اوكراين از غرب درخواست حمايت نظامي كرد

پارلمان اوكراين روز سه شنبه در شرايطي حاضر به پذيرش فرمان رييس‌جمهور اين كشور، پترو پروشنكو براي اعلام حكومت نظامي شد كه اين اقدام از سوي روسيه اقدامي در جهت افزايش تنش ميان دو كشور تلقي شده است. از روز يكشنبه كه سه كشتي نظامي اوكرايني در آب‌هاي مشترك دو كشور مورد تهاجم ناوهاي نظامي روسيه قرار گرفتند، تنش ميان اوكراين و روسيه بار ديگر افزايش پيدا كرده است. اوكراين با اعلام حكومت نظامي 30 روزه از دولت‌هاي غربي متحدش خواسته است تا براي حمايت از اين كشور دخالت نظامي كنند و روسيه هم حضور نظامي خود را در منطقه درياي سياه و درياي آزوف گسترش داده است و اعلام كرده كه به زودي سامانه‌هاي ضدموشكي اس-400 خود را به شبه‌جزيره مورد مناقشه كريمه منتقل مي‌كند. پترو پروشنكو در مصاحبه‌اي با شبكه خبري ان‌بي‌سي امريكا تاكيد كرده است كه كشورش آماده دفاع نظامي در برابر روسيه است «اما روي قول امريكا براي حمايت از كي‌يف حساب مي‌كند.» همزمان با اين تحولات ديدار برنامه‌ريزي شده ميان رييس‌جمهور امريكا، دونالد ترامپ و رييس‌جمهور روسيه، ولاديمير پوتين، زير سايه اين اقدامات قرار گرفته است. منتقدان دونالد ترامپ در امريكا او را به موضع‌گيري نرم و بي‌ميلي به محكوم كردن روسيه متهم مي‌كنند. مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا اعلام كرده است كه ديدار ميان رهبران مسكو و واشنگتن در حاشيه اجلاس روز جمعه سران گروه 20 در بوينوس‌آيرس آرژانتين قطعا برگزار خواهد شد، هر چند دونالد ترامپ در مصاحبه‌اي كه به تازگي از او منتشر شده است تاكيد كرده، اگر نهادهاي امنيتي دولتش در گزارش نهايي از واقعه درياي آزوف «محكوميت قطعي روسيه» را اعلام كنند، احتمال دارد از ديدار با پوتين صرف نظر كند. منتقدان دولت دونالد ترامپ در امريكا از موضع‌گيري كاخ سفيد در مورد روسيه انتقاد كرده‌اند، از جمله بن رودز، مشاور رييس‌جمهور پيشين امريكا در امور سياست خارجي به شبكه خبري ان‌بي‌سي مي‌گويد: «ترامپ حاضر است هر كسي را سرزنش كند، جز پوتين.»

خبرگزاري اينترفكس روسيه خبر داده است كه وزارت دفاع روسيه قصد دارد به زودي سامانه دفاع موشكي زمين به هواي اس-400 روسيه را در واكنش به تنش‌هاي اخير با اوكراين در سرزمين شبه جزيره كريمه مستقر كند. شبه جزيره كريمه از چهار سال پيش با برگزاري يك همه‌پرسي از خاك اوكراين جدا شد و به خاك روسيه ضميمه شده است؛ هر چند جز معدودي از متحدان نزديك روسيه حاكميت مسكو بر خاك شبه‌جزيره كريمه را به رسميت نشناخته‌اند. براساس گزارش خبرگزاري روسي ريانووستي تا پايان سال جاري ميلادي، سامانه‌هاي موشكي در خاك شبه جزيره كريمه فعال و عملياتي خواهند شد.

خودداري ترامپ از اظهارنظر قطعي

هرچند دولت‌هاي متحد امريكا در غرب، ترديدي در محكوميت بلافاصله مسكو به خرج ندادند، اما رييس‌جمهور امريكا با موضعي محتاطانه در مورد اين واقعه موضع‌گيري كرده است. اولين واكنش دونالد ترامپ، 24 ساعت بعد از واقعه منتشر شد؛ جايي كه دونالد ترامپ موضعي بي‌طرفانه اتخاذ كرد و حاضر به محكوم كردن روسيه نشد. ترامپ روز دوشنبه تاكيد كرد: «اين قضيه بسيار ناخرسند‌كننده است ... ما از اين اقدامات هيچ يك از دو طرف راضي نيستيم.» ديدار پيش روي دونالد ترامپ و ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه، زير سايه همين موضع‌گيري قرار گرفته است. روز سه‌شنبه رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا در گفت‌وگويي با روزنامه واشنگتن‌پست تاكيد كرد كه تا پيش از دريافت «گزارش كامل» در مورد تنش‌هاي دريايي ميان اوكراين و روسيه، تصميم جديدي در مورد نشست برنامه‌ريزي شده‌اش با رييس‌جمهور روسيه در حاشيه نشست گروه 20 در بوينوس‌آيرس اتخاذ نخواهد كرد. ترامپ در مصاحبه با واشنگتن‌پست گفته است: «اگر گزارش دستگاه‌هاي امنيتي قاطعانه روسيه را محكوم كند، آنگاه ممكن است كه نشست با پوتين برگزار نشود... من از تجاوز خوشم نمي‌آيد، اصلا نمي‌خواهم تجاوز نظامي وجود داشته‌باشد.» با اين وجود جان بولتون، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا كه طي ماه‌هاي گذشته براي زمينه‌چيني اين ديدار به مسكو سفر كرده و با ولاديمير پوتين ديدار و گفت‌وگو كرده‌بود، تاكيد كرده است كه ديدار ميان روساي جمهوري امريكا و روسيه در حاشيه اجلاس گروه 20 قطعا برگزار خواهد شد و دستور كار آن امنيت، كنترل تسليحات و مسائل منطقه‌اي خواهد بود. به گفته جان بولتون دستور كار اين نشست «ادامه دستور كار ديدار رسمي دو رهبر در هلسينكي» خواهد بود.

هر چند دوشنبه شب در نشست اضطراري شوراي امنيت سازمان ملل متحد در مورد وضعيت اوكراين، نماينده امريكا نيكي هيلي اقدام روسيه را اقدامي «غيرقانوني» و «تجاوزكارانه» توصيف كرده‌بود، اما لحن تند او در موضع‌گيري‌هاي بعدي كاخ سفيد تكرار نشد و جان بولتون مشاور امنيت ملي امريكا هم در پاسخ به اين سوال كه آيا موضوع درگيري در آب‌هاي مشترك ميان اوكراين و روسيه در دستور كار گفت‌وگوها قرار خواهد داشت يا نه، حاضر به پاسخگويي نشد. به گزارش سي‌ان‌ان سكوت كاخ سفيد در برابر موضع‌گيري محكم نماينده امريكا در جلسه شوراي امنيت سازمان ملل متحد با واكنش رسانه‌هاي روسيه مواجه شده است، از جمله تلويزيون راشا تودي، نزديك به دولت مسكو در گزارشي با تمسخر نيكي هيلي تاكيد كرده است: «گويا ارتباط نيكي هيلي با ناخدا دچار اختلال شده است! چرا كه صاحب كاخ سفيد بر خلاف او حاضر به محكوم كردن روسيه در اين قضيه نيست.»

پيشنهاد ميانجيگري آلمان ميان كي‌يف و مسكو

دولت آلمان پيشنهاد داده است تا براي كاهش تنش ميان روسيه و اوكراين در مساله رويارويي نظامي در درياي آزوف، ميانجيگري كند. به گزارش دويچه‌وله، روز دوشنبه آنگلا مركل، صدراعظم آلمان در واكنش به تنش‌ها ميان كي‌يف و مسكو با رييس‌جمهور روسيه، ولاديمير پوتين تماس گرفت. آلمان از دو طرف خواسته است كه خويشتنداري كنند و براي كاهش تنش تلاش بيشتري نشان دهند. وزير خارجه آلمان، هايكو ماس هم خبرداده است كه آلمان آمادگي دارد تا ميان اين دو همسايه ميانجيگري كند. به گفته هايكو ماس، آلمان حاضر است تا در قالب ابتكار نورماندي كه از چهار سال پيش به صورت نامنظم ميان دولت‌هاي فرانسه، آلمان، اوكراين و روسيه برگزار مي‌شود، ميان دو كشور با همكاري فرانسه ميانجيگري كند.

اما گروهي از سياستمداران محافظه‌كار در آلمان، معتقدند كه اقدام سياسي در اين زمينه كافي نيست و دولت آلمان بايد به لحاظ نظامي به نفع اوكراين وارد عمل شود. رودريش كايزوتر، سخنگوي سياست خارجي حزب حاكم اتحاديه دموكرات مسيحي، در پاسخ به دويچه وله در اين مورد گفته است: «درياي آزوف حوزه بحراني بود كه تاكنون به اندازه كافي به لحاظ بين‌المللي به آن توجه نشده است، اگر روسيه حاضر به رفع توقيف كشتي‌ها و خدمه آنها نشود، اتحاديه اروپا بايد تحريم‌هاي تازه‌اي براي اين كشور در نظر بگيرد و حتي مساله حمايت نظامي از گارد ساحلي اوكراين را مد نظر قرار دهد.» آندري ملنيك، سفير اوكراين در آلمان هم ضمن انتقاد از موضع نرم دولت آلمان در قبال اين حادثه به روزنامه بيلد آلمان گفته است: «ما از آلمان، اتحاديه اروپا و ناتو انتظار داريم كه ناوهاي جنگي خود را به درياي سياه و درياي آزوف اعزام كند.» او از آلمان خواسته است كه مشاركت در پروژه خط لوله انتقال گاز طبيعي نورد‌استريم2 را از روسيه به اروپا متوقف كند. سفير اوكراين با لحني تند از دولت آلمان خواسته است: «پوتين را سر جاي خودش بنشانند.» دولت امريكا به صورت ويژه از توقف ساخت خط انتقال انرژي روسيه به اروپا استقبال مي‌كند، رييس‌جمهور امريكا مهر ماه سال جاري در سخنراني خود در مجمع عمومي سازمان ملل متحد آلمان را در حال تبديل شدن به مستعمره روسيه توصيف و اعلام آمادگي كرده ‌بود تا كشورش نيازهاي انرژي اروپا را به جاي روسيه تامين كند.