پوتين دو پيام مهم
به سوريه و امريكا فرستاد
پشتيباني از دمشق همكاري با واشنگتن
ميثم سليماني
ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه در آستانه سال نوي ميلادي پيامهاي بسيار مهمي را به سوريه و امريكا مخابره كرد. كرملين روز شنبه اعلام كرد كه ولاديمير پوتين در آستانه سال نوي ميلادي در پيامي به بشار اسد همتاي سوري خود عنوان كرد كه روسيه به تلاشهاي خود براي دفاع از حاكميت قانوني سوريه ادامه خواهد داد. پوتين در ادامه تاكيد كرد: روسيه هرگونه كمك به سوريه را در راستاي حمايت از حاكميت ملي، اتحاد و تماميت ارضي، پيشبرد يك روند حل و فصل سياسي بحران و همچنين تلاش براي احياي اقتصاد ملي سوريه را ادامه خواهد داد. گفتني است چندي پيش پوتين به نيروهاي خود در سوريه فرمان خروج از اين كشور را داد اما تاكيد كرد كه روسيه پايگاه هوايي حميمم در استان لاذقيه و همچنين تاسيسات دريايي خود در طرطوس را به صورت دايمي حفظ خواهد كرد. روسيه اولين حملههاي هوايي خود در سوريه را ماه سپتامبر2015آغاز كرد كه بسياري آن را بزرگترين مداخله نظامي روسيه در خاورميانه طي دهههاي گذشته دانستند و اين مداخله نظامي ورق را به سود دولت سوريه بازگرداند.
اما سوال اينجاست كه روسيه با توجه به اعلام رسمي براي كاهش نيروهاي خود بناست چگونه از دولت سوريه حمايت كند. شايد بتوان گفت كه اكنون هزاران نفر از نيروهاي روس در سوريه به عنوان اعضاي يك گروه پيمانكار خصوصي به نام واگنر حضور دارند كه همين موضوع نيز ميتواند تلفات رسمي نيروهاي ارتش روسيه در عمليات نظامي خاك سوريه را كاهش دهد. نيروهاي شركت واگنر در حمايت از دولت سوريه و در كنار ارتش روسيه مبارزه كردند كه آمار دقيقي از تلفات اين نيروها در دست نيست. برآورد ميشود كه اكنون بين 1500تا 2هزار نيروي پيمانكار كه عملا نصف نيروهاي نظامي رسمي روسيه در خاك سوريه هستند در اين كشور پس از سال 2015 حضور يافتهاند و دستوري براي خروج اين نيروها از خاك سوريه وجود ندارد. گروه واگنر نقش كليدي را در مبارزه با گروههاي تروريستي در سوريه ايفا كرد. با اين وجود عمليات واگنر در خاك سوريه توسط وزارت دفاع روسيه انكار ميشود چرا كه فعاليت نيروهاي نظامي خصوصي در روسيه ممنوع است.
روسلان لويف يك كارشناس روس كه فعاليت اين نيروها را مورد بررسي قرار داده در گفتوگو با تايمز عنوان كرد: هدف اصلي اين گروه آن است كه در كنار نيروي اصلي ارتش روسيه عمل ميكند تا به نوعي تلفات ارتش روسيه را به حداقل برساند. وي در ادامه صحبتهاي خود عنوان كرد كه روسيه از نيروهاي واگنر استفاده ميكند تا به غرب بگويد، به مبارزات موفقيتآميز ما نگاه كنيد. موضوعي كه در مقايسه با ميزان تلفات نيروهاي امريكايي در عراق و افغانستان قابل مقايسه نيست. چرا كه تاكنون تنها چند ده سرباز روس بطور رسمي در اين درگيريها جان باختند. خانوادههاي نيروهاي واگنر در اين درگيريها كه كشته ميشوند معمولا اعتراضي ندارند. آنها به جبران اين اقدام 3ميليون روبل معادل 38هزار پوند دريافت ميكنند. از همين رو مشخص است كه ولاديمير پوتين با تثبيت پايگاههاي خود در سوريه و حضور شبهنظاميان روسي در خاك سوريه كاملا مشخص است كه به آساني ميتواند در لحظه خطر از مواضع دولت سوريه حمايت كند و خروج نيروهاي اصلي بيانگر تنها گذاشتن سوريه نيست.
