مذاكره جديد، بابي براي پذيرش محدوديت بيشتر
ابراهيم كام
خروج ايالات متحده از برجام، ايران را در موقعيتي دشوار قرار داده و با گزينه‌هايي نامناسب روبه‌رو كرده است. ايران به صورتي بحث‌برانگيز توافق برجام را به يك علت اساسي پذيرفت و آن رهايي از تحريم‌هاي اقتصادي سنگين تحميل شده از سوي امريكا بود. اما امروز رييس‌جمهوري امريكا، دونالد ترامپ و تيم او نه‌تنها از توافق برجام خارج شده‌اند بلكه تمامي تحريم‌هاي سنگين سابق به علاوه تحريم‌هاي تازه‌اي كه البته مدت‌ها قبل طراحي شده بود را اجرايي مي‌كنند. توافق برجام براي اطمينان، محدوديت‌هاي عمده‌اي را بر برنامه اتمي ايران تحميل مي‌كند. اگرچه بعد از چندين سال، بيشتر اين محدوديت‌ها برداشته خواهد شد و در غياب توافقي جديد يا تمديد برجام، ايران مجاز به توسعه برنامه گسترده غني‌سازي اورانيوم خواهد بود. تا الان، ايران و پنج كشور طرف مذاكره برجام (به غير از ايالات متحده) كه مخالف تصميم امريكا براي ترك برجام هستند، براي زنده نگه داشتن توافق اتمي تلاش مي‌كنند. البته به نظر مي‌رسد كه اين تلاش‌ها مبين موقعيتي ناپايدار است و اين ناپايداري وضعيت، به دو علت توجيه مي‌شود. اولا، ايران خواستار جبران آسيب‌هاي اقتصادي وارده به واسطه تحريم‌هاي يك‌جانبه ايالات متحده، توسط پنج كشور باقي مانده در برجام است و همچنين، ايران انتظار دارد كه سه كشور اروپايي باقي مانده در برجام، از ورود به مسائل
حساسيت‌برانگيز براي ايران در كنار مساله برجام خودداري كنند. اين مسائل شامل موضوع موشك‌هاي بالستيك و ادعاي دخالت‌هاي منطقه‌اي ايران مي‌شود. دولت‌هاي اروپايي، پاسخگويي به اين توقعات و انتظارات ايران را دشوار ارزيابي كرده‌اند. ثانيا، ايران به موازات اين شرايط تهديد مي‌كند كه در صورت عدم انتفاع اقتصادي مناسب از برجام، آن را ترك خواهد كرد. ايران همچنين به ازسرگيري فعاليت‌هاي اتمي در سطح قبل از برجام و حتي فراتر از آن تهديد كرده است امري كه مشخصا پايان توافق اتمي را رقم خواهد زد. اما راه‌حل جايگزين براي ايران از منظر امريكا، توافق جهت گشودن باب مذاكرات بيشتر است، امري كه قطعا به معناي تحميل محدوديت‌هايي اضافه بر فعاليت‌هاي اتمي ايران و احتمالا برنامه موشكي آنها خواهد بود.
استاد دانشگاه/ منبع: گلوبال بريف