آماده استيضاحيم

نمايندگان مجلس ديروز بعد از نيم ساعت تاخير از حدود ساعت 8 و 30 دقيقه با نصاب 194 نفر كار خود را در صحن علني آغاز كردند تا ايرادهاي شوراي نگهبان در لايحه بودجه سال 97 كل‌كشور را اصلاح كنند و هنوز ساعت 9 نشده بود كه ناگهان اكبر رنجبرزاده از جمله اعضاي اصولگراي هيات رييسه مجلس از علي لاريجاني، رييس مجلس اجازه گرفت و سپس نامه استيضاح وزراي تعاون، كار و رفاه اجتماعي و راه و شهرسازي را قرائت كرد. اين نماينده مجلس در قرائت نامه‌هاي ارجاعي از كميسيون‌هاي عمران و اجتماعي به هيات رييسه تاكيد كرد كه عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي و علي ربيعي وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي بنابر ماده ۲۲۵ آيين‌نامه داخلي وزراي مربوطه موظف هستند، حداكثر ظرف مدت ۱۰روز جهت ارايه توضيحات در مجلس حاضر شوند.

استيضاح وزراي كار و راه؛ امسال يا سال بعد

همزمان درحالي كه با توجه به قرار گرفتن در روزهاي پاياني سال، برخي نمايندگان معتقد بودند مقطع زماني فعلي زمان مناسبي براي طرح استيضاح نبوده و در اين راستا حتي عليرضا محجوب و احمد بيگدلي در صحن علني مجلس نيز تذكر دادند، بهروز نعمتي، سخنگوي هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي به بيان توضيحاتي درباره زمان برگزاري اين جلسات پرداخت. اين نماينده مجلس ابتدا در گفت‌وگويي با ايسنا، از احتمال برگزاري جلسه استيضاح ربيعي و آخوندي در يكي از روزهاي سه‌شنبه يا چهارشنبه 22 و 23 اسفندماه خبر داد و ساعتي بعد، در واكنش به سوال ايلنا، مبني بر اينكه اگر وزرا تمايل داشته باشند، از تمام مهلت 10 روزه مقرر در آيين‌نامه استفاده كنند، آيا امكان برگزاري جلسه استيضاح در هفته آخر سال وجود دارد؟ توضيح داد كه در آن صورت مجلس مي‌تواند روز پنجشنبه 24 اسفندماه يعني دهمين روز پس از زمان اعلام وصول كه روز گذشته انجام شد، نسبت به تشكيل جلسه استيضاح اقدام كند و در عين حال تاكيد كرد كه تصميم‌گيري در اين رابطه برعهده هيات رييسه مجلس خواهد بود. اين گمانه‌زني‌ها اما درحالي مطرح مي‌شد كه آنچنان كه گفتيم تشكيل جلسات علني در روزهاي پاياني سال همواره با مشكل عدم دستيابي به نصاب تعداد اعضا روبه‌رو مي‌شود و احتمالا اين مشكل هرچه به زمان سال تحويل نزديك شويم، جدي‌تر نيز خواهد بود.

آخوندي و ربيعي: آماده استيضاحيم

با اين حال، هنوز ساعتي از اعلام‌وصول اين 2 طرح استيضاح نگذشته بود كه هر دو وزير مورد استيضاح در اظهارنظرهايي جداگانه از آمادگي خود براي حضور در جلسه استيضاح در اسرع وقت خبر دادند و گفتند كه حتي حاضرند روز چهارشنبه همين هفته نيز براي پاسخگويي به سوالات استيضاح‌كنندگان به صحن علني مجلس بيايند. آنچنان كه عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي در نامه‌اي خطاب به علي لاريجاني، رييس مجلس نوشت: پيرو اعلام وصول طرح استيضاح اينجانب از سوي جنابعالي در جلسه علني امروز مجلس شوراي اسلامي بدين وسيله آمادگي خود را براي حضور در صحن علني مجلس و پاسخگويي به موارد استيضاح از هم‌اكنون اعلام مي‌نمايم. هر زماني كه شما مشخص كرديد درجلسه حضور خواهم يافت و توضيح‌هاي خود را خدمت نمايندگان محترم مجلس اعلام خواهم داشت. علي ربيعي نيز ساعتي پس از اعلام‌ آمادگي آخوندي در اظهاراتي گفت: آمادگي دارم همين هفته و حتي فردا براي پاسخ به استيضاح به صحن مجلس شوراي اسلامي بروم و انتظار دارم استيضاح‌كنندگان مطابق سوگندي كه ياد كرده‌اند، استيضاح را به همان دليلي انجام دهند كه مي‌گويند. وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي كه از خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران بازديد مي‌كرد، يادآور شد: اميدوارم دراين موضوع با عدل و انصاف سخن گفته شود و من هم با خلوص و با آنچه مصلحت مي‌دانم حتما سخنان خود را مطرح خواهم كرد. ربيعي تصريح كرد: البته برخي نمايندگان به مناطق خود مي‌روند و مشكلات را مي‌بينند، آنها حق دارند و انتظار دارند به اين مشكلات رسيدگي شود. اميدوارم مقدورات من را هم ببينند. من براي اين دسته از نمايندگان كه براي مشكلات مردم اقدام مي‌كنند، احترام قائل هستم و درمجموع استيضاح را به نفع ثبات و دموكراسي و مردم‌سالاري ديني كشور مي‌دانم.

