ثمر فاطمي| طرح تحقيق و تفحص از موسسه همشهري از اواخر مهرماه سال جاري در دستور كار شوراي پنجم قرار گرفت و محورهاي آن بررسي دلايل استخدام‌هاي فوري سال ٩٥، چگونگي واسپاري بخش آگهي همشهري، بحث هزينه در چاپخانه و بررسي در قيمت‌گذاري و ساز و كار تعيين حقوق و دستمزد مديران روزنامه اعلام شد. هفته گذشته قرار بود اين طرح به صحن علني شوراي شهر بيايد كه نيامد. از همان‌جا شايعات قوت گرفت. فهرستي از اعضاي شورا كه گفته مي‌شد با اين طرح مخالفت كرده‌اند، در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست شد. زهرا نژادبهرام، عضو هيات رييسه شوراي پنجم شهر تهران هم يكي از كساني بود كه گفته مي‌شد با تحقيق و تفحص از موسسه همشهري مخالف است. نژادبهرام مي‌گويد برخلاف آنچه در شبكه‌هاي اجتماعي نوشته شده، با اين طرح و با هر نوع شفاف‌سازي موافق است. او كه خود روزگاري مطبوعاتي بوده است، مي‌گويد كه هدف شوراي شهر پنجم شفاف‌سازي است و اين تحقيق و تفحص هم در راستاي همين هدف است و نه‌تنها قرار نيست به اين موسسه آسيب برساند كه قرار است در عملكرد بهتر همشهري تاثير‌گذار باشد.
در شبكه‌هاي اجتماعي شايعه شده است كه شما با طرح تحقيق و تفحص از موسسه همشهري مخالف بوده‌ايد، آيا واقعيت دارد؟
من نمي‌دانم بايد از شبكه‌هاي اجتماعي گلايه كنم يا خوشحال باشم. ممكن است هر خبري نشر پيدا كند اما بايد با دقت نظر بيشتري نسبت به خبرهايي كه منتشر مي‌شوند، توجه كنيم. من از ابتداي كار انتخاباتي تا امروز دنبال اين بودم كه بتوانيم سرمنشاهاي فساد را قطع كنيم. قطع سرمنشاهاي فساد نيازمند اين است كه تا آنجايي كه مي‌توان ظرفيت‌هاي شفافيت و پاسخگويي را هم ارتقا داد. اما همه اينها نيازمند پايبندي به قانون است. دو مبحث وجود دارد؛ يكي اينكه از كجا قرار است اين تحقيق و تفحص صورت بگيرد و يكي اينكه چه اقداماتي بايد صورت گيرد تا تحقيق و تفحصي قانوني داشته باشيم. در آخرين مصوبه‌اي كه صورت گرفته، تحقيق و تفحص مراحلي دارد؛ درخواست صورت مي‌گيرد و بايد بالاي هفت نفر (بيشتر از يك سوم) آن را امضا كنند. بعد ظرف ۴۸ ساعت از طرف رييس شورا در اختيار كميسيون مربوطه قرار بگيرد. كميسيون هم افراد را فرا مي‌خواند و... همه اين مراحل زمانبندي و طراحي شده است. مرحله‌اي خاص وجود دارد كه طي آن اطلاعات از طرف كميسيون به درخواست‌كنندگان تحقيق و تفحص ارايه مي‌شود و اگر آنها قانع نشوند، شهردار را به شورا فرامي‌خوانند. اگر توضيحاتي كه شهردار درباره موضوع تحقيق و تفحص دادند، درخواست‌كنندگان را قانع نكند، موضوع بنا به درخواست آنها و رييس كميسيون در صحن علني قرار مي‌گيرد. جلسه هيات رييسه بود؛ خانم‌ها اماني، فخاري، آروين، من و آقايان هاشمي، ميرلوحي، حبيب‌زاده و اعطا در اين جلسه حضور داشتند. موضوع تحقيق و تفحص در جلسه مطرح شد. مسوول پاسداشت از قانون براي اينكه اين طرح در صحن شورا مطرح شود رييس شورا و هيات رييسه هستند. طرحي كه براي تحقيق و تفحص آمده بود، مرحله شهردار را طي نكرده بود.
پس چرا اين شايعه به وجود آمد؟ به ويژه آنكه با اين تحقيق و تفحص شفاف‌سازي بيشتري متوجه نهادهايي نظير همشهري مي‌شود.
درست است كه من جزو امضا‌كنندگان نبودم اما جزو كساني هستم كه معتقد به تحقيق و تفحص هستم. من يكي از حساس‌ترين و جدي‌ترين آدم‌ها براي تحقيق و تفحص هستم. اينكه توضيحات شهردار مورد قبول درخواست‌كنندگان قرار بگيرد يا نه را آنها تصميم مي‌گيرند. ولي اگر قرار باشد به صحن شورا بيايد تشكيل شود، من استقبال مي‌كنم. اگر شما در اين روند من را مخالف دريافت كرديد، من مخالفم. من نه مخالف بودم و نه هستم. به عنوان يكي از اعضاي هيات‌رييسه معتقدم كه مراحل قانوني بايد طي شود.
