به زمين بدهكاريم
شينا انصاري
دهم مرداد امسال حد برداشت از منابع زمين تمام شد. به عبارت دقيقتر، ما تا اين تاريخ سهم خود از منابع طبيعي كره زمين را مصرف كردهايم و در بقيه روزهاي امسال، بيش از ظرفيت اكوژيك زمين
مصرف داريم.
اين معادله را يك گروه بينالمللي از متفكران و متخصصان محيطزيست كه شبكه آنها به «ردپاي جهاني» معروف است، با درنظر گرفتن توان توليد منابع طبيعي زمين در يك سال و ردپاي اكولوژيكي يا ميزان مصرف منابع طبيعي زمين در همان سال و تعيين اينكه در 365 روز سال، اين موازنه توليد و مصرف چه زماني به اتمام ميرسد، انجام
ميدهند.
متاسفانه بهرهكشي از طبيعت و گسترش زندگي مصرفي در بيست سال گذشته باعث شده كه اين روز از اواخر ماه سپتامبر (مهر ماه) در سال 1997 به اوايل ماه آگوست (مردادماه) برسد و بدهكاري زيستمحيطي ما به زمين هر سال بيشتر از قبل شود. مطابق بررسيهاي اين موسسه، انسانها با روند فعلي مصرف و براي رفع نيازهاي خود به 7/1 سياره زمين
نياز دارند.
بر اين اساس، تا روز دهم مرداد ماه سال جاري، انسان از تمامي منابع طبيعي شامل آب، خاك و هوا در سال 2018 استفاده كرده است و 5ماه پاياني سال را با پيش برداشت از منابع سالهاي آتي سپري ميكند.
اين بدهي با قطع بيرويه درختان با نرخي بيش از رشد و احياي آنها، آلودگي درياها و رودخانهها بيش از توان خودپالايي طبيعي آنها، بهرهبرداري از ماهيان دريا بيشتر از ظرفيت زادآوريشان، و همچنين مصرف بالاي سوختهاي فسيلي، افزايش گازهاي گلخانهاي، توليد زباله، فرسايش خاك، كاهش تنوع زيستي، و موارد بيشمار ديگر، در مجموع باعث افزايش بدهكاري انسان به طبيعت و بالطبع شكنندگي و آسيبپذيري بيشتر سياره زمين براي بقا و ادامه حيات پايدار انسان و ساير موجودات زنده
شده است.
نكته جالب اين بررسي هم مشخص كردن اين روز به تفكيك اغلب كشورها از نظر مقروض بودن آنها به طبيعت است، به عنوان مثال اين روز در آلمان و انگليس در اوايل ماه مه (اواسط ارديبهشت ماه) يا امريكا و استراليا در ماه مارس (اوايل فروردين)
است.
در واقع اگر مردم جهان مانند استرالياييها زندگي كنند به بيش از 5 سياره زمين و اگر با الگوي مصرفي امريكاييها زندگي كنند به 8/4 سياره زمين محتاجند و در نهايت برآيند محاسبات در كشورهاي مختلف جهان حاكي از اين واقعيت تلخ هست كه مصرف بشر 70 درصد بيشتر از منابع موجود
زمين است.
از اين رو، اين روز بيش از هر چيز روز زنگ خطر است و به ما و استفاده از منابع زمين هشدار ميدهد تا همه ما ساكنان كره زمين تا به اين حقيقت مهم برسيم كه هرگونه برداشت از منابع زمين از اين تاريخ تا پايان سال در حكم برداشت بيرويه از محل ذخايري است . ذخاير از سيارهاي كه تنها سياره قابل سكونت براي ما است و ديگر توانايي بازيابي و تجديد منابع خود را ندارد. اين منابع بالاخره يك روزي هم
تمام ميشود و ما نه تنها خودمان، بلكه نسلهاي آينده را نيز در خطري بزرگ قرار دادهايم.