ميزباني مجلل پيونگ‌يانگ
از سفر شي‌جين‌پينگ
آيا پكن ميان كره شمالي و ترامپ ميانجي‌گري مي‌كند؟
شهاب شهسواري
شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور خلق چين، روز پنجشنبه به كره شمالي رفت تا با كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي ديدار و گفت‌وگو كند. رهبر كره شمالي براي سفر بزرگ‌ترين متحد خود به پيونگ‌يانگ برنامه مفصل استقبال تدارك ديده‌بود. بر اساس گزارش خبرگزاري رسمي كره‌شمالي، شهروندان اين كشور در مراسم استقبال از شي جين‌پينگ شعارهايي در حمايت از چين و كمونيسم سر داده‌اند. از جمله اين شعارها «چين جديد بدون كمونيسم نمي‌شود» و «چين دوستت داريم» عنوان شده است. دست كم 10 هزار نفر براي استقبال از شي درون فرودگاه پيونگ‌يانگ جمع شده‌بودند، بر آورد مي‌شود در مسير عبور شي جين پينگ و مراسم ويژه استقبال از او در ورزشگاه پيونگ‌يانگ دست‌كم 250 هزار نفر از شهروندان كره شمالي مشاركت كرده بودند. اين اولين ديدار يك رييس‌جمهور چين، در زمان رهبري كيم جونگ اون از كره شمالي است. 14 سال پيش بود كه هو جين‌تائو، رييس‌جمهور پيشين چين در سفري رسمي براي ديدار با كيم جونگ ايل، پدر رهبر كنوني كره شمالي به پيونگ‌يانگ سفر كرده‌بود. بر اساس گزارش ساوت چاينا مورنينگ پست به نقل از خبرگزاري مركزي كره شمالي، رهبران كره شمالي و چين در اين سفر دو روزه تاكيد كردند كه شرايط بين‌المللي «جدي و پيچيده جاري» نيازمند رابطه نزديك‌تر و تقويت هرچه بيشتر ارتباط‌ها ميان دو كشور است. كره شمالي به دليل برنامه هسته‌اي نظامي‌اش تحت فشار بي‌سابقه بين‌المللي و تحريم‌هاي فلج‌كننده شوراي امنيت سازمان ملل متحد قرار دارد و چين را به عنوان نزديك‌ترين متحد و همسايه دوست، به عنوان مسيري براي كاهش فشارهاي اقتصادي ناشي از تحريم‌ها محسوب مي‌كند. به نوشته خبرگزاري كره شمالي، دو كشور تاكيد كرده‌اند كه تقويت روابط ميان پكن و پيونگ‌يانگ مي‌تواند اثر جدي بر ثبات و امنيت كره شمالي داشته‌باشد. شي و كيم، به جز شركت در ضيافت رسمي شام روز پنجشنبه و ضيافت ناهار روز جمعه، از مراسم بزرگ اجراي ژيمناستيك و حركات موزون در استاديوم پيونگ‌يانگ بازديد كردند.
بر اساس گزارش‌هاي خبرگزاري‌هاي رسمي كره شمالي و چين، شي جين‌پينگ به‌شدت از مسير استراتژيك اعلام شده از سوي رهبر كره شمالي براي حل و فصل سياسي و ديپلماتيك مسائل در شبه‌جزيره كره استقبال كرده است. كيم جونگ اون هم به همتاي چيني‌اش بر اهميت «كمونيسم» به عنوان فصل مشترك دو كشور تاكيد كرده است و از او خواسته است كه دو كشور براي توسعه و تقويت سوسياليسم تلاش كنند. در حالي كه 3 ماه از دومين و آخرين نشست ميان كيم جونگ اون و دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا مي‌گذرد، رييس‌جمهور چين به عنوان اصلي‌ترين متحد كره شمالي، قرار است هفته آينده با دونالد ترامپ ديدار كند.
