سومين تظاهرات اعتراضي در مسكو با بازداشت ده‌ها نفر خاتمه يافت
دوماي پردردسر پايتخت
شهاب شهسواري
انتخابات دوماي محلي پايتخت روسيه به يك معضل تمام عيار براي حكومت اين كشور تبديل شده است. اعتراض‌هاي كم سابقه مخالفان حكومت پوتين در طول 3 هفته گذشته، شنبه‌هاي مركز شهر مسكو را به محل تنش گسترده ميان جوانان معترض و پليس ضد شورش روسيه تبديل كرده است. مسكو از نيمه ماه ژوييه شاهد اعتراض‌هاي روزانه نامزدهاي رد صلاحيت شده و هواداران آنان است، تظاهراتي كه در 3 هفته گذشته به اوج خود رسيده و هفته گذشته با بازداشت بيش از 1000 نفر از شركت‌كنندگان در تظاهرات به خشونت كشيده شد. انتخابات محلي مسكو كه قرار است يك ماه ديگر 17 شهريور برگزار شود براي نامزدهاي اپوزيسيون يك آزمايش پيش از برگزاري انتخابات دو سال ديگر سراسري محسوب مي‌شود. نامزدهاي رد صلاحيت شده دوماي شهري مسكو كه بسياري از آنها مخالفان حكومت ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور اين كشور هستند در طول 3 هفته گذشته هر شنبه يك تظاهرات بزرگ با شعار «حق انتخاب را پس مي‌گيريم» برگزار كرده‌اند. در تظاهرات روز گذشته كه بدون توافق با شهرداري مسكو برگزار شده بود و از نظر مقام‌هاي حكومتي «غيرقانوني» تلقي مي‌شد به گزارش وب‌سايت OVDInfo وابسته به مخالفان، نزديك به 311 تظاهر‌كننده از جمله لويوبف سوبول، يكي از نامزدهاي رد صلاحيت شده كه اقدام به اعتصاب غذا كرده بود، بازداشت شدند. در كنار خانم سوبول، دست‌كم 8 نامزد رد صلاحيت شده ديگر در كنار الكسي ناوالني، رهبر مخالفان دولت هم بازداشت و به حبس‌هاي يك ماهه محكوم شده‌اند. هفته گذشته الكسي ناوالني، كه پيش از تظاهرات شنبه 27 ژوييه بازداشت شده بود، در محل نگهداري‌اش دچار حمله آلرژيك شد و برخي از هوادارانش دولت را به مسموم كردن او متهم كردند. او بعد از يك روز بستري در بيمارستان دوباره به زندان بازگشت و پزشكان اعلام كردند كه اثري از سم در آزمايش‌هاي او پيدا نكرده‌اند. در برابر، مقام‌هاي رسمي روسيه اعلام كرده‌اند كه از ميان 350 شركت‌كننده در اين تظاهرات 30 نفر بازداشت شده‌اند.
به گفته مخالفان دولت روز شنبه 20 ژوييه 22 هزار نفر در تظاهرات در حمايت از نامزدهاي رد صلاحيت شده دوماي شهري مسكو مشاركت كردند، مخالفان از اين تظاهرات با عنوان بزرگ‌ترين تجمع مدني در روسيه از سال 2012 تاكنون ياد مي‌كنند. روزي كه الكسي ناوالني، سياستمدار مشهور مخالف دولت پوتين، ضرب‌الاجل يك هفته‌اي براي تاييد صلاحيت نامزدهاي مستقل تعيين كرد و هشدار داد كه تظاهرات بزرگ‌تري در راه خواهد بود. روز شنبه 27 ژوييه دومين تظاهرات بزرگ هواداران نامزدهاي رد صلاحيت شده و مخالفان دولت در مسكو برگزار شد، تظاهراتي كه به خشونت كشيده شد و به گزارش منابع مختلف بين 1000 تا 1400 شركت‌كننده در آن بازداشت شده‌اند. مقام‌هاي قضايي و امنيتي مسكو پيش از برگزاري اين تظاهرات هشدار داده بودند كه دولت اين تظاهرات را غيرقانوني مي‌داند. الكسي ناوالني و ديگر نامزدهايي كه در تدارك اين تظاهرات نقش داشتند پيش از برگزاري تظاهرات از سوي نيروهاي امنيتي بازداشت شدند و به دليل تلاش براي اختلال در برگزاري انتخابات(از طريق ممانعت از رفت و آمد در برابر كميسيون مركزي انتخابات مسكو) و دعوت براي شركت در تظاهرات غيرقانوني، محاكمه و به 30 روز حبس محكوم شدند. ديروز شنبه 3 آگوست، سومين تظاهرات هفتگي توسط مخالفان و نامزدهاي رد صلاحيت شده انتخابات برگزار شد. بار ديگر اين تظاهرات از سوي دستگاه قضايي روسيه غيرقانوني اعلام شده بود. دادستان مسكو از پليس درخواست كرد «از هر وسيله‌اي براي جلوگيري از برگزاري اين تظاهرات غيرقانوني استفاده كند.» مخالفان معتقدند كه بر اساس قانون اساسي روسيه، حق اعتراض و تظاهرات مسالمت‌آميز بدون محدوديت براي شهروندان پيش‌بيني شده است، اما مقام‌اي امنيتي روسيه به قانون تجمعات مصوب 2004 استناد مي‌كنند كه بر اساس آن قبل از برگزاري تجمع، برگزاركنندگان بايد مراتب را به شهرداري اطلاع دهند. به نوشته بي‌بي‌سي، مذاكرات براي برگزاري تجمع قانوني شنبه هفته گذشته به نتيجه نرسيده بود چراكه معترضان خواهان فرصت براي تظاهرات در مركز شهر شده بودند اما شهرداري محل برگزاري را در كمربندي مسكو توصيه مي‌كرد.
