قدم‌هاي اول پايان بحران يمن برداشته شد
عقب‌نشيني انصارالله از بندر حديده
ميثم سليماني
اولين قدم‌ها براي حل بحران يمن در حال برداشته شدن است. هرچند اين قدم‌ها بسيار كند است اما به نظر مي‌رسد بخشي از توافقي كه ميان گروه‌هاي يمني با وساطت سازمان ملل انجام شد در حال اجرا شدن است. خبرگزاري رويترز روز گذشته خبر داد كه نيروهاي انصارالله طبق معاهده صلح مورد حمايت سازمان ملل از بندر حديده عقب‌نشيني كردند. شاهدان عيني از اين اتفاق گزارش دادند كه تيم‌هاي وابسته به سازمان ملل بر اين عقب‌نشيني نظارت داشتند.
گروه انصارالله يمن براي اجرايي‌سازي توافقي كه در سوئد چندي پيش صورت گرفت به صورت داو‌طلبانه از سه منطقه ساحلي در حال عقب‌نشيني است. سازمان ملل متحد اعلام كرد: اين گام‌هايي است كه بايد براي راه‌اندازي مذاكرات سياسي در راستاي پايان دادن به جنگ 4 ساله برداشته شود. گفته مي‌شود اين روند 4 روز به طول خواهد انجاميد كه از روز شنبه نيز آغاز شده است. گفته مي‌شود كه نيروهاي انصارالله از حديده، الصليف و راس عيسي خارج خواهند شد. توافق سوئد در ماه دسامبر ميان انصارالله و دولت مستعفي منصور هادي در سوئد و با نظارت سازمان ملل متحد برگزار شد. در بيانيه منتشر شده كميته هماهنگي اجراي اين توافق آمده است كه اين اولين گام عملي در صحنه ميداني يمن براي اجراي توافق سوئد است. اين مي‌تواند اولين موفقيت در راستاي تلاش براي ايجاد صلح و پايان دادن به جنگي باشد كه تاكنون جان ده‌ها هزار نفر را گرفته و صدها هزار نفر در معرض قحطي قرار گرفتند. در اين بيانيه آمده است كه ماموريت سازمان ملل متحد نظارت بر اجراي اين توافق است و اين نوع اقدامات مي‌تواند نشان‌دهنده متعهد بودن طرفين در راستاي اجراي تعهدات خود باشد. اين اقدام اكنون اجازه مي‌دهد كه سازمان ملل متحد نقش اصلي را در مديريت بندر حديده ايفا كند تا روند كمك رساني به مردم يمن به وسيله كشتي‌ها با سرعت بيشتر انجام شود.
ابتدا بسيار دشوار بود سازمان ملل اعلام كند كه يك پيشرفت واقعي رخ داده چرا كه به نوشته خبرنگار الجزيره با وجود اينكه 6 ماه از اجراي توافق صلح استكهلم سوئد مي‌گذرد هنوز اقدام عملي جدي انجام نشده بود. نيروهاي انصارالله طبق توافق بايد اين منطقه را ترك مي‌كردندكه تا روز شنبه انجام نشده بود. بسياري معتقدند اگر اين اقدام اين‌بار صورت نگيرد مي‌تواند كل توافق صلح استكهلم را زير سوال ببرد. اما مجموعه شرايط و گزارش‌ها در روز شنبه نشان مي‌دهد كه يك اقدام عملي و واقعي از سوي نيروهاي مردمي انصارالله صورت گرفته است. طبق توافق نيز انتظار مي‌رود كه پس از عقب‌نشيني نيروهاي انصارالله، نيروهاي طرفدار دولت مستعفي يمن نيز يك مرحله عقب‌نشيني كنند و مرحله به مرحله به سمت عقب بروند. اما در روز شنبه در بيانيه سازمان ملل متحد هيچ حركت متقابلي از سوي نيروهاي طرفدار دولت مستعفي گزارش نشده است. اما به نظر مي‌رسد كه طرف مقابل سعي مي‌كند در برابر گزارش سازمان ملل مقاومت كند. آنها مدعي هستند كه انصارالله به وسيله ايران از طريق بندر حديده اسلحه دريافت مي‌كند. موضوعي كه انصارالله آن را نادرست و گمراه‌كننده دانسته است.
