در پي آتش‌سوزي عمدي و تخريب تكيه
سادات «دركه» تكيه را احيا مي‌كنند
حميدرضا خالدي
با گذشت 10 روز از حادثه آتش زدن تكيه سادات دركه، هنوز خبري مبني بر دستگيري عوامل اين آتش‌سوزي منتشر نشده است. تكيه‌اي كه گفته مي‌شود قدمتش به اواخر دوران قاجاريه برمي‌گردد.
بنا بر گزارش‌هاي منتشر شده گفته مي‌شود كه گويا دو خرابكار در ساعت حدود 2 بامداد پنجشنبه هفته گذشته با پرتاب ماده آتش‌زايي به داخل تكيه، جرقه‌هاي آتش‌سوزي وسيعي را روشن كردند كه باعث تخريب اين تكيه 200 ساله پايتخت شد. فرماندار شهرستان شميرانات همان روز رسما اعلام كرد كه وجود عامل انساني در اين حادثه محرز شده است و از سوي پليس و سركلانتري شميرانات در دست بررسي است.
عزت‌الله خان محمدي خاطرنشان كرد: اموال داخل حسينيه از جمله فرش‌ها و ساير لوازم در آتش سوخته، ولي ساختمان حسينيه آسيب چنداني نديده است
يكي از نكات تاسفبار در اين حادثه، سوختن و از بين رفتن عَلَم و كتل‌هاي بسيار قديمي اين تكيه بود كه بخشي از هويت آن را تشكيل مي‌داد و باعث شده بود تا به همين لحاظ شهرتي ملي را براي مردم اين منطقه به هم بزند. اهميت اين تكيه تا آن حد بود كه فرداي روز آتش‌سوزي استاندار تهران به محل حادثه رفت و ضمن بازديد از بازمانده‌هاي تكيه، قول داد كه اين تكيه با همكاري دولت بازسازي خواهد شد. اما به نظر مي‌رسد مردم و ريش‌سفيدان دركه منتظر وعده‌هاي مسوولان نشده و خود براي بازسازي اين تكيه پا پيش گذاشته‌اند. سيد احسان مرتضايي، كه تمام 36 سال عمرش را در دركه زندگي كرده و از اعضاي هيات امناي اين تكيه محسوب مي‌شود، در گفت‌وگو با «اعتماد» با اشاره به قدمت و اهميت آن براي مردم اين منطقه گفت: مردم اين منطقه اكثرا از خانواده سادات هستند و با توجه به قدمت تكيه دركه ارادت و علاقه خاصي به آن دارند. ضمن آنكه اين تكيه هر سال با توجه به مناسبت‌هاي مختلف محل برگزاري مراسم‌هاي مذهبي بسياري است كه خيل عظيمي از هموطنان در آن شركت مي‌كنند.
وي با اشاره به اينكه در ايام جنگ يا بروز حوادث طبيعي مثل سيل و زلزله‌هاي تاريخي نيز بارها و بارها اين تكيه تبديل به يكي از پايگاه‌هاي جمع‌آوري كمك‌هاي مردمي براي رزمندگان يا حادثه‌ديدگان شده است گفت: اين شاخصه‌ها در كنار سابقه تاريخي اين محل، باعث شده بود تا اين تكيه از جايگاه ويژه‌اي بين مردم محل و تمامي علاقه‌مندان اهل بيت برخوردار شود به طوري كه در مراسم‌هاي مختلف مذهبي مثل ايام محرم، به طور متوسط چيزي حدود 2 تا 3 هزار نفر شركت مي‌كردند كه اين آمار در روزهاي عاشورا و تاسوعا به بيش از 4 تا 5 هزار نفر مي‌رسيد.
مرتضايي در مورد شيوه اداره اين تكيه نيز گفت: اين تكيه به شيوه هيات امنايي اداره مي‌شود كه متشكل از حدود 8 نفر از اهالي معتمد و ريش‌سفيدان منطقه دركه است و تمامي هزينه مراسم‌هايي كه در آن برگزار مي‌شود را نيز، خود اهالي عاشق اهل بيت مي‌پردازند.
