مدرسه در اختيار مدير يا وزير؟
ژوما جواهري‌پور
با آغاز به كار دولت دوازدهم انتظارات از همه وزارتخانه‌ها خصوصا وزارت آموزش و پرورش فصل جديدي پيدا كرده و اداره وزارتخانه‌ها را براي وزراي اين دولت پيچيده‌تر از گذشته كرده است، اميد به تغييرات در برنامه‌ريزي‌ها و تسريع در امور اجرايي بخشي از دلايلي است كه راي‌دهندگان را به پاي صندوق‌هاي راي كشاند.
وزير آموزش و پرورش يكي از پرمشغله‌ترين بخش‌هاي دولت را مديريت خواهد كرد، او كه در جلسه دفاع مجلس و در صحبت‌هاي آغاز سال تحصيلي بخشي از برنامه‌هاي خود را بيان كرد، به نظر مي‌رسد كه روند توقعات به گونه‌اي است كه وزير را ناچار خواهد كرد تصميمات شجاعانه‌اي بگيرد. در بخشي از مصاحبه‌هاي خود بطحايي به «واگذاري اختيارات به مديران مدارس و اجازه بروز خلاقيت در برنامه‌ريزي در مدارس توسط مديران» پرداخته است.
هرچند اين موضوع در سند تحول بنيادين نيز بيان شده است ولي معضلات عمده‌اي بر سر راه اجرايي كردن آن وجود دارد كه به آنها اشاره خواهم كرد و در پايان شرط امكان اجرايي شدن آن نيز ارايه مي‌شود.
در حال حاضر انتصاب مديران مدارس توسط روساي آموزش و پرورش و شوراي تصميم‌گيري در ادارات آموزش و پرورش صورت مي‌پذيرد و انتصاب روساي آموزش و پرورش نيز توسط مديران كل و همچنين انتصاب مديران كل توسط وزير و مشاوران و شوراي تصميم ساز حوزه وزارت صورت مي‌پذيرد بنابراين با دو واسطه مديران مدارس توسط شخص وزير انتخاب مي‌شوند و قانونا مجري تصميمات وزارتخانه و ادارات كل و ادارات مناطق و شهرستان هستند و طي يك قانون نانوشته قطعا بايد در خصوص اجراي بخشنامه‌ها و دستورات اولويت‌ها و نظرات روساي خود را مد نظر داشته باشند. حجم فعاليت‌هاي محول شده و تعداد دستورات رسمي و غير رسمي عملا اجازه خلاقيت و مانور مديران را از آنان گرفته است، مضافا اصولا مديران زماني و امكاني براي بيان نظرات خود و چانه‌زني براي اجراي آن نظرات ندارند يا شايد مايل باشند كمترين چالش را به واسطه حجم عظيم كارها با روساي خود داشته باشند.
همه و همه و همچنين زمان طولاني مديريت برخي مديران و عدم ارتباط مستقيم با كلاس‌هاي درس، مديران مدارس را از ابراز خلاقيت و جسارت تحولات دور كرده است. حال چند سوال اساسي براي اجرايي كردن پيام وزير بايد مد نظر قرار گيرد.
1- انتصاب مديران چگونه بايد مسير انتخاب را طي كند ؟
2- آيا در حال حاضر مديران براساس شايستگي‌ها و مهارت و دانش حرفه‌اي انتخاب مي‌شوند؟
3- چگونه مي‌توان شوراها اعم از شوراي معلمان و شوراي دانش‌آموزان را به گونه‌اي احيا و تقويت كرد كه همانطور كه در سند آمده است اختيارات اداره مدارس از جمله مثلا انتخاب مدير مدرسه را بتوان تفويض نمود؟
4- آيا دادن اختيار اداره مدارس به مديران در شرايطي كه سيستم آموزشي ما متمركز است و هنوز طبق سند «معلم‌محور» نشده است، امكان‌پذير است؟
اين سوالات و ده‌ها سوال ديگر...
فعال فرهنگي، اجتماعي و سياسي