امریکایی‌ها به مذاکره احتیاج دارند نه ما
پاسخ ولایتی به کری
وزيرخارجه امريكا گفته بود آماده‌ايم ميز مذاكره را ترك كنيم
خبر آخر:
ديدار وزراي امورخارجه ايران و امريكا ديشب با حضورصالحي و مونيزبرگزار شد
سارا معصومي / مذاكرات هسته‌اي ميان ايران و 1+5 به مرحله تصميم‌گيري اما غيرقابل پيش‌بيني رسيده است. سومين روز از حضور تيم مذاكره‌كننده ايران در ژنو در حالي كه دو نفر هم به اين جمع اضافه شده‌اند، تا ساعت 5 بعدازظهر به وقت ايران بدون اعلام برنامه ديداري در سطح كارشناسي، معاونان و يا ديدار دوجانبه ميان ظريف، وزير امور خارجه ايران و جان كري، وزير امور خارجه ايالات متحده گذشت و تنها ساعت 5 به وقت ايران بود كه پرده‌هاي خبري كنار رفت و اعلام شد كه تيم مذاكره كننده ايران در ژنو از صبح روز يكشنبه چه ديدارهايي را پشت سر گذاشته است. بر اساس خبرهاي اعلام شده تا لحظه تنظيم اين خبر، علي‌اكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان كه براي نخستين بار به تيم مذاكره‌كننده ايران در مذاكرات پيوسته است با وزير انرژي امريكا سه بار ديدار داشته است. علاوه بر اين ملاقات‌هايي بين تيم‌هاي مذاكره‌كننده ايران و امريكا و اروپا در سطح معاونان به صورت دوجانبه و سه‌جانبه نيز برگزارشد كه كمترين بروز خبري از اين ديدارها در رسانه‌ها را شاهد بوديم. پيش از اين اعلام شده بود كه مديران سياسي ايران و شش كشور مقابل آن هم روز يكشنبه با هم يك نشست عمومي برگزار خواهند كرد كه برخلاف انتظارهاي موجود اين ديدار نه در صبح روز گذشته كه ساعت 8 به وقت ژنو برگزار شد. در حالي كه تا ساعت 5 و نيم به وقت ايران ديدار وعده داده شده ميان جان كري و ظريف انجام نشد برخي خبرنگاران حاضر در محل مذاكرات از تاخير پروازي كه قرار بود كري را به ژنو برساند خبر دادند و در نهايت هم كري اندكي پس از ساعت 7 به وقت ايران براي ديدار با همتاي ايراني وارد هتل ويلسون شد. ساعت 8:30 به وقت ژنو وزراي خارجه ايران و امريكا با حضور علي اكبر صالحي رييس‌سازمان انرژي اتمي و ارنست مونيز وزير انرژي ايالات متحده نخستين ديدار دوجانبه اين دور را آغاز كردند. معاونان دو طرف در ادامه جلسه فوق به وزرا پيوستند.
سخنان جنجالي جان كري: آماده‌ايم ميز مذاكره را ترك كنيم
مذاكرات هسته‌اي ميان ايران و شش كشور ديگر عملا به ماراتن نفسگيري بدل شده است كه امكان به نتيجه رسيدن يا شكست آن به اتفاق‌هايي بستگي دارد كه شايد در چند دقيقه رخ دهند. بامداد يكشنبه ناظران رسانه‌اي و تحليلگراني كه مذاكرات ايران و 1+5 را دنبال مي‌كنند با سخنان تند و تيز جان كري، وزير امور خارجه امريكا آغاز شد. در شرايطي كه حضور ناگهاني رييس سازمان انرژي اتمي و دستيار ويژه رييس‌جمهور ايران از طرف ايران و وزير انرژي امريكا از سوي بسياري از تحليلگران به گامي مثبت و نشانه‌اي اميدواركننده در روز شنبه تعبير شده بود، سخنان جان كري ناگهان ورق گمانه‌زني‌ها در خصوص سطح پيشرفت مذاكرات ميان ايران و امريكا را برگرداند. هرچند يك عضو تيم مذاكره‌كننده ايران، اظهارات جان كري را عادي و طبيعي دانست به نظر مي‌رسد كه توجه به متن كامل پرسش و پاسخي كه منتهي به شنيده شدن اظهارات فوق از زبان وزير امور خارجه امريكا شد براي درك بهتر اظهارنظرهاي وي ضرورت دارد. به گزارش «اعتماد» متن اين پرسش و پاسخ به شكل كامل به شرح زير است:
آيا ايران و امريكا به چارچوبي سياسي تا 31 مارس خواهند رسيد؟ اراده لازم در دو طرف براي رسيدن به اين مساله را تا چه اندازه مي‌دانيد؟ آيا ديدار ميان وزير انرژي امريكا و رييس سازمان انرژي اتمي ايران مي‌تواند نشانه‌اي براي نزديك شدن به توافق باشد؟ سوال بعدي به اظهارنظرهاي شما و آقاي رييس‌جمهور باز مي‌گردد مبني بر اينكه عدم توافق بهتر از توافق بد است. اگر تا 31 مارس به آن چارچوب سياسي نرسيد آيا ميز مذاكره را ترك خواهيد كرد و دستاوردهاي برنامه مشترك اقدام را هم ناديده خواهيد گرفت؟
در خصوص حضور وزير انرژي بايد بگويم كه حضور ايشان به آن معنا است كه مذاكرات به مسائل بسيار فني رسيده است و از آنجا كه ما تلاش مي‌كنيم به توافق در خصوص برخي مسائل بسيار سخت برسيم هم لازم و هم مناسب بود كه چهره‌هاي فني ارشد ما با چهره‌هاي فني ارشد ايران رودررو شده و مسائل اختلافي را كه وجود دارد حل و فصل كنند. من فكر نمي‌كنم كه اين ديدار به اين معنا است كه قرار است در اين ديدارها در خصوص مساله خاصي تصميم‌گيري شود. هنوز اختلاف‌هاي بسياري و فاصله بسياري براي هم‌پوشاني وجود دارد. در خصوص سوال شما در مورد ضرب‌الاجل زماني بايد بگويم كه رييس‌جمهور علاقه‌اي به تمديد بازه زماني كه تعيين شده ندارد چرا كه ضروري است در اين بازه زماني به يك چارچوب سياسي و سپس توافق جامع دست پيدا كنيم. اگر به اين مساله دست پيدا نكنيم به اين معنا خواهد بود كه انتخاب‌هاي اصلي براي رسيدن به اين هدف صورت نگرفته است. بنابراين همان‌گونه كه رييس‌جمهور گفتند بازه زماني ما همچنان پابرجا است و من كاملا مطمن هستم كه اوباما مهيا است اگر تهران با شرايطي كه ثابت كند به دنبال دستيابي به سلاح هسته‌اي نيست موافقت نكند ميز مذاكره را ترك كند.