احتمال استيضاح رحماني‌فضلي و بطحايي

در اين ميان فراكسيون اميد مجلس نيز دقايقي پيش از آغاز جلسه علني صبح امروز و البته قبل از اعلام وصول استيضاح وزراي راه و كار، در سطح شوراي مركزي تشكيل جلسه داد تا ابعاد مختلف اين مساله را مورد بررسي قرار دهد و درنهايت نيز با تشكيل كميته‌هايي تخصصي به سياق موارد مشابه پيش از اين، قرار بر اين شد كه ابتدا موضوع هر‌يك از استيضاح‌ها در كميته‌هاي تخصصي 5‌نفره تشكيل شده در فراكسيون بررسي و عملكرد وزير مربوطه نيز ارزيابي شود و پس از ارايه گزارش هر‌يك از اين كميته‌ها به مجمع عمومي، درباره چگونگي ورود به استيضاح‌ها و موافقت يا مخالفت با آن تصميم‌گيري كنند. اين درحالي بود كه خروجي كار شوراي مركزي فراكسيون اميد، صرفا تشكيل 2 كميته تخصصي براي بررسي 2 استيضاح ربيعي و آخوندي نبود. اميدي‌ها علاوه بر تشكيل 2 كميته 5 نفره براي رسيدگي به موضوع استيضاح وزير راه و شهرسازي و تعاون، كار و رفاه اجتماعي كه به‌گفته بهرام پارسايي، سخنگوي اين فراكسيون، به‌ترتيب به رياست عبدالكريم حسين‌زاده و محمدرضا نجفي فعاليت خواهد كرد، 2 كميته ديگر نيز براي بررسي ابعاد استيضاح وزراي آموزش و پرورش و كشور تشكيل داد. كميته‌هايي به رياست داود محمدي و مصطفي كواكبيان كه قرار است به‌ترتيب عملكرد محمد بطحايي، وزير آموزش و پرورش و عبدالرضا رحماني‌فضلي، وزير كشور را مورد ارزيابي و قضاوت قرار داده و همزمان با ارايه گزارش‌هاي دو كميته مربوط به وزراي كار و راه، گزارش‌هاي خود را به مجمع عمومي فراكسيون اميد ارايه دهند و درباره نحوه ورود به اين موارد نيز تصميم‌گيري كند. حال آنكه هنوز درباره استيضاح وزراي كشور و آموزش و پرورش صحبتي جدي مطرح نشده است. جالب آنكه خبرگزاري ايسنا حتي از تشكيل كميته‌اي در فراكسيون اميد به ‌منظور بررسي استيضاح وزير جهاد كشاورزي نيز خبر داد كه البته بهرام پارسايي، سخنگوي فراكسيون اميد در گفت‌وگو با «اعتماد» اين موضوع را تاييد نكرد و عبدالكريم حسين‌زاده، نايب‌رييس اين فراكسيون و جلال ميرزايي، رييس كميته سياسي فراكسيون اميد نيز به «اعتماد» گفتند كه اساسا صحبتي درباره استيضاح حجتي مطرح نشده است.

سوال از رييس‌جمهور يا استيضاح روحاني

با اين همه، آنچنان كه پيداست اوضاع اين روزهاي دولت چندان در مجلس مساعد نيست و نمايندگان نسبت به عملكرد دولتمردان گلايه‌هايي اساسي دارند. نمايندگاني كه حالا علاوه بر پيگيري اين چند استيضاح، با جديت به‌دنبال كشاندن شخص رييس‌جمهور در صحن علني جهت پاسخگويي به سوالاتي درباره مسائل اقتصادي و موسسات مالي و اعتباري هستند و باوجود آنكه سوال نخست‌شان درباره اين موسسات به‌دليل سپري شدن زمان مقرر در آيين‌نامه عملا منقضي شد، حال با طرح سوالي ديگر همچنان بر لزوم حضور روحاني در مجلس تاكيد دارند. در اين ميان، درحالي كه اصلاح‌طلبان و ميانه‌روها با ادبياتي دوستانه‌تر اين انتقادات را مطرح كرده و بعضا آن‌چنان كه محمود صادقي روز يكشنبه در جريان طرح سوالش از وزير كشور تاكيد كرد، حضور روحاني در صحن را نشانه تعامل دولت و مجلس مي‌خوانند، اصولگرايان و طيف افراطيون مجلس با ادبياتي متفاوت، آنچنان كه احمد سالك، نماينده عضو جبهه پايداري اصفهان اعلام كرد، حتي از احتمال استيضاح شخص رييس‌جمهور و اعطاي راي عدم كفايت سياسي به روحاني دم مي‌زنند؛ ادعايي كه البته فاصله‌اي بسيار با واقعيت دارد و نه‌تنها طرفدار چنداني در مجلس ندارد، بلكه اتفاقا اصرار بيش از حد بر آن، حتي ممكن است نتيجه عكس داده و فضا را به‌نفع دولت تغيير دهد. آن هم در حالي كه زمزمه‌ها از گوشه و كنار راهروي پارلمان از اين حكايت دارد كه حتي اگر هر 2 استيضاح وزراي كار و راه هم انجام شود، در بدترين حالت، يكي از اين دو وزير از كابينه جدا مي‌شوند و در اين ميان، نگاه غالب نمايندگان بر اين استوار است كه درست يا غلط، اين روزهاي پايان سال، زمان مناسبي براي استيضاح وزير نيست و حتي اگر قرار به استيضاح هم باشد، بهتر است موضوع در سال آينده و سر حوصله و دقت به جريان بيفتد.