پس‌لرزه‌هاي رفراندوم و عقب‌نشيني بارزاني از انتخابات
حزب دموكرات كردستان عراق در بيانيه‌اي اعلام كرده است كه در انتخابات پارلماني در استان كركوك شركت نخواهد كرد. اين حزب، وضعيت كنوني كركوك را به عنوان شهري اشغال شده معرفي و از كردها هم درخواست كرده است در اين مناطق، انتخابات سراسري عراق را تحريم كنند. به گزارش خبرگزاري تسنيم، تصميم اخير حزب دموكرات كردستان به شكست‌هايي برمي‌گردد كه حزب بارزاني در مدت اخير در كركوك و عمدتا از سوي احزاب و جريان‌هاي سياسي كردي با آن روبه‌رو شده است. احزاب كردستان عراق به صراحت موضع خود را در خصوص عدم همراهي با حزب دموكرات كردستان و تشكيل يك ائتلاف واحد كردي در كركوك و ديگر مناطق مورد منازعه اعلام كردند. در حالي كه احزاب جنبش تغيير، جماعت اسلامي كردستان و ائتلاف براي دموكراسي و عدالت به رهبري برهم صالح، ائتلاف وطن را با هدف فعاليت مشترك در انتخابات پارلماني عراق اعلام كردند، حزب بارزاني به احزاب اتحاديه ميهني كردستان، اتحاد اسلامي كردستان و احزاب كوچك ديگري پناه برد تا حداقل در تقابل با جريان‌هاي اپوزيسيون، موقعيت از دست رفته خود را در كركوك دوباره تكاپو كند، اما اين احزاب هم حاضر به همراهي بارزاني نشدند. كركوك در پسارفراندوم با شرايط ويژه‌اي روبه‌رو است، قوميت‌هاي مختلف اين شهر حساس و مورد منازعه، اينك و با تثبيت حاكميت مجدد بغداد با اشتياق خاصي به اين دوره از انتخابات پارلماني عراق مي‌نگرند. اعراب اهل سنت با بيش از 10 حزب و جريان سياسي، ائتلاف واحدي را در كركوك تشكيل داده‌اند، تركمن‌هاي شيعه و اهل‌سنت هم ائتلاف مشتركي را تشكيل داده‌اند، اما كردها با چنددستگي خاصي در اين دوره از انتخابات روبه‌رو شده‌اند. در دوره گذشته انتخابات پارلماني عراق در استان كركوك از مجموع 12 كرسي پارلماني، كردها داراي هشت كرسي، اعراب اهل سنت دو كرسي و تركمن‌ها هم داراي دو كرسي بوده‌اند، اما پيش‌بيني‌ها نشان از آن دارد كه ممكن است كردها موقعيت گذشته خود را در اين شهر از دست دهند. ناظران سياسي اقليم كردستان عراق بر اين باورند كه حزب دموكرات كردستان به رهبري مسعود بارزاني موقعيت خود را در كركوك از دست رفته مي‌بيند و بر اين واقعيت نيز واقف است كه تلاش‌هاي انتخاباتي آن با شكست روبه‌رو خواهد شد. عده ديگري با مقايسه تصميم بارزاني به تحريم انتخابات كركوك با آنچه اهل سنت عراق در سال‌هاي پس از 2003 انجام داده‌اند، به صراحت اعلام كرده‌اند كه تحريم و عدم مشاركت در انتخابات نمي‌تواند حقوق كردها را تضمين كند بلكه در نهايت سبب مي‌شود كردها در عرصه سياسي به ويژه در كركوك بيشتر به حاشيه رانده شوند.