اما اين موضوع اكنون بهانه‌اي شده است تا عربستان وامارات جلوي ورود كمك‌هاي بشردوستانه به يمن را گرفته‌اند و اجازه رسيدن كمك‌هاي بشر دوستانه به يمن داده نمي‌شود. يمن اكنون فقيرترين كشور عربي منطقه است كه حدود 28 ميليون نفر در معرض قحطي جدي قرار دارند. جنگ يمن از مارس 2015 آغاز شد و جنگنده‌هاي سعودي و اماراتي عليه مواضع نيروهاي مردمي يمن دست به اقدام زدند. عربستان قصد داشت تا با مداخله نظامي دولت منصور هادي را بار ديگر به مسند قدرت بازگرداند اما اتفاقي كه بنا بود طي يك يا دو هفته به اتمام برسد، اكنون 4 سال به طول انجاميده و بهانه اصلي عربستان سعودي براي اين جنگ دخالت ايران در يمن بود. اما ايران همواره هرگونه دخالت در يمن را تكذيب كرده است. اكنون جنگ يمن اين كشور را در بحراني‌ترين شرايط ممكن قرار داده و ميليون‌ها نفر را به سمت گرسنگي سوق داده است. اما در حال حاضر اقدام انصارالله در حديده اميدهاي زيادي را براي پايان دادن به جنگ و قحطي يمن به وجود آورده است. چرا كه رهايي بندر حديده از محاصره سعودي‌ها مي‌تواند ميليون‌ها نفر از مردم يمن را از قحطي نجات دهد. طبق آمار سازمان ملل متحد بيش از دوسوم مردم يمن نيازمند كمك‌هاي فوري انساني هستند. با اين حال هرچند قدم‌هايي در بحث ارسال كمك‌هاي بشردوستانه به يمن برداشته شده است اما تا پايان كامل اين بحران راه بسيار زيادي باقي مانده است. طبق گزارش سازمان ملل كه ماه گذشته منتشر شد، اگر جنگ تا پايان سال جاري ميلادي ادامه پيدا كند تلفات جنگ يمن به 250 هزار نفر خواهد رسيد كه بيش از نيمي از آنها كودكان زير 5 سال خواهند بود. به گزارش اينديپندنت روزانه 100 كودك بر اثر گرسنگي در يمن جان خود را از دست مي‌دهند و اكنون توافق بندر حديده مي‌تواند جلوي اين فاجعه را تا حدودي بگيرد.
اما نكته اينجاست تاكنون انصارالله به صورت يكجانبه دست به خروج از بندر حديده زده است و اگر طرف‌هاي مقابل اقدامي متقابل را انجام ندهند مي‌تواند اين توافق بار ديگر با شكست مواجه شود. اكنون خبرهايي منتشر مي‌شود كه درگيري‌ها در ساير مناطق يمن ميان نيروهاي انصارالله و وفاداران به منصورهادي جريان دارد. به گزارش فارس، ارتش و كميته‌هاي مردمي يمن اخيرا وارد مناطق غربي و شرقي شهر «قعطبه» مركز بزرگ‌ترين شهرستان در استان «ضالع» در جنوب يمن شدند. در مقابل، نيروهاي ائتلاف سعودي اماراتي، به جنوب اين شهر عقب‌نشيني كردند؛ پيشروي جديد ارتش يمن، درها را براي تحولات دراماتيك بيشتر، براي ائتلاف باز مي‌كند آن هم در زماني كه اختلافات ميان جبهه سعودي- اماراتي بيشتر شده است. روزنامه الاخبار نيز در گزارشي، نوشت: «ارتش و كميته‌هاي مردمي يمن پس از اينكه طي هفته‌هاي گذشته موفق شدند تمام مناطق اطراف ضالع را پاكسازي و از سه محور به آن نفوذ كنند منتظر اشاره از صنعا براي تحكيم تسلط خود بر قعطبه بزرگ‌ترين شهر استان ضالع هستند». اين روزنامه لبناني توضيح داد، اين موضوع موجب نگراني بيشتر نيروهاي وابسته به امارات و نيروهاي وابسته به منصور هادي شده است. با ورود نيروهاي مردمي به قعطبه در استان ضالع جنگده‌هاي ائتلاف سعودي به منزل غير نظاميان در شهر حمله كردند كه در اين بين 6 زن و كودك به شهادت رسيدند.