اولين و آخرين جلسه مجلس در سال گذشته به تصميم هيات رييسه به‌صورت غيرعلني برگزار شد و از همان زمان برگزاري نخستين نشست پشت درهاي بسته، سخنگوي هيات رييسه مجلس از اين تصميم به‌منظور تعميق مباحث و طرح موضوعاتي كارشناسي‌تر سخن گفت؛ اتفاقي كه حالا پس از سپري شدن بيش از يك سال، خروجي مشخصي نداشته و برخي نمايندگان با انتقاد از سطح معمولي و غيرمحرمانه مطالب مطرح شده در جلسات، معتقدند معايب برگزاري اين جلسات بيش از محاسن آن است. براي بررسي دقيق‌تر اين موضوع به سراغ محسن كوهكن، عضو اصولگراي كميسيون صنايع و همچنين مرتضي صفاري‌نطنزي، نماينده ميانه‌روي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس رفته و نظرات آنها را اين رابطه جويا شديم كه ابتدا سخنان كوهكن و در ادامه نقطه‌نظرات صفاري‌نطنزي را مي‌خوانيم.
آقاي كوهكن، باتوجه به حضورتان در دوره هشتم، علت افزايش تعداد جلسات غيرعلني مجلس دهم نسبت به ادوار قبل چيست؟
اين جلسات غيرعلني، درواقع جلسات غيرعلني و غيررسمي است و مصوبه‌اي براي قانونگذاري مطرح نمي‌شود. آن جلسه‌اي، جلسه غيرعلني رسمي است كه مصوبات قانوني در آن به تاييد برسد كه شرايط خاص خود را براي برگزاري دارد و در 10 دوره مجلس هيچگاه چنين جلسه‌اي تشكيل نشده است. درواقع جلسه غيرعلني توام با مصوبه، هرگز تشكيل نشده است.
علت برگزاري چنين جلسات غيرعلني چيست؟
بحث محرمانگي مطالب نيست. وقتي جلسه علني تشكيل مي‌شود، قواعد ناظر بر اداره جلسه آيين‌نامه داخلي است. فلسفه برگزاري جلسات غيرعلني غيررسمي آن است كه دست نمايندگان و مسوولان باز باشد. در جلسه روز سه‌شنبه با بحث ارز، شخصا بر علني بودن جلسه اصرار داشتم. استنباطم اين است كه وقتي درباره موضوع مهمي چون ارز جلسه‌اي غيرعلني تشكيل مي‌شود، اين شائبه در افكار عمومي پيش مي‌آيد كه در مجلس چه خبر است. مردم بايد درجريان موضوعات قرار گيرند كه دلايل اين موضوع اقتصادي نيست. جلسه روزگذشته هم اگر علني بود، حتي مي‌توانست مفيد باشد. وقتي مردم مي‌شنوند وزير مي‌گويد اين عكس هوايي نشان مي‌دهد حوزه برفي ما درمقايسه با سال قبل به30 درصد كاهش يافته، آگاه مي‌شوند منابع كم است و بايد مصرف را مديريت كنند.
برخي جامعه‌شناسان معتقدند ترس و احساس ناامني بعضا از خود ناامني خطرناك‌تر است. با توجه عدم آكاهي، تكرر جلسات غيرعلني منجر به افزايش ناآرامي‌ها نمي‌شود؟
اين مهم رسالت شما رسانه‌هاست. شما بايد از كساني سوال بپرسيد كه به اين موضوع اشراف داشته و براي مردم اين موضوع را روشن كند.
اما هيات رييسه اين توضيحات را ارايه نمي‌دهد. ممكن است، مردم تصور مساعدي نسبت به تكرار اين جلسات نداشته باشند.
انتقاد وارد است و قطعا هيات رييسه بايد اين مسائل را باز كند. دليل عمده جلسات غيرعلني غيررسمي اين است كه محدود به آيين‌نامه نباشد. اگر مردم متوجه باشند، احساس مثبتي خواهند داشت.
