اميد براي حل بحران

گروه جهان| بسياري اميدوارند بحراني كه سال‌ها هزاران نفر از قوم روهينگيا در ميانمار را در شرايطي بحراني قرار داده است هرچه سريع‌تر به پايان برسد. هرچند نشانه‌ها نمايان شده اما نور اميد بسيار كمرنگ است. بنگلادش روز گذشته خبر داد كه با ميانمار به توافق رسيده است تا مسلمانان روهينگيا پس از سركوب‌هاي گسترده ارتش و آواره شدن هزاران نفر از آنها، مجدد به خانه‌هاي خود بازگردند. به گزارش بي‌بي‌سي ميانمار موافقت كرده است كه هرهفته 1500روهينگيايي را بپذيرد ولي دولت بنگلادش تاكيد كرده است با ادامه اين روند در طول 2 سال تمامي مسلمانان روهينگيايي به خانه‌هاي خود در ميانمار باز مي‌گردند.
آمارها حاكي از آن است كه تنها بين سال‌هاي 2016و 2017 حدود 740هزار روهينگيايي از منطقه راخين ميانمار به سمت بنگلادش فرار كردند. با اين وجود سازمان‌هاي بين‌المللي كه در كمك به پناهجويان روهينگيايي درگير هستند، به‌شدت نگران آن هستند كه مجدد اين روند شكل بگيرد. در حال حاضر نيز روهينگيايي‌هاي آواره در بنگلادش به‌شدت نگران بازگشت به ميانمار هستند. يكي از اعضاي كمپ‌هاي پناهجويان به بي‌بي‌سي گفت: هنوز اين توافق به طور كامل براي ما روشن نيست. اولا اولويت ما اين است كه آنها بايد شهروندي ما به عنوان روهينگيايي را بپذيرند. دوم اينكه آنها بايد زمين‌هاي ما را پس دهند و سوم بايد امنيت ما در سطح بين‌المللي تضمين شود. در غير اين صورت چنين توافقي براي ما خوب نيست.
مقام‌هاي بنگلادشي معتقدند كه دولت خواستار بازگشت هرچه سريع‌تر روهينگيايي‌ها به خانه‌هاي خود هستند. آنها مي‌گويند: ما از ميانمار خواسته بوديم كه هر هفته 15هزار نفر به ميانمار بازگردند اما آنها گفتند كه هرروز 300 نفر را و هر هفته 1500نفر را پذيرش مي‌كنند. بنابراين طبق گفته مقام‌هاي بنگلادشي بازگشت پناهجويان با ارسال 300نفر در روز آغاز خواهد شد و در سه ماه آينده بازبيني مي‌شود و تعداد نفرات افزايش مي‌يابد.
اگر طبق روندي كه ميانمار در نظر گرفته هر هفته 1500 نفر را پذيرش كند حدود 10سال طول مي‌كشد كه 740هزار نفري كه از اكتبر 2016 ميانمار را ترك كرده‌اند به خانه‌هاي خود بازگردند. بنگلادش اما اميدوار است كه اين روند تغيير كند اما شرايط بسيار دشوار است.
هردو كشور توافق كرده‌اند كه بازگشت افراد به صورت داوطلبانه صورت گيرد. بيشتر پناهندگان هم مي‌گويند كه اگر ايمني آنها تضمين شود بتوانند مجدد خانه‌هاي خود را بازسازي كنند و ديگر تبعيض رسمي عليه آنها نباشد به ميانمار باز مي‌گردند. اما در حال حاضر هيچ يك از شرايط قطعي نيست. ميانمار بازسازي را در منطقه آغاز كرده است اما عمدتا براي غيرمسلمان‌ها. دو اردوگاه نيز براي پناهجويان با ظرفيت 30 هزار نفر در حال ايجاد كردن است و بيشتر از آن كار ديگري انجام نداده است.
بيش از 350روستا كه تقريبا همه آنها روهينگيايي بودند اخيرا به آتش كشيده شده و سوخته‌اند. ارتش متهم به نقض حقوق بشر وحشتناك است. هرچند دولت ميانمار اين ادعا را رد كرده اما اجازه هيچ‌گونه دسترسي را به محققان مستقل به منطقه راخين را نداده است و ارسال كمك‌ها به اين منطقه نيز بسيار محدود است. بحث اوليه در خصوص بسته شدن كمپ‌هايي است كه هركدام از آنها بيش از 130هزار روهينگيايي زندگي مي‌كنند، اما هنوز محدوديت‌ها در ميانمار كاسته نشده است. هيچ چيز هنوز براي كاهش بي‌اعتمادي و ترس صورت نگرفته است و احساس مي‌شود غيرمسلماناني كه قول داده‌اند اجازه ندهند روهينگيايي‌ها به ميانمار بازگردند هنوز چالش اصلي محسوب مي‌شوند.
به گفته مقام‌هاي ميانمار روند بازگشت پناهجويان از تاريخ 23 ژانويه آغاز خواهد شد. مقام‌هاي ميانماري اعلام كردند كه سه اردوگاه در حال ساخت است و برنامه‌هايي براي ساخت روستاهاي جديد وجود دارد.
سخنگوي كميسارياي عالي پناهندگان سازمان ملل از ميانمار خواسته است تا به علل اصلي و اساسي بحران بپردازد و تاكيد كرد كه پناهندگان بايد تنها زماني بازگردند كه احساس امنيت كنند. در حال حاضر چالش اصلي اينجاست كه روهينگيايي‌ها بتوانند از وضعيت حاكم بر محل زندگي خود مطلع شود و اطمينان حاصل كنند كه پس از بازگشت امنيت آنها تضمين شده است. لازم به ذكر است كه توافقنامه شامل روهينگيايي مي‌شود كه پس از درگيري‌هاي اكتبر 2016 و آگوست 2017 به بنگلادش فرار كردند.
در اين حملات ارتش ميانمار متهم به قتل، تجاوز و شكنجه روهينگيايي‌ها شده است. هنوز توافق‌ها شامل افرادي كه پيش از اكتبر 2016 به بنگلادش از ترس فشارها و خشونت‌هاي قومي فرار كرده بودند، نمي‌شود. گفتني است زماني كه مقامات توافق اوليه را در ماه نوامبر به امضا رساندند. عفو بين‌الملل در بيانيه اعلام كرد كه هنوز ترديد جدي وجود دارد كه در منطقه امنيت برقرار شده است. اين بيانيه تاكيد مي‌كند كه اين سازمان اميدوار است كساني كه نمي‌خواهند به خانه بروند مجبور به انجام اين كار نشوند.
لازم به ذكر است كه روهينگيا يك اقليت قومي مسلمان در ميانمار شناخته مي‌شود كه در طول ساليان دراز مورد آزار و اذيت در اين كشور قرار گرفته است. سازمان ملل متحد بحران روهينگيا در ميانمار را يك پاكسازي قومي ناميده است. هرچند كه اتهامات گسترده حقوق بشري متوجه ميانمار است اما آنها به طور پيوسته اقليت روهينگيا را مورد آزار و اذيت قرار داده‌اند.