اين عضو هيات امناي تكيه سادات در مورد ميزان خسارتي كه به اين تكيه در آتش‌سوزي ياد شده وارد شده نيز گفت: همان طور كه اعلام شده آتش‌سوزي باعث شده تا اين تكيه چيزي حدود 80 درصد تخريب شود و تمامي 7-8 عَلَم عتيقه آن كه باعث شهرتش شده بود و همچنين تمامي وسايل عتيقه آن از بين برود.
وي كه خود از قديمي‌هاي محله دركه است در تشريح وضعيت اين تكيه گفت: اين تكيه از سه بخش تشكيل شده بود، يك بخش طبقه همكف آن بود كه ظرفيتي حدود هزار نفر داشت. بخش بعدي آن زير زمين آن بود كه ظرفيت پذيرش 300-400 ميهمان را داشت و بالاخره بخش بالايي آنكه ظرفيتي معادل حدود 800 نفر را داشت و به سبك معماري سنتي ساخته شده بود و حال و هواي گذشته را به خوبي حفظ كرده بود.
مرتضايي اشاره‌اي هم دارد به اقدامات خودجوش مردمي در طول اين 10 روز براي بازسازي تكيه وادامه داد: بعد از حادثه بلافاصله ستادي براي بازسازي تكيه تشكيل شد كه اعضاي آن همگي ازاهالي داوطلب منطقه هستند. اين ستاد با كمك‌هاي مردمي اعم از كمك‌هاي مالي و كمك‌هاي انساني، عمليات خاكبرداري و تخريب بخش‌هاي آسيب ديده را آغاز كرده است تا در مرحله بعد وارد فاز بازسازي آن شويم.
اما چقدر از وعده‌هاي مسوولان براي كمك به بازسازي تكيه محقق شده است ؟ سوالي كه اين ساكن محله دركه در پاسخ به آن گفت: تا امروز كه هيچ كمكي از سوي استانداري يا هيچ مرجع دولتي ديگر براي بازسازي اين تكيه نشده است. اما با اين وجود مردم منتظر تحقق وعده‌هاي مسوولان نشده‌اند و خودشان براي بازسازي تكيه‌شان آستين بالا زده‌اند.
به گفته وي قرار شده است رييس دانشكده معماري دانشگاه شهيد بهشتي به صورت داوطلبانه كار طراحي تكيه جديد بازسازي شده را انجام دهد.
مرتضايي در پاسخ به اين سوال كه پيش‌بيني منابع مالي براي بازسازي تكيه سادات چقدر است؟ گفت: براساس بررسي‌هاي انجام شده بازسازي تكيه سادات به چيزي بيش از 5 ميليارد تومان پول نياز دارد كه در صورت تامين اميدواريم تا محرم سال آينده، مرحله سفت كاري آن تمام شود.
گرچه وي اطمينان دارد كه اين مبلغ با فراخوان هيات امنا به خوبي از سوي مردم تامين خواهد شد. ضمن اينكه اظهار اميدواري مي‌كند كه مسوولان نيز در تامين اين بودجه و ساير امكاناتي كه براي بازسازي اين تكيه لازم است، همت كنند.
اين عضو هيات امناي تكيه سادات در خصوص آخرين پيگيري‌هاي صورت گرفته براي دستگيري عوامل بروز اين حادثه نيز گفت: هنوز خبري از دستگيري افرادي كه اقدام به آتش زدن اين تكيه كرده‌اند نيست. البته الان شايع شده كه دليل آتش‌سوزي جرقه سيم‌هاي برق بوده است درحالي كه با توجه به فيلم‌هاي دوربين‌هاي محوطه كاملا مشخص است كه اين اقدام توسط 2 فرد موتورسوار كه صورت‌شان را پوشانده بودند صورت گرفته است. به هر تقدير مردم دركه بي‌صبرانه منتظر نتيجه تحقيقات پليس و مقامات ذيربط در دستگيري مسببين اين حادثه هستند. چرا كه اقدام آنها خسارت جبران‌ناپذيري را برتاريخچه مذهبي مردم دركه و همچنين دوستداران خاندان اهل بيت در تمامي پايتخت وارد كرده است.