به نوشته آنشل پففر در هاآرتص، پوتين در حال تبديل شدن به يك قدرت تعيينكننده در منطقه است. مردي كه رهبران منطقه از رياض، قاهره، ليبي، آنكارا، رامالله، تلآويو و حتي تهران براي حل و فصل مسائل و انعقاد توافقهاي ژئوپلتيك جديد با او مشورت ميكنند. موضوعي كه اوباما در آن را براي روسيه باز كرد و دونالد ترامپ رييسجمهور كنوني امريكا به گسترده كردن آن كمك كرد. در حال حاضر همه بازيگران در حال تلاش براي محاسبه چگونگي دوران جديدي هستند كه در آن ايالات متحده به عنوان يك بازيگر اصلي در منطقه نيست. مگر اينكه امريكا در سال 2018 بخواهد سياست خود را تغيير دهد و همه ميدانند كه اين نياز به يك خوشبيني بسيار زياد دارد.
از سوي ديگر پوتين در پيامي ديگر به رييسجمهور ايالات متحده، ترامپ را دعوت به يك همكاري جدي و عملي ميان دو كشور كرد. پوتين در پيام خود همچنين تاكيد كرد كه گفتوگوي سازنده ميان دو كشور براي ثبات جهاني ضروري است. كرملين در خصوص پيام پوتين به ترامپ گفت: ايالات متحده ميتواند بر اساس برابري و احترام متقابل يك همكاري عملي و دراز مدت را ميان دو كشور ايجاد كند. پوتين همچنين تاكيد كرد كه توسعه يك گفتوگوي سازنده ميان روسيه و امريكا به ويژه در راستاي تقويت ثبات استراتژيك در جهان و يافتن پاسخ مطلوب به تهديدات و چالشهاي جهاني بسيار مهم است. روابط ميان مسكو و واشنگتن پس از آغاز بحران در اوكراين و ضميمه كردن كريمه به خاك روسيه در سال 2014 و ادعاي دخالت مسكو در انتخابات رياستجمهوري ايالات متحده در سال گذشته بهشدت بحراني شده است.
در سوريه ميمانيم
برت مك گورك، نماينده ويژه رييسجمهور ايالات متحده در ائتلاف جهاني مقابله با داعش روز گذشته اعلام كرد كه ائتلاف تحت رهبري ايالات متحده عليه گروه تروريستي داعش بر تثبيت مناطق آزاد شده در سوريه و عراق تمركز خواهد كرد. به گزارش اسپوتنيك، مك گورك تاكيد كرد كه ايالات متحده حضور خود را در سوريه حفظ خواهد كرد، زيرا مبارزه با اين گروه هنوز ادامه دارد. وي افزود: ايالات متحده آماده است در سوريه تا زماني كه مطمئن شويم كه داعش شكست خورده باقي بماند. از طرف ديگر وزارت دفاع امريكا نيز اعلام كرد كه قصد دارد براي ثبات بيشتر نيروهاي ديپلماتيك بيشتري را به سوريه بفرستد چرا كه ديگر تلاشهاي نظامي به سمت ايجاد ثبات در اين كشور ميرود. طبق آماري كه ائتلاف مقابله با داعش ارايه داده است بيش از 98درصد از زميني كه در سوريه و عراق در اختيار داعش بوده آزاد شده است. به گزارش روداوو تمركز بسياري در حال حاضر به سوي بازسازي شهرهاي ويران شده جنگي و كمك به بازگشت آوارگان به خانههايشان و اطمينان از عدم ظهور دوباره داعش در منطقه است. از همين رو جيمز متيس وزير دفاع امريكا نيز روز جمعه عنوان كرد با توجه به تغيير جهت در مسير تثبيت اوضاع ديپلماتهاي امريكايي بيشتري را خواهيد ديد. وي افزود هنگامي كه شما ديپلماتهاي بيشتري را اعزام ميكنيد آنها كارهايي را انجام ميدهند كه اجازه ميدهد بازسازيهاي اوليه صورت گيرد. اما اين رويكردي كه بناست در داخل سوريه از سوي امريكا شكل بگيرد به چه نحوي خواهد بود چرا كه در مناطقي مانند رقه دولت مركزي حضور ندارد و اين هماهنگي به شكلي به نظر ميرسد كه امريكا قصد دارد دولتي جداگانه را در مناطق تحت كنترل نيروهاي كرد سوري ايجاد كند.