سفر شي جين‌پينگ به پايتخت كره شمالي، پنجمين ديدار ميان رهبران چين و كره شمالي را در دو سال گذشته رقم زد. از فروردين ماه سال گذشته، كيم جونگ اون، چهار بار به چين سفر كرده‌بود تا با رييس‌جمهور چين ديدار و گفت‌وگو كند. دو بار ديدار در آستانه نشست‌هاي كيم با رييس‌جمهور ايالات متحده امريكا، دونالد ترامپ در سنگاپور و ويتنام، نشان داد كه نقش چين در سياست خارجي كره شمالي به ويژه در توافق احتمالي ميان واشنگتن و پيونگ‌يانگ تا چه اندازه جدي است. اين‌بار اما شي جين پينگ، به پيونگ‌يانگ سفر كرده است و آن هم در آستانه ديدار برنامه‌ريزي شده شي جين پينگ و دونالد ترامپ كه قرار است جمعه يا شنبه هفته آينده در اوزاكاي ژاپن در حاشيه اجلاس جي 20 انجام شود. كيم جونگ اون كه اسفند ماه سال گذشته ديدار ناموفق و بدون نتيجه‌اي با رييس‌جمهور امريكا در پايتخت ويتنام داشت، اكنون چشم به مهم‌ترين متحد جهاني خود دارد تا بتواند در حل مساله تحريم‌ها عليه اين كشور، پادرمياني كند. هر چند كه پكن نيز خود مشكلات سطح بالاي متعددي با ايالات متحده امريكا دارد و در ميانه جنگ تجاري و فناوري با امريكا قرار دارد، اما پيش‌بيني مي‌شود كه دولت چين بازي با كارت كره شمالي را در نشست دوجانبه ميان ترامپ و شي در حاشيه اجلاس
گروه 20 در برنامه قرار دهد.
سفر شي جين‌پينگ به كره شمالي، همزمان با هفتادمين سالگرد آغاز روابط ديپلماتيك ميان دو كشور انجام مي‌شود. رهبران دو كشور در اين سفر دو روزه در مقابل خبرنگاران قرار نگرفتند و هيچ بيانيه مشتركي در مورد نتايج سفر منتشر نشده است. اما به نوشته خبرگزاري شينهواي چين، دوطرف بر «لزوم حل و فصل ديپلماتيك مساله شبه جزير كره» و «گريزناپذير بودن مساله توان هسته‌اي» صحبت كرده‌اند. به گزارش خبرگزاري مركزي كره شمالي كيم و شي همچنين بر افزايش همكاري‌هاي استراتژيك ميان دو كشور تاكيد كرده‌اند. بر اساس گزارش شينهوا، رييس‌جمهور خلق چين در اين سفر با همراهي همسرش پنگ ليوآن و وانگ ئي، وزير امورخارجه به كره شمالي رفته است.
در اين ديدار همچنين مراسم بازديد از كاخ كومسوسان، محل مقبره‌هاي كيم ايل سونگ و كيم جونگ ايل كه جسد موميايي شده آنها در آن نگهداري مي‌شود هم در برنامه بازديد شي جين‌پينگ قرار داشت. به گزارش خبرگزاري مركزي كره شمالي، شهروندان حاضر در بازديد شي جين‌پينگ شعارهايي در حمايت از چين و حزب كمونيست چين سر مي‌دادند. به نوشته روزنامه دولتي رودنگ سينمون كره شمالي، ديدار شي جين‌پينگ از پيونگ‌يانگ در «شرايط پيچيده روابط بين‌الملل» اتفاق افتاده است، اما چين «به اهميت بي‌بديل كره شمالي» در سياست خارجي خود كاملا واقف است. به نوشته اين روزنامه «خلق كره شمالي از اينكه دوست قابل اعتماد و نزديكي مانند خلق چين دارد بسيار به خود مي‌بالد.»
همزمان با سفر رييس‌جمهور چين به كره شمالي، گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور كره شمالي، در جمع خبرنگاران نسبت به استرداد فراريان كره شمالي كه در چين بازداشت شده‌اند به اين كشور هشدار داده است. به گزارش رويترز توماس اوخيا كويينتانا، گفته است: «در ماه‌هاي گذشته دولت چين بيش از 30 فراري كره شمالي را كه در اين كشور پناه گرفته‌بودند با استفاده از كمين و حمله به خانه‌هاي امن بازداشت كرده است. اطلاعات ما نشان مي‌دهد كه چين اخيرا ساز و كارهاي تعقيب و شناسايي فراريان كره شمالي در خاك اين كشور را تقويت كرده است. ما از چين مي‌خواهيم كه از استرداد اين افراد به كره شمالي خودداري كند، چرا كه اين افراد در صورت بازگشت به خاك كره شمالي به‌شدت در معرض موارد نقض حقوق بشر جدي، از جمله شكنجه قرار مي‌گيرند.» به گفته اين مقام حقوق بشري «دولت كره شمالي افرادي را كه به صورت غيرقانوني از مرز عبور كنند، به صورت كيفري محاكمه مي‌كند.»