نگاهي به موشك قاره‌پيماي جديد كيم جونگ اون
چرا «هيولاي كرهشمالي» اين‌قدر مهم است؟
مترجم: گلي اصغري
موشك قاره‌پيماي جديدي كه كرهشمالي در رژه اخير خود به مناسبت هفتاد و پنجمين سالگرد تاسيس حزب كارگران كره رونمايي كرد، هنوز رسما نام‌گذاري نشده است، اما كارشناسان خيلي زود برايش اسم «هيولا» را انتخاب كرده‌اند. گر‌چه اين موشك در كنار چندين موشك ديگر به نمايش گذاشته شد، اما اهميتش از بقيه بسيار بيشتر است، چرا‌كه نشان مي‌دهد با وجود تحريم‌ها و خويشتنداري كيم جونگ اون در آزمايش اين نوع موشك‌ها، پيونگ‌يانگ در زمينه توليد سلاح‌هاي راهبردي پيشرفت كرده است. درست از لحظه‌اي كه اين موشك غول‌آسا در پايان رژه نظامي كرهشمالي به نمايش درآمد و تصوير آن در تلويزيون دولتي كره پخش شد، كارشناسان موشكي و البته تازه‌كاران شروع به بحث و گمانه‌زني در‌خصوص آن كردند. خيلي زود مليسا هانام از «شبكه هسته‌اي باز» در يادداشتي آن را «موشك هيولا» ناميد و اكنون همه آن را به اين نام مي‌شناسند، البته تا وقتي كرهشمالي براي آن نامي انتخاب كند. مي‌توان گفت اين موشك از همه سلاح‌هاي قبلي كه در رژه‌هاي كرهشمالي رونمايي شده، توجه بيشتري را به خود جلب كرده است. در پوشش رسانه‌اي اين موشك، همه نوع ديدگاه به چشم مي‌خورد؛ از ژنرال بازنشسته‌اي كه در مصاحبه با شبكه فاكس آن را صرفا يك اقدام نمايشي يا حتي يك ماكت مي‌داند تا مقاله‌اي پرآب و تاب از روزنامه سان كه ادعا مي‌كند اين موشك مي‌تواند كلاهكي به وزن «2000 مگاتن» را حمل كند (باتوجه به اينكه در بزرگ‌ترين آزمايش هسته‌اي تاريخ، بمب تزار تنها 50 مگاتن بود، ادعاي حمل كلاهك 2000 مگاتني بيشتر در كتاب‌هاي علمي-تخيلي امكان‌پذير است تا موشكي كه كرهشمالي ساخته است). بسياري از تحليلگران باسابقه مي‌گويند بعيد است اين موشك صرفا يك ماكت باشد؛ با اين حال، برخي آنها كاربرد چنين موشك غول‌آسايي را زير سوال برده‌اند. كساني كه نسبت به اين سلاح جديد بدبين هستند، از ايرادات يك موشك سوخت مايع با چنين ابعادي سخت گفته‌اند و معتقدند پنهان كردن چنين موشكي دشوار است، خيلي نمي‌توان آن را جا به جا كرد و زمان سوخت‌گيري آن نيز احتمالا بسيار زياد است. ماركوس شيلر مي‌گويد، حمل آن پس از سوخت‌گيري كار بسيار پرخطري است: هيچ انسان عاقلي حاضر نمي‌شود اين بمب ساعتي را از حومه كرهشمالي دورتر ببرد. برخي ديگر از كارشناسان از‌جمله دن دپتريس مي‌گويند، اين مدل جديد چيز زيادي به زرادخانه موشك‌هاي هسته‌اي پيونگ‌يانگ كه به اندازه كافي تنوع دارد، اضافه نمي‌كند. همين الان هم كرهشمالي موشك قاره‌پيماي هواسونگ 15 را در‌اختيار دارد كه به باور كارشناسان و بر‌اساس آزمايشي كه در نوامبر 2017 انجام شد، مي‌تواند سراسر خاك امريكا را هدف قرار دهد. كيم همچنين در زرادخانه خود از چندين موشك هسته‌اي با بردهاي كوتاه‌تر بهره مي‌برد كه مي‌توانند پايگاه‌هاي امريكا و متحدان اين كشور در آسياي شرقي را هدف قرار دهند. حال اگر اين موشك جديد كاربرد چنداني براي كرهشمالي در راه رسيدن به اهداف سنتي‌اش ندارد، اهميت آن در چيست؟ اولين و مهم‌ترين نكته اين است كه اين موشك نشان مي‌دهد با وجود تحريم‌ها و خويشتنداري كيم جونگ اون در آزمايش اين نوع موشك‌ها، پيونگ‌يانگ در زمينه توليد سلاح‌هاي راهبردي پيشرفت كرده است. كرهشمالي علاوه بر توليد موشك‌هاي بزرگ، نشان داده است مي‌تواند براي سوار كردن موشك‌ها روي خودروهاي موشكي تي‌اي‌ال (كشنده برپاگر پرتابگر)، قادر است قطعات موشك‌ها را اصلاح، توليد يا حتي قاچاق كند و تحريم‌هاي سازمان ملل در‌خصوص فروش اين نوع قطعات به پيونگ‌يانگ تاثيري بر برنامه موشكي اين كشور نمي‌گذارد. حتي اگر اين موشك جديد صرفا با هدف نمايش فناوري رونمايي شده باشد، باز هم قدم بزرگي در راه دستيابي به يك موشك قاره‌پيماي كارآمدتر -چه با پيشرانه مايع و چه جامد- محسوب مي‌شود و پيشرفت در برنامه موشك بالستيك راهبردي كرهشمالي را نشان مي‌دهد. اگر ارزيابي‌ها از ظرفيت حمل اين موشك قاره‌پيما درست باشد، رونمايي از «هيولا» مهر تاييدي است بر اين ادعا كه كرهشمالي مي‌تواند خاك امريكا را با موشك اتمي هدف قرار دهد. پس از آزمايش سال 2017، برخي ادعا مي‌كردند كرهشمالي نمي‌تواند خودروي «آر وي» مناسبي طراحي كند كه تحمل گرما و فشار چنين موشكي را داشته باشد و نمي‌تواند كلاهك هسته‌اي را آن‌قدر كوچك بسازد كه در داخل «آر وي» موشك قاره‌پيما جا بگيرد. اما اين موشك جديد مي‌تواند اين ترديدها را برطرف كند، بدون اينكه لازم باشد پيونگ‌يانگ موشك و كلاهك آن را مورد آزمايش مجدد قرار دهد. با نگاه به ارزيابي‌ها از ظرفيت موشك هيولا و مقايسه آن با موشك هواسونگ 15مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه كرهشمالي توانسته «آر وي» بسيار سنگيني را با مقاومت بالاتر و كلاهك بزرگ‌تر توليد كند. البته نبايد صرفا روي ابعاد بسيار بزرگ اين موشك تمركز كرد. باتوجه به سابقه طولاني انكار و فريب كرهشمالي، نبايد اين احتمال را ناديده گرفت كه پيونگ‌يانگ موشك را طوري ساخته كه بتواند سوخت‌گيري آن را در خفا و كاملا مخفيانه انجام دهد. صرف اينكه موشك هيولا در جريان رژه روي يك لانچر متحرك به نمايش گذاشته شد به آن معنا نيست كه كرهشمالي برنامه‌اي براي پرتاب آن از روي يك لانچر ثابت ندارد. باتوجه به سابقه كرهشمالي در ساخت تاسيسات زيرزميني، ممكن است اين كشور از سيلو به عنوان محل پرتاب اين نوع موشك‌ها استفاده كند. همچنين باتوجه به ظرفيت موشك هيولا، استفاده از آن براي پرتاب‌هاي فضايي از سايت موشكي سوها را نيز نمي‌توان بعيد دانست. درنهايت اينكه رونمايي از موشك هيولا براي سياست خارجي امريكا در قبال كرهشمالي حائز اهميت است، چرا‌كه نشان مي‌دهد پيونگ‌يانگ هنوز به ادامه آزمايش موشك‌هاي قاره‌پيما علاقه‌مند است البته با اين فرض كه موشك هيولا از نظر فني براي پرتاب در كوتاه‌مدت آماده باشد. كرهشمالي با اين كار به امريكا سيگنال‌هاي لازم را داد. كيم در همان جلسه حزبي كه به اين سلاح استراتژيك جديد اشاره مي‌كرد، هشدار داد ديگر به وعده خود مبني بر عدم آزمايش موشك‌هاي قاره‌پيماي جديد يا سلاح‌هاي هسته‌اي پايبند نيست. حتي مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا نيز در پاسخ به خبرنگاران، به اهميت آزمايش چنين موشك‌هايي اشاره كرد. از نظر كرهشمالي، سخنان امريكايي‌ها دليل بسيار خوبي براي آزمايش اين موشك جديد حداقل پس از انتخابات ماه نوامبر محسوب مي‌شود. اگر امريكا نتواند امتيازات لازم را به كرهشمالي بدهد تا اين كشور از آزمايش موشك‌هاي قاره‌پيماي خود صرف‌نظر كند، به زودي شاهد شليك آزمايشي هيولا خواهيم بود.