كمتر از يك ماه پيش بعد از اعلام نتايج بررسي صلاحيت نامزدهاي انتخابات دوماي شهر مسكو، گروهي از نامزدهاي مستقل مخالف دولت اعلام كردند كه در فرآيند ثبت‌نام نامزدهاي انتخاباتي، تبعيض‌هاي جدي صورت گرفته است و به جز تعداد كمي از نامزدهاي مستقل اپوزيسيون، درخواست ثبت‌نام بسياري از نامزدها رد شده است. بر اساس قوانين روسيه براي شركت در انتخابات دوماي شهري هر نامزد بايد دست‌كم امضايي معادل 3 درصد از واجدين حق راي در حوزه انتخابي خود را به كميسيون مركزي انتخابات مسكو تحويل مي‌داد. دوماي شهر مسكو 45 عضو دارد. در شرايطي كه احزاب عمده روسيه در اين انتخابات مشاركت كرده‌اند اما حزب حاكم «روسيه متحد» و اپوزيسيون به صورت غيرحزبي در انتخابات شركت كرده‌اند. كاهش محبوبيت حزب حاكم «روسيه متحد» وابسته به ولاديمير پوتين باعث شده است تا نامزدهاي اين حزب به صورت مستقل در اين انتخابات مشاركت كنند تا آراي آنها به دليل وابستگي به حزب حاكم ريزش نكند. محبوبيت پوتين كه در انتخابات 2018 براي يك دوره 6 ساله به رياست‌جمهوري برگزيده شد نزديك به 60 درصد است، اما بحران اقتصادي در روسيه و كاهش درآمد اقشار مختلف، حزب منسوب به او را براي انتخابات سال 2021 سراسري در معرض آسيب قرار داده است.
الكسي ناوالني، رهبر مخالفان پوتين با تاسيس پروژه «راي هوشمند» موج بزرگي از نامزدهاي مستقل را براي جلوگيري از ورود چهره‌هاي نزديك به دولت پوتين به دوماي مسكو بسيج كرده است. اما مانع اصلي در برابر پروژه «راي هوشمند» رد صلاحيت نامزدهاي مستقلي بود كه قصد داشتند براي شركت در انتخابات ثبت‌نام كنند. هر نامزد در حوزه‌هاي شهري مسكو نياز به 4500 تا 5500 امضا از راي‌دهندگان محلي داشت هر چند بسياري از نامزدها اين امضاها را به كميسيون مركزي انتخابات تحويل داده بودند اما به دليل آنچه از سوي كميسيون «عبور تعداد امضاهاي مردود از حد مجاز» عنوان شده است، قادر به ثبت‌نام در انتخابات نبودند. كميسيون مركزي انتخابات مسكو در روند بررسي امضاها در صورتي كه بيش
از 10 درصد از امضاهاي يك نامزد را مردود تشخيص دهد، او را رد صلاحيت مي‌كند. تظاهرات ديروز با بازداشت ده‌ها شركت‌كننده پايان يافت. با اين حال به گزارش خبرگزاري تاس، دفتر شهرداري مسكو مجوز برگزاري دو تجمع تا سقف 100 هزار نفر را براي روز‌هاي شنبه و يكشنبه هفته آينده صادر كرده است.