ارتباط با منتقدان ترامپ
و تعيين نظريه اقتصادي
حسن رسولي
دولت در شرايط بحراني به ويژه در حوزه اقتصادي و سياست خارجي به سر ميبرد با اين حال دو تا سه ماه آينده انتخابات كنگره امريكا را در پيش داريم و با توجه به برنده شدن لب مرزي ترامپ در امريكا برقراي ارتباط سياسي درقالب ديپلماسي عمومي با احزاب و شخصيتها و گروههاي منتقد جنجالآفرينيهاي ترامپ در شرايط فعلي ميتواند به عنوان يكي از لابيگريهاي مفيد و منطقي جمهوري اسلامي ايران باشد. چرا كه اولا منتقدان ترامپ از معتقدين به برجام بودند و امروز هم همين برداشت را دارند، ثانيا در امريكا نهتنها در مورد برجام بلكه در بسياري از مواضع و رويكردهايي كه ترامپ به عنوان رييسجمهوري امريكا اتخاذ ميكند مخالفتهاي جدي وجود دارد و اين يك ظرفيت قابل توجه است كه ميتوان از طريق ارتباط دو سويه ضمن انتقال پيام بيواسطه دولت و ملت ايران به مجموعه صلحطلبان امريكا فشارهايي را بر ديپلماسي جنگطلبانه آقاي ترامپ و تيم خشونت طلب و جنگ افروز ايشان وارد كرد. اين مذاكره، مذاكره رسمي بين دو دولت نيست و مسبوق به سابقه است سابقهاي كه يكي از مهمترين و پيچيدهترين مناقشات منطقهاي و بينالمللي را طي سالهاي اخير به سرانجام رسانده است. همچنين اين مذاكره نهتنها موضع ضعف براي جمهوري اسلامي ايران محسوب نميشود بلكه ميتوانند در مقابله با رسانههاي گسترده و اقدامات همهجانبه و تحريمي حاكم بر كاخ سفيد ظرفيت مناسبي را در جامعه امريكا ايجاد كند.
در بحث اقتصادي هم بدون شك بين سياستهاي پولي و مالي اقتصادي كشور بايد همآوايي وجود داشته باشد كه الان به چشم نميخورد. بر اساس آمار رسمي بانك مركزي حجم نقدينگي سرگردان شامل وجوه سپردهگذاري شده صاحبان منابع مالي نزد بانكها و اسكناسهاي دست مردم بالغ بر 1560 ميليارد تومان است و اين در شرايطي است كه كل توليد ناخالص داخلي كشور بر اساس اعلام رسمي رقمي كمتر از 1250 ميليارد تومان محاسبه شده است. به عبارتي به دليل شرايط ناپايدار اقتصادي و تاثيرپذيري اقتصاد كشور از محركهاي مختلف اين نقدينگي كه بهطور طبيعي بايد در 365 روز سال بين 2.5 تا 3 بار در چرخش و درخدمت توليد ملي باشد به دليل شرايط متزلزل و ناپايدار پولي و اقتصادي در مسير بخشهاي سه گانه اقتصاد به كار برده نميشود و اين چرخش الان حدود يك يا 1.1 است. اين نقدينگي و تفاضل شگفتانگيز حجم نقدينگي بر توليد ناخالص داخلي شرايطي را فراهم كرده كه همواره اين منابع به صورت سيلآسا با هدف جلوگيري از كم ارزش شدن داراييهايي كه در اثر نوسانات نرخ برابري ريال با ارزهاي معتبر خارجي رخ ميدهد، به دنبال حفرهها و حوضچههايي باشد كه بتواند منافع ميانمدت و كوتاهمدت را بهتر تامين كند. هجوم به بازار طلا و خودرو و همه كالاهايي كه در اقتصاد داخلي ايران نقش كالاي سرمايهاي و واسطهاي دارند هدف اين نقدينگي سيلآسا قرار ميگيرند و اين چرخه معيوب موجبات كاستن از ارزش پول ملي را فراهم ميكند. در اين شرايط دولت به سراغ راهكارهاي انتظامي و امنيتي رفته كه ممكن است در سطح افكار عمومي و در كوتاهمدت مجابكننده باشد اما به عنوان سازوكار مالي و اقتصادي نميتواند بر اين غول عظيم غلبه كند.
متناسب با سياست روز و با فرض بدبينانه، دولت هر چه سريعتر بايد نظريه اقتصادي خودش را با تمامي متغيرهاي قابل كنترل و غير قابل كنترل موثر در عرصه اقتصادي تعيين كند و متناسب با اين ديدگاه و سياست راهبردي اقتصادي، مردان حوزه پولي و اقتصادي و ستاد اقتصادي خود را مجددا بررسي و بازبيني قرار دهد و چينش مجددي داشته باشد. آقاي روحاني از ابتداي روي كار آمدن با توجه به شرايط سال 92 بر كاهش تورم به عنوان يكي از اهداف مهم متمركز شد كه در زمان خود، كار بسيار ارزندهاي بود اما مسائل اقتصادي با توجه به تاثيرپذيري از رويدادهاي بينالمللي و داخلي با مديريت يك يا دو متغير اقتصادي قابل مديريت هماهنگ نيست و همه فعالان اقتصادي و دلسوزان كشور منتظر هستند در شرايطي كه رهبري حداكثر حمايت از دولت و سه قوه را ابراز داشته است هم در حوزه نظري و هم در چيدمان سياستورزان و مديران متناسب با نظريه انتخابي، تصميماتي اتخاذ شود تا شايد از اين حالت انتظار و نااميدي مخرب خارج شويم.
فعال سياسي اصلاحطلب