روشنگري به نام مصطفي عقاد

همه‌ساله، به هنگام جشن بزرگ، شيوخ صحرا بت‌ها و مجسمه خدايان خود را به مكه مي‌آوردند، تا ضمن نمايش، در كعبه به امانت گذارند. همان كعبه‌اي كه روز اول به دست بزرگ‌ترين بت‌شكن دوران‌هاي اوليه توحيد، يعني ابراهيم بنا شده بود، اكنون مركز ظلم و خودخواهي، شرك و بت‌پرستي شده و بالغ بر 360 خداي متفاوت به عدد ايام سال را در خود جاي داده است. مكه سال 610 ميلادي؛ در اين زمان محمد 40 سال داشت.
«محمد رسول‌الله» اثر درخشان مصطفي عقاد با اين روايت آغاز مي‌شود؛ كارگرداني كه‌زاده شهر حلب سوريه است اما از 18 سالگي، ايالات متحده امريكا را براي تحصيل و زندگي انتخاب كرد. عقاد در مدت فعاليت خود در سينما بيش از 20 فيلم سينمايي را كارگرداني كرد اما در جهان همه او را با فيلم «رسالت» (محمد رسول‌الله) مي‌شناسند؛ فيلمي كه از سال 1976 تا به امروز بارها و بارها از رسانه‌هاي كشورهاي اسلامي و غيراسلامي پخش شده است و كارگردان براي ساخت آن موانع زيادي را پشت سر گذاشت: «ما تاييديه دانشگاه الازهر را داشتيم‌. بعد آن را به مجلس الشيعه در لبنان برديم، آنها هم آن را مهر كردند و به ما گفتند كه بايد از «رابط في‌العالم الاسلاميه» در عربستان سعودي اجازه بگيريد اما آنها فكر مي‌كردند كه همه ما و الازهري‌ها ملحديم. در نهايت مجوز لازم را ندادند و بدون تصويب آنها، كار را شروع كردم.»
«محمد رسول‌الله» اما تنها نقطه روشن زندگي عقاد نيست. او روزهاي ابتدايي حضورش در سينما تلاش كرد دين خود را به عنوان پژوهشگر، به اسلام ادا كند. اين كارگردان براي پيشبرد هدفش نيازي به پنهان شدن پشت نقاب ريا نداشت و به گفته خودش به لحاظ سياسي شيعه و از نظر سادگي در ايمان سني بود و بالاتر از همه اينها به اتحاد مسلمانان در مقابل هجمه دشمنان تاكيد داشت: «شما به خوبي مي‌دانيد كه من، نه مبلغ هستم و نه به بشردوستي سخاوتمندانه معتقدم. من فقط يك انسان معمولي‌ام. اما نمي‌خواهم كه ريشه‌هايم و گذشته‌ام را فراموش كنم. مي‌خواهم چيزي را (پيامي را) براي مخاطبانم مطرح كنم. آنچه مرا به فكر مي‌اندازد اين است كه در اين دنيا ما مسلمانان يك ميليارد نفر هستيم، ولي همه‌مان مظلوم هستيم. در ركود اقتصادي به سر مي‌بريم، با همديگر مي‌جنگيم. فقر در ميان اكثريت موجود است. اين يك وضعيت سالمي نيست. چرا چنين است؟ ما از ابتداي تولدمان (به‌ عنوان يك ا‌ُمت اسلامي) با چنين وضعيتي روبه‌رو نبوديم زيرا كه تاريخ گذشته‌مان به چنين حقيقتي شهادت مي‌دهد. متاسفانه هنوز ما اين «استعداد» نحس را داريم كه «عليه» همديگر بجنگيم ولي قادر نيستيم متحد‌ا بجنگيم. اين من را رنج مي‌دهد. اين هميشه من را رنج مي‌دهد.»
اين بخشي از حرف‌هاي عقاد است؛ اظهاراتي كه در سفر خود به ايران عنوان كرد و بعد از انتشار، او را تا مدت‌ها در صدر اخبار سينمايي قرار داد. مرور تفكر و عقايد اين كارگردان و نقش او در معرفي اسلام به واسطه پرده نقره‌اي در سراسر جهان، بهانه‌اي است براي بازبيني «محمد رسول‌الله»؛ فيلمي كه در نوع خود همچنان بي‌رقيب است.