اقدام حزب دموكرات كردستان عراق در تحريم انتخابات پارلماني اين كشور با واكنش محافل سياسي اقليم روبه‌رو شده است. شهسوار عبدالواحد، رييس جريان تازه تاسيس نسل نو و از مخالفين رفراندوم برگزار شده مسعود بارزاني اعلام كرده است كه حزب دموكرات كردستان توان انجام دادن تقلب انتخاباتي را در كركوك از دست داده و به همين دليل اقدام به تحريم انتخابات كركوك كرده است. وي همچنين گفته است كه حزب بارزاني با از دست دادن منابع درآمدي خود در كركوك و تسلط حكومت مركزي بر ميادين نفتي اين استان، هيچ منافعي را براي خود در اين شهر نمي‌بيند. همزمان مشاور فواد معصوم، رييس‌جمهوري عراق هم اعلام كرده است كه حزب دموكرات كردستان با برگزاري رفراندوم، كركوك را با خطر جدي روبه‌رو كرده است. عبدالرحمان دوكاني تاكيد كرده است كه تصميم به تحريم انتخابات پارلماني عراق در شهر كركوك از سوي بارزاني، براي هميشه موضوع كردستاني بودن اين شهر را از بين خواهد برد.
پيش‌بيني مي‌شود آراي كردها در كركوك و مناطق مورد منازعه در اين دوره بيشتر به سمت و سوي جريان‌هاي اپوزيسيون كردي هدايت شود كه سياست‌هاي خود را در چارچوب قانون اساسي عراق و حفظ تماميت ارضي اين كشور باز تعريف كرده‌اند، سياستي كه در شرايط پسا رفراندومي اقليم كردستان و شكست تجربه حكمراني كردي، اينك خواهان بيشتري در ميان اكراد عراقي دارد.
در شرايطي كه تور اروپاگردي نچيروان بارزاني با هدف اعمال فشار دولت‌هاي اروپايي بر حكومت مركزي عراق و آغاز گفت‌وگوهاي چاره‌يابي مشكلات اربيل- بغداد، به سبب آنچه كه عدم تحقق پيش‌شرط‌هاي حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق اعلام شده است، موثر واقع نشد و هنوز مذاكراتي ميان طرفين صورت نگرفته است، جريان‌هاي سه‌گانه اپوزيسيون، نمايندگان خود را به پايتخت عراق فرستادند و در سلسله ديدارهايي با مسوولان ارشد و جريان‌هاي سياسي عراق بر چاره‌يابي مشكلات موجود در چارچوب قانون اساسي اين كشور تاكيد كردند. با توجه به مشكلات معيشتي ساكنين كردستان عراق و شكست برنامه‌هاي اقتصادي حكومت محلي كه به صورت ويژه در پرونده نفتي تبلور يافته است، سفر جريان‌هاي اپوزيسيون به بغداد و تلاش‌هاي آنان با هدف كاستن از تنش‌هاي موجود ميان اقليم و مركز، از ديدگاه افكار عمومي كرد اين سفر، بااهميت توصيف شده است؛ امري كه در انتخابات آتي مي‌تواند بر وجهه احزاب حاكم تاثيرگذار باشد. اولين مانور سياسي جريان‌هاي سياسي اپوزيسيون اقليم كردستان عراق در سفر اخير به بغداد پس از چهار ماه بن‌بست كامل در روابط دو طرف تا حد زيادي با موفقيت همراه بوده است و همين دستاورد اوليه، آنها را به تحكيم پايه‌هاي ائتلاف و بسط و توسعه آن تشويق كرده است. سليم كويي، عضو شوراي رهبري جماعت اسلامي كردستان عراق با اشاره به سفر اخير نمايندگان جريان‌هاي اپوزيسيون به بغداد اعلام كرد كه اين سفر در راستاي تامين منافع اقليم، عراق و منطقه بوده است. وي تاكيد كرد پيش از برگزاري رفراندوم هم، احزاب جنبش تغيير و جماعت اسلامي درباره اين پروسه انتقاداتي داشتند كه در شرايط كنوني آنها را بيشتر به سوي فعاليت در راستاي تحقق منافع عامه هدايت كرده است.