آقاي ادياني، نماينده قائم‌شهر ديروزتذكر داد كه مطالب محرمانه در اين جلسات مطرح نمي‌شود و در اين صورت بهتر است به آن سمت حركت كنيم.
ايشان حرف درستي را مطرح كرده‌اند اما آن محدوديتي كه من اشاره كردم را برطرف نمي‌كند. درواقع مطالبي كه مطرح مي‌شود، از نظر محتوا، مطالب محرمانه‌اي نيست كه مردم محرم نباشند و باتوجه به اينكه واقعيت‌هاي ملموس است، اگر نامحرم‌ها هم بشنوند، ايرادي ندارد. آنچه مردم در جامعه مي‌بينند، محرمانه نيست. زماني است دست‌هايي در پشت‌پرده وجود دارد براي آنكه جرياني را ايجاد كند كه براي بررسي بيشتر اين دست‌هاي پشت‌پرده، بايد با شناسايي دقيق، نكات را جمع‌آوري كنيم و ايرادي ندارد كه مردم اين موضوعات را بشنوند؛ زيرا مردم محرم مسوولان هستند اما با گوش‌هاي نامحرم چه كنيم؟ آنها از اين موضوع سوءاستفاده خواهند كرد و نمي‌توانيم اهداف را دنبال كنيم. حرف من با حرف آقاي ادياني منافاتي ندارد. ايشان از نظر محتوايي انتقاد دارد و من هم اين موضوع را تاييد مي‌كنم اما از اين جهت كه در برگزاري جلسات دست نمايندگان باز است نمي‌توان اين موضوع را كتمان كرد.
برخي نمايندگان ازجمله رحيمي نماينده تهران انتقاد دارد در جلسه غيرعلني پس از حمله تروريستي به مجلس باحضور مسوولان امنيتي، به‌جاي آنكه درباره نحوه حمله تروريستي و مسائل محرمانه صحبت كنند، وضع خاورميانه را تشريح كردند. نگراني به وجود مي‌آيد كه نمايندگان محرم نيستند. نظرتان چيست؟
مجلس تعدادي كميسيون دارد كه هر كميسيون در حوزه خود ورود مي‌كند. هر نماينده‌اي مي‌تواند در جلسات تمام كميسيون‌ها شركت كند اما براي آنكه راي مخدوش نشود، تنها مي‌توانند در كميسيون خود راي دهند. زماني است كه يك نماينده در كميسيون حاضر شده و مي‌گويد مطلبي كه ارايه مي‌دهم، امانت بماند، بايد رعايت كنيم و ما نيز آگاهيم؛ زيرا مشخصاً قرار نيست گوش‌هاي نامحرم در جريان تمامي موضوعات قرار گيرد.
تعداد جلسات غيرعلني اين دوره زياد شده؟
بعيد مي‌دانم. وقتي موضوع ارز، آب و غيره پيش نمي‌آيد، بنابراين نيازي به برگزاري جلسات غيرعلني نيست اما وقتي موضوع جديدي پديد مي‌آيد، اين جلسات آن معني را مي‌دهد كه رسيدگي طرح و لوايح متوقف شده و جلسه‌اي براي ورود به بحث جديد برگزار شود. نمونه ديگر بحث مربوط به جلسه غيرعلني درمورد اعزام حجاج بود. به هر حال اولين سال پس از حادثه منا بود كه قرار بود حجاج اعزام شوند و لازم بود مسوولان به نمايندگان اطمينان دهند كه تمهيدات لازم را انديشيده‌اند.
يعني افزايش مسائل امنيتي باعث افزايش تعداد جلسات غيرعلني شده است؟
مسائل امنيتي زيادتر نشده است. بلكه موضوعاتي حادث شده كه مجلس معتقد است بايد به‌صورت غيرعلني به آن بپردازد.