برج گنبد قابوس را فضله پرندگان محاصره كرده است
برج گنبد قابوس ۱۹ شهريور ۱۳۹۱ در فهرست آثار يونسكو قرار گرفت و ثبت جهاني شد اما اين روزها بعد از گذشت بيش از ۶ سال از ثبت جهاني نه تنها از نم و رطوبت به خود مي‌لرزد بلكه با فضولات پرندگان و البته ريشه‌هاي درختچه‌هايي كه در سقف آن روييده‌اند، دست و پنجه نرم مي‌كند. عبدالمجيد نورتقاني؛ مدير پايگاه ميراث جهاني برج قابوس با اشاره به آنكه پايش در اين برج نيز مانند تمام ميراث‌هاي جهاني انجام مي‌شود، گفت: «پايش‌ها چند بعد دارد. يكي از آنها، فرسايش زيستي است كه در اين حوزه، گلسنگها و علف‌هايي كه روي بنا وجود دارد، رطوبت و فضله پرندگان را مورد توجه قرار داده‌ايم. رطوبت بنا در دو بخش مشهود است و شاهد به وجود آمدن گلسنگ‌هاي متعدد در بنا هستيم كه با تغيير رنگ آجرها مشهود است. تاكنون ۱۳ گونه گل‌سنگ در برج قابوس شناسايي شده اما بخش جدي‌تر، رطوبت‌هاي نزولي است كه به واسطه برف و باران روي بنا تأثير مي‌گذارد. يكي از انواع فرسايشي كه برج قابوس با آن روبه‌روست، فضله پرندگان است. چنانكه در ترك دو و سه برج با بيشترين فرسايش زيستي روبه‌رو هستيم. البته اين فضله‌ها بعد از ثبت جهاني به وجود نيامده‌اند و قديمي هستند. حتي جاي پنجه پرندگان روي آجرها وجود دارد. براي جلوگيري از بروز و نفوذ رطوبت به برج قابوس قرار است نحوه حفاظت و مرمت ارايه شود چنانكه ممكن است آسيب‌هايي در نوع ملات نيز به وجود آمده باشد. براي بررسي فرسايش، گلسنگها و فضله پرندگان قصد داريم از طريق سمپاشي براي دفع درختچه‌هاي روي سقف اقدام كنيم. ۱۱ بوته روي گنبد داريم كه نزديك به سه بوته تا به حال خشك شده است. منتظريم طي يكي دو ماه آينده بقيه بوته‌ها نيز خشك شده و بيفتند. سال ۹۶ تمامي درختچه‌هاي روييده شده، زدوده شدند اما علف‌ها با فضله پرندگان به راحتي جابه‌جا مي‌شوند. بوته‌هاي جديد نيز از فروردين به بعد شروع به رشد كردند. انتقال دانه‌ها نيز از طريق پرندگان انجام مي‌شود. به نظر مي‌رسد، دانه‌ها در يكي از بهترين بخش‌هاي گنبد از نظر اقليمي گذاشته شده‌اند چون در آن بخش آفتاب و باران وجود دارد. احتمالا هندسه آجرچيني گنبد نيز موجب مي‌شود دانه‌ها به پايين سر نخورند و به همين دليل در آنجا شروع به رشد مي‌كنند. در زمان ثبت جهاني نيز علف‌هايي با گونه‌هاي مختلف وجود داشت. از آنجا كه در عمق ۲ متري تپه به آب مي‌رسيم، مي‌توان گفت كه برج قابوس روي آب بنا شده است.» ايلنا