واكنش بهزيستي به اظهارات مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري درخصوص نقش اين نهاد در ساماندهي كارتن‌خواب‌ها:
عباسي: قانون، نهاد متولي را مشخص كند
گروه اجتماعي| نجم‌الدين محمدي؛ مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران اعلام كرده كه ساماندهي كارتن‌خواب‌ها به معناي بازگرداندن آنان به آغوش خانواده، هيچ ارتباطي به شهرداري تهران ندارد و تنها وظيفه اين نهاد، تامين زيرساخت‌هاست. محمدي در حالي اين خبر را اعلام كرده كه در تبصره 3 بند ث ماده 80 قانون برنامه توسعه ششم و با هدف كاهش 25 درصدي آسيب‌هاي اجتماعي تا پايان اجراي اين برنامه، تاكيد شده: «از طريق وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي (سازمان بهزيستي) با همكاري شهرداري‌ها نسبت به بهره‌برداري و تكميل مراكز نگهداري، درمان و كاهش آسيب معتادان متجاهر و بي‌خانمان و راه‌اندازي مراكز جامع توانمندسازي و صيانت اجتماعي براي معتادان بهبوديافته در استان‌ها با رعايت احكام ماده (70) اين قانون اقدام نمايد.» علاوه بر اين، بر اساس مشاهدات و شنيده‌هاي «اعتماد»، عوامل 18 گرمخانه در 22 منطقه پايتخت همواره در تلاش هستند با هدايت كارتن‌خواب‌هاي گرفتار اعتياد - كه بخصوص، در فصول سرد سال، به اين مراكز پناه مي‌آورند - به مراكز كاهش آسيب كه در مواردي هم در فضاي بيروني مددسرا ايجاد و تجهيز شده، و همچنين با اقدامات مددكاري، زمينه بازگشت به خانواده كارتن‌خواب‌هاي مراجعه‌كننده به اين مراكز را فراهم كنند تا علاوه بر كاهش تعداد آسيب‌ديدگان اجتماعي، از رسوب افراد بي‌خانمان در اين مراكز جلوگيري شود . فاطمه عباسي؛ رييس مركز توسعه پيشگيري و درمان اعتياد سازمان بهزيستي كشور، در گفت‌وگو با «اعتماد» خواستار رفع ابهام اين اظهارنظر توسط مسوولان شهرداري شده و معتقد است كه قانون براي رفع اين ابهام، مي‌تواند راهگشا باشد.
كارتن‌خواب‌ها يا معتادان متجاهر؟ اگر ايشان از لفظ كارتن‌خواب استفاده كرده، ساماندهي كارتن‌خواب‌ها اتفاقا وظيفه سازمان بهزيستي نيست و وظيفه شهرداري‌هاست.
بنا به خبر منتشر شده در خبرگزاري ايلنا، ايشان دقيقا اين جمله را گفته: «ساماندهي كارتن‌خواب‌ها هيچ ارتباطي به شهرداري تهران ندارد. ساماندهي كارتن‌خواب‌ها به معناي بازگرداندن آنان به آغوش خانواده، با سازمان‌هاي متولي است. شهرداري فقط وظيفه دارد زير ساخت‌ها را تامين كند و ساماندهي انان هيچ ارتباطي به شهرداري تهران ندارد.
و متولي ساماندهي كدام سازمان است؟
ايشان به سابقه سال‌هاي 83 و 85 درباره ايجاد گرمخانه‌ها اشاره و اعلام كرده كه در تهران به بحث اعتياد و كارتن‌خوابي به طور جدي پرداخته نشده. و گفته كه «شهرداري تهران در بحث كارتن‌خواب‌ها و افراد بي‌سرپناه وظيفه دارد در سطح شهر حضور داشته و با وسايل نقليه مناسب، اين افراد را به فضاهاي مناسب منتقل كند . قانون مقرر كرده ما زير‌ساخت را ايجاد كنيم . بنابراين وظيفه ساماندهي كارتن‌خواب‌ها هيچ ارتباطي با شهرداري ندارد و به سازمان‌هاي متولي مربوط مي‌شود.»
سازمان‌هاي متولي، منظور كدام سازمان‌هاست؟
بنا بر بند 3 ماده 80 قانون برنامه توسعه ششم، ساماندهي و صيانت و توانمندسازي معتادان متجاهر بر عهده سازمان بهزيستي و شهرداري‌هاست. اين وظيفه هم براي هر دو نهاد، برابر است. در اين قانون به معتادان متجاهر اشاره شده و كارتن‌خواب‌ها، الزاما معتاد نيستند . اما اگر زن سرپرست خانوار يا زن بي‌سرپرست، كارتن‌خواب باشد، سازمان بهزيستي وظيفه دارد اين زن را در مراكز مخصوص زنان ساماندهي كند اما در مورد مردان كارتن‌خواب، حتي وظيفه قانوني هم ندارد. اگر ساماندهي كارتن‌خواب‌ها وظيفه شهرداري نيست، وظيفه كدام نهاد است و قانون بايد اين ابهام را روشن كند.
سوال اين است كه اگر شهرداري تهران وظيفه‌اي در قبال ساماندهي كارتن‌خواب‌ها، به معناي بازتواني و بازگشت به خانواده ندارد، مراكز توانمندسازي و حرفه آموزي بهاران از نيمه سال 95 به چه دليل ايجاد شد؟
هدف ايجاد مراكز بهاران، حمايت از كارتن‌خواب‌هاي بهبود يافته‌اي بود كه بعد از سم‌زدايي و ترخيص از مراكز درمان اعتياد، به دليل نداشتن سرپناه، دوباره به بستر اعتياد برمي‌گشتند. بنا بود كه بهبود يافتگان در اين مراكز تحت حرفه آموزي قرار گرفته و شغلي پيدا كنند و اين مراكز در جهت توانمندسازي بهبوديافتگان ايجاد شد. اتفاقا من در همان زمان از مركز بهاران منطقه 9 بازديدي داشتم كه به يكي از انجمن‌هاي غيردولتي مرتبط با سازمان بهزيستي هم واگذار شده بود. به نظر، اين مراكز فعاليت خوبي داشتند اما نمي‌دانم چرا با تغييرات مديريتي، مراكز بهاران هم دچار تغيير ماهيت شد.
سوال من درباره تناقض نگرش مسوولان شهرداري است. اگر ساماندهي كارتن‌خواب‌ها وظيفه شهرداري نيست، ايجاد مراكز بهاران با چه هدفي بوده؟
سوال ما هم اين است كه شهرداري‌ها، گرمخانه‌ها (سامان‌سراها) را با چه هدفي ايجاد كرده‌اند ؟ مگر اين مراكز براي اسكان كارتن‌خواب‌ها نيست؟
واقعا نمي‌دانم منظور اين مقام مسوول از اين اعلام چه بوده چون شهرداري‌ها در حال حاضر مشغول به ساماندهي كارتن‌خواب‌ها هستند.