واكنش سريع علي‌اكبر ولايتي: مذاكره كردن امتيازي نيست كه امريكا به ايران داده باشد
سخنان جان كري به نخستين سوژه سوال خبرنگاران از علي‌اكبر ولايتي، رييس مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام در حاشيه ديدار وي با نماينده دبيركل سازمان ملل در امور افغانستان در صبح يكشنبه بدل شد. ولايتي در پاسخ به اين پرسش گفت: بدون ترديد جمهوري اسلامي ايران اهل مذاكره است و از ابتداي طرح موضوع هسته‌اي آمادگي خود را اعلام كرده و هيچ‌گاه تا امروز از اين موضوع امتناع نكرده است. اما اين‌گونه نيست كه امريكايي‌ها به گونه‌اي تصور و تبليغ كنند كه مذاكره كردن امتيازي است كه به ايران داده باشد بلكه آنها به اين موضوع احتياج دارند كه موضوع هسته‌اي ايران را در مذاكرات به جايي برسانند كه مورد نظر آنان است. به گزارش فارس، ولايتي با بيان اينكه بدون ترديد جمهوري اسلامي ايران از حقوق خود در موضوع هسته‌اي عقب‌نشيني نمي‌كند، تصريح كرد: اگر هدف از مذاكرات اين است كه امريكايي‌ها خواسته‌هايي را خارج از حق و منافع ايران تحميل كنند ايران قبول نمي‌كند. اگر هدف آنان تحت فشار قرار دادن و جنگ رواني است بايد بدانند ايران از انقلاب تاكنون به اين تهديدهاي بدون پشتوانه عادت كرده است و ايران به بركت نظام مستقل، حمايت مردم، هدايت و ايستادگي دولت راه خود را به پيش خواهد برد. ولايتي خاطرنشان كرد: ما منتظر نيستيم امريكايي‌ها هر قضاوتي مي‌كنند رفتارمان را متناسب با قضاوت آنان تنظيم كنيم بلكه ما تابع مقررات بين‌المللي در چارچوب منافع و قوانين كشورمان هستيم و اگر آنان نخواستند مذاكره كنند خودشان مي‌خواستند اما آنان هستند كه به دنبال مذاكره بودند و ما به درخواست آنان براساس قوانين و مقررات بين‌الملل پاسخ داديم.
زمان، خط قرمزي كه قابل عبور نيست
31 مارس به تاريخ غيرقابل عبوري در مذاكرات هسته‌اي ميان ايران و 1+5 بدل شده است. نخستين تمديد در ماه جولاي چندان دور از ذهن نبود و دومين تمديد هم در نوامبر هرچند نشانه مثبتي به حساب نيامد اما همچنان توجيهي فني با توجه به پيچيدگي پرونده داشت. با اينكه اصلي‌ترين ضرب‌الاجل اعلام شده 30 ژوئن است اما در شرايطي كه دو طرف نتوانند تا پايان ماه مارس رسيدن به يك چارچوب سياسي را اعلام كنند عملا دورنماي موفقيت تا ژوئن هم بي‌رمق‌تر خواهد شد. در شرايطي كه برخي منابع خبري از توافق ميان ايران و امريكا بر سر تعداد سانتريفيوژ خبر مي‌دهند و ادعا مي‌كنند كه در حال حاضر طرفين در خصوص راهكارهايي براي كاستن از ذخيره اورانيوم ايران بحث مي‌كنند، به نظر مي‌رسد كه حضور علي‌اكبر صالحي و وزير انرژي امريكا در اين مذاكرات نشان‌دهنده به توافق نزديك شدن طرفين حداقل در حوزه فني و نياز به تصميم‌گيري‌هاي جزيي است. با اين‌همه آنچه هنوز حلقه مفقوده اين مذاكرات است اراده‌اي سياسي است كه بتواند از سرسختي طرف مقابل در مبحث تحريم‌ها بكاهد. بسياري از تحليلگران اعتقاد دارند كه عدم توافق سياسي در ماه مارس، تبعات جبران‌ناپذيري خواهد داشت. رييس انجمن كنترل سلاح مستقر در واشنگتن در اين خصوص به خبرگزاري فرانسه مي‌گويد: تمديد ديگر ممكن نيست. اگر توافقي حاصل نشود، هر دو طرف در مسير تشديد تنش قرار خواهند گرفت. واشنگتن بر تحريم‌ها مي‌افزايد و ايران هم بر برنامه اتمي خود.