شوراي ساف براي تثبيت عباس

شهاب شهسواري

بعد از گذشت شش ماه از توافق قاهره ميان فتح و حماس، نه تنها كوچك‌ترين پيشرفتي در آشتي ميان اين دو گروه اصلي فلسطيني حاصل نشده بلكه اين شكاف روز به روز افزايش يافته است. در حالي كه محمود عباس، رهبر جنبش فتح و رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني در آستانه انتقال سفارت امريكا از تل‌آويو به قدس، تلاش مي‌كند تا بدون مشاركت حماس قدرت را متمركزتر از گذشته در اختيار بگيرد، مقام‌هاي حماس در نوار غزه، تشكيلات اطلاعاتي تحت رياست او را به تلاش براي ترور نخست‌وزير دولت خودش در بازديد اسفندماه گذشته از نوار غزه با هدف ايجاد ناامني در اين منطقه متهم كرده‌اند. امروز صدها نماينده شوراي ملي فلسطين در كرانه باختري گرد هم مي‌آيند تا بعد از 22 سال اعضاي شوراي اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين (ساف) را انتخاب كنند؛ سازمان آزاديبخش فلسطين به عنوان يك ائتلاف بزرگ از گروه‌هاي فلسطيني، زماني قرار بود نماينده كل فلسطينيان باشد، اما طي سال‌هاي گذشته بعد از ايجاد تشكيلات خودگردان فلسطيني و همچنين قدرت گرفتن حماس در نوار غزه، از اهميت اين سازمان كاسته شد. با اين حال ساف كه بخش اعظم قدرت در آن تحت تسلط گروه فتح به رهبري محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني است، همچنان به عنوان يك ائتلاف بزرگ فلسطيني از اهميت نمادين بالايي برخوردار است. در شوراي اجرايي ساف، 18 مقام سياسي عضو هستند كه جنبش فتح با 3 سهم، 7 گروه فلسطيني ديگر هر كدام يك سهم و 8 نماينده غيرحزبي در آن عضو مي‌شوند. قرار است در انتخابات پيش رو سازمان آزاديبخش فلسطين اعضاي جديدي را براي شوراي اجرايي به عنوان بالاترين نهاد تصميم‌گيري اين سازمان انتخاب كند. ميانگين سني شوراي اجرايي اكنون بيش از 70 سال است و رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني، محمود عباس كه عضو اين شورا است، با 83 سال سن بار ديگر براي انتخاب در اين شورا نامزد شده است.

تلاش عباس براي انحصار بيشتر قدرت

به گزارش خبرگزاري فرانسه از ميان 740 عضو شوراي ملي فلسطين كه قرار است براي انتخاب 18 عضو شوراي اجرايي ساف تصميم‌گيري كنند، نزديك به 100 عضو كه هوادار حماس هستند، در اعتراض به سياست‌هاي جنبش فتح و دولت خودگردان فلسطيني، اين جلسه سه روزه را با انتشار نامه‌اي سرگشاده تحريم كرده‌اند. جنبش حماس نيز روز شنبه با انتشار بيانيه‌اي از دولت خودگردان خواست تا برگزاري جلسه شوراي ملي فلسطين را تا بعد از آشتي ملي به تاخير بيندازد. از آخرين باري كه شوراي ملي فلسطين تشكيل جلسه داد، بيش از 12 سال مي‌گذرد و آخرين باري كه يك انتخابات كامل براي انتخاب اعضاي شوراي اجرايي ساف انجام شد، 22 سال پيش بود. محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني امروز قرار است اين جلسه را با سخنراني خود آغاز كند. به نوشته خبرگزاري فرانسه، تحليل‌گران معتقدند كه عباس تلاش مي‌كند با انجام انتخابات در شوراي اجرايي ساف، قدرت خود را براي رويارويي با تصميم اخير رييس‌جمهور امريكا براي جابه‌جايي سفارت ايالات متحده از تل‌آويو به قدس اشغالي بيشتر كند. محمود عباس سال 2005 و براي يك دوره 4 ساله در انتخاباتي كه از سوي حماس تحريم شده‌بود و رقيب جدي نداشت به رياست تشكيلات خودگردان فلسطيني انتخاب شد، اما پس از برگزاري انتخابات سراسري سال 2006 در فلسطين و پيروزي حماس در انتخابات پارلماني، اختلاف‌ها در ميان گروه‌هاي فلسطيني وارد مرحله تازه‌اي شد. بعد از اعمال تحريم‌هاي بين‌المللي عليه دولت حماس و انحلال دولت اسماعيل هنيه توسط محمود عباس، عملا نوار غزه و كرانه باختري رود اردن در اختيار دو دولت مجزا تحت رهبري حماس و فتح درآمدند. هر چند عملا دوران رياست قانوني محمود عباس در تشكيلات خودگردان در سال 2009 به پايان رسيده است، اما به دليل عدم توافق ميان تشكيلات خودگردان و حماس براي برگزاري يك انتخابات سراسري، رياست عباس همچنان ادامه دارد. به نوشته واشنگتن پست هيچ نشانه‌اي وجود ندارد كه محمود عباس در پي برگزاري انتخابات شوراي اجرايي ساف، قصد واگذار كردن قدرت يا انتخاب جانشيني براي خود داشته‌باشد، هر چند كه اعضاي جديد انتخابي براي شوراي اجرايي ساف احتمالا مشخص خواهند كرد كه سمت سوي تشكيلات خودگردان فلسطيني در آينده به چه شكل خواهد بود.

اتهام حماس به تشكيلات خودگردان

اما حماس به عنوان يكي از مهم‌ترين گروه‌هاي سياسي فلسطيني كه 12 سال پيش در انتخابات سراسري فلسطينيان موفق شد قدرت را در اختيار بگيرد، تنها مي‌تواند يك نامزد براي عضويت در شوراي اجرايي ساف معرفي كند. مقام‌هاي حماس و فتح بيش از شش ماه است كه پس از رسيدن به يك توافق آشتي تحت نظارت دولت مصر، براي واگذاري امور در نوار غزه به دولت خودگردان و برگزاري يك انتخابات سراسري با يكديگر مذاكره مي‌كنند، اما هنوز هيچ پيشرفتي در اين مذاكرات حاصل نشده است. همزمان روز شنبه سخنگوي وزارت داخله غزه، اياد بزوم اعلام كرد كه تحقيقات در غزه نشان مي‌دهد كه عامل حمله به كاروان همراهان نخست‌وزير فلسطيني در سفر اسفند ماهش به نوار غزه، فردي نزديك به مقام‌هاي امنيتي دولت خودگردان فلسطيني بوده است. پيش از اين دولت خودگردان حماس را به برنامه‌ريزي براي ترور رامي حمدالله، نخست‌وزير فلسطيني متهم كرده‌بود، اما حماس اكنون اين اتهام را به نزديكان دولت خودگردان منتسب مي‌كند. به گفته اين مقام حماس، تلاش تشكيلات خودگردان اين است تا منطقه غزه را ناامن كنند. اواخر اسفندماه سال گذشته زماني كه رامي حمدالله نخست‌وزير دولت خودگردان فلسطيني، براي بازديد از غزه از بيت‌حانون وارد نوار غزه شد، كاروان خودروهاي او با يك انفجار مواجه شد. هر چند او و ماجد فرج، بالاترين مقام امنيتي دولت خودگردان در اين انفجار آسيبي نديدند، اما دست كم 7 محافظ كاروان دچار جراحت شدند. دولت خودگردان در كرانه باختري، بلافاصله حماس را عامل اين حمله معرفي كرد، اما حماس اعلام كرد كه نقشي در اين بمب‌گذاري ندارد و براي يافتن عاملان آن تحقيق مي‌كند. بعد از گذشت بيش از يك ماه، اياد بزوم، سخنگوي وزارت داخله تحت نظر حماس در نوار غزه، اعلام كرد كه بر اساس اعتراف‌هاي 4 تن از مظنونان دستگير شده توسط حماس، اين حمله با هدايت و فرماندهي ماموران اطلاعاتي وابسته به دولت خودگردان فلسطيني انجام شده است. به گفته اين مقام حماس در نوار غزه، فردي به نام بها بعلوشه در سازمان اطلاعات تشكيلات خودگردان فلسطيني، صحنه‌گردان اين حمله بوده است. به گزارش رويترز، يك سخنگوي سازمان اطلاعات تشكيلات خودگردان فلسطيني اين اتهام‌ها را رد كرده است و حماس را عامل اين حمله دانست. به نوشته رويترز عدنان دميري به اين خبرگزاري گفته است: «هر اندازه كه حماس بيشتر تلاش مي‌كند تا از مسووليت خود شانه خالي كند، بيشتر زير بار آن فرو مي‌رود.»

محمود عباس در شرايطي كه به 83 سالگي نزديك مي‌شود، همچنان بدون هيچ رقيبي، 9 سال پس از پايان دوران رياستش بر تشكيلات خودگردان، اين مقام را در اختيار دارد.