تحقيق و تفحص از موسسه همشهري و مشخص شدن فساد مالي در مجموعه مديريت سابق مي‌تواند آسيب‌زا باشد و بازار اين روزهاي همشهري را خراب كند؟
بعيد مي‌دانم. تلاش اين همه تحقيق و تفحص بر اين است كه لايه‌هاي پنهان اطلاعات را استخراج و برمبناي آنها تصميم‌گيري كند و اين اطلاعات را در اختيار مردم قرار دهد. همشهري حدود هزار و سيصد كارمند دارد و حدود سيصد نفر آنها خبرنگار هستند و بقيه كاركنان تخصصي نيستند و همين موضوع سازمان همشهري را با چالش‌هاي جدي روبرو مي‌كند. انجام تحقيق و تفحص در جهت اتهام‌سازي و اتهام پراكني نيست، تحقيق و تفحص است با استفاده از ابزارهاي قانوني كه در اختيار شورا قرار داده شده است. اين اصلا به معناي اتهام‌زدن نيست. تمام دليل تحقيق و تفحص براي روشنگري است. اگر مفهوم روشنگري اتهام‌زني است، من آن را بلد نيستم. اگر مفهوم روشنگري باز شدن بسياري از ابهامات و رفع آنهاست، من با آن همراهم. حالا در اين مسير ممكن است بعد از اينكه گزارش منتشر شد، برخي مورد اتهام قرار بگيرند كه آن هم بررسي مي‌شود تا جرم مشخص شود. اين كار هم در صلاحيت من و امثال بنده نيست. در صلاحيت مراجع مربوطه است. موسسه همشهري سازمان بسياري بزرگي است، يكي از سازمان‌هاي جدي شهرداري تهران است. اين موسسه روزگاري براي شهرداري سودده بود اما متاسفانه امروز به عنوان يك سازمان بسيار زيان‌ده موجب نگراني شهرداري تهران شده است. با وجود اينكه اين موسسه بزرگ شده است اما كيفيت لازم كه انتظار مي‌رفت را ندارد و تعداد مخاطبانش كاهش پيدا كرده است. در‌واقع تنوع توليدات موسسه همشهري باعث نشده كه مخاطبان بيشتري را به خود جذب كند. 50 تا ۶۰ درصد توليدات اين موسسه در بيشتر مواقع برگردانده مي‌شود. اين نگراني‌هاست كه شهرداري دارد. موسسه همشهري، يك سازمان متصل به شهرداري تهران است و لازم است كه نسبت به وضعيت آن ارزيابي لازم صورت بگيرد. تحقيق و تفحص هم ابزاري براي نظارت است و ما از اين ابزار استفاده مي‌كنيم.
پس شما معتقديد كه شوراي شهر از شفاف‌سازي درباره اين بنگاه فرهنگي- اقتصادي حمايت مي‌كند.
طبيعي است. اصلا رويكرد شوراي پنجم همين است. نه من و نه هيچ كدام از دوستان من مخالف اين تحقيق نيستيم. اگر مي‌خواهيم كه طرح با چالش روبه‌رو نشود و مراحل قانوني‌اش را طي كند، آيا به معناي مخالفت است؟ اتفاقا جالب اينجاست كه طراح اين درخواست و برخي از اعضايي كه امضا كرده بودند، در آن جلسه حضور داشتند و آنها هم پذيرفتند كه مرحله پاسخگويي شهردار طي نشده است و بايد انجام شود.
جامعه مطبوعاتي انتظار دارند كه با اقدامي به‌موقع از آسيب رساندن به پرتيراژترين روزنامه كشور جلوگيري شود.
تمام تلاش شورا بر اين است كه دغدغه‌ها و نگراني‌هايي كه در مورد همشهري، حتي بين روزنامه‌نگاران و سازمان‌هاي مطبوعاتي وجود دارد، كاهش پيدا كند. تحقيق و تفحص فرصتي است براي اينكه نشان دهد همشهري در چه موقعيتي قرار دارد و چه كاركردي قرار است داشته باشد. امروزه شايعات زيادي در همشهري وجود دارد و اين شايعه‌ها اجازه نمي‌دهند كه اين سازمان مطبوعاتي بزرگ كه يكي از وزنه‌هاي مطبوعاتي كشور محسوب مي‌شود، به درستي كارش را انجام دهد و ما موظف به شفاف‌سازي هستيم.
در برخورد شهردار به نظر مي‌رسد اينكه آسيب‌هاي همشهري را به ضررده بودن چند تا مجله و بستن آنها محدود كنيم، ساده‌انگاري و تلاشي است براي اينكه فساد مالي و سوءمديريت مديران پيشين را پنهان كنند.
بسته شدن يكسري مجلات باعث شد كه موجي در مطبوعات بخصوص بين بسياري از خبرنگاران درباره بيكاري همكاران‌شان به وجود بيايد. من بعيد مي‌دانم كه شهردار نسبت به همشهري چنين رويكردي داشته باشند. البته من راجع به اين موضوع با شهردار صحبت نكرده‌ام.