحب موزه خواهد شد.
رونمايي از طرح موزه بزرگ چابهار براي استان سيستان و بلوچستان كه در سال جاري به عنوان مقصد گردشگري معرفي شده، اتفاق مهمي است. اين استان با وجود ظرفيت‌هاي بالايي كه براي جذب گردشگران دارد، زيرساخت‌هاي لازم براي پذيرايي از آنها را ندارد، هر چند آمارها خبرهاي خوبي دارند و اين استان در مقايسه با سال‌هاي پيش شرايط به نسبت بهتري براي گردشگران فراهم كرده است. به گفته مسوولان قرار است موزه چابهار با تمركز بر تمدن‌هاي حوزه مكران در منطقه «تراس بهشت» در منطقه آزاد چابهار احداث شود.
عبدالرحيم كردي، مديرعامل منطقه آزاد چابهار در حاشيه آيين اختتاميه اجلاس آسپك در خصوص تامين بودجه براي احداث اين موزه گفت: «برآوردهاي مالي پروژه هنوز صورت نگرفته، اما پيش بيني اعتبار آن در رديف بودجه سال 97 شده است. قرار نيست همه بخش‌هاي اين مجموعه موزه‌اي با بودجه دولتي ساخته شود و هر بخش آن مي‌تواند به طور جداگانه و با بودجه سرمايه‌گذاران بخش خصوصي احداث شود.»
هر چند در مورد موزه‌هاي موجود در استان و شيوه نمايش آثار در آنها به‌ويژه در موزه منطقه‌اي زاهدان، انتقاداتي مطرح است، اما بايد ديد ساخت يك موزه جديد در استان با چه كيفيتي قرار است اتفاق بيفتد. كامبيز مشتاق‌گوهري مديركل ميراث فرهنگي سيستان و بلوچستان مي‌گويد: «استان سيستان و بلوچستان در سال آينده صاحب 3 موزه منطقه‌اي بزرگ خواهد شد كه رفتار تمدني بين تمدن‌هاي جنوب شرق كشور با مناطقي مثل هند و چين و ميان رودان را به نمايش خواهند گذاشت. ضمن اينكه تنوع جمعيتي و تنوع بوم‌شناسي منطقه را هم مي‌توانيم در اين مجموعه‌ها به نمايش بگذاريم.»
مديركل ميراث فرهنگي سيستان و بلوچستان همچنين در خصوص اينكه موضوعيت موزه چابهار هم مثل موزه زاهدان و باقي موزه‌هاي استان مقوله اكتشافات باستان‌شناسي است مي‌گويد: «دارايي‌هاي فعلي ما در حوزه باستان‌شناسي بسيار غني است. در بلوچستان هنوز نتيجه كاوش‌هاي باستان‌شناسي تا به حال عرضه نشده كه بتوانيم در ترازي متناسب آثاري از بلوچستان را هم در موزه به نمايش بگذاريم. ايده ما اين بود كه موزه‌اي فراگير در حوزه آسيا و اقيانوسيه طراحي كنيم. از طرفي اين نكته قابل توجه اين است كه منطقه آزاد يك منطقه تجاري است كه نبايد صرفا تجاري بماند به خصوص منطقه چابهار كه شهري مثل تيس را زير پوست خود دارد. چنان كه بسياري از مناطق آزاد دنيا در كنار توفيقي كه در حوزه اقتصادي دارند، علاقه‌مندند كه براي خودشان يك برند فرهنگي را هم شكل دهند.»
عليرضا قلي‌نژاد، عضو هيات اجرايي ايكوم و طراح موزه بزرگ چابهار در آيين اختتاميه اجلاس آسپك و بعد از رونمايي از ماكت اين پروژه در خصوص اهداف ساخت اين موزه گفت: «ما موزه را صرفا انبار اشياي تاريخي نمي‌دانيم. بلكه موزه بايد يك تعامل دو جانبه با بازديد‌كنندگان داشته باشد. از طرف ديگر به اين نتيجه رسيديم كه اين موزه بايد براي معرفي حوزه مكران در نظر گرفته شود چرا كه اين منطقه يكي از بخش‌هاي مهم تمدني در حوزه مكران است. اين ايده ما را به اين نتيجه رساند كه عرصه‌هاي عمومي، تخصصي غيرموزه‌اي كه وابسته به موزه هستند و عرصه‌هاي پشتوانه‌اي را طراحي كنيم.»
قلي نژاد مي‌افزايد: «دو محور اصلي را بايد مدنظر قرار مي‌داديم يكي مسائل مربوط به فضاهاي عملكردي و ديگري مربوط به چگونگي طراحي پروژه‌اي كه با وجود محدوديت‌هاي موجود قابل اجرا باشد. اين مجموعه تقريبا تمام فضاهاي عملكردي كه منطقه چابهار به آن نياز دارد را تامين